Tiêu Chuẩn GRASP: Đánh Giá Rủi Ro Về Thực Hành Xã Hội Trong Nông Nghiệp GLOBALG.A.P

Trong bối cảnh phát triển bền vững ngày càng trở thành tiêu chí trọng tâm trong sản xuất nông nghiệp toàn cầu, các vấn đề về lao động và trách nhiệm xã hội đã và đang được ưu tiên hơn bao giờ hết. Nhằm hỗ trợ doanh nghiệp kiểm soát tốt khía cạnh lao động – xã hội một cách minh bạch, chuẩn hóa và hiệu quả, tiêu chuẩn GRASP ra đời như một công cụ hỗ trợ không thể thiếu. GCDRI xin chia sẻ đến quý doanh nghiệp một cái nhìn toàn diện về GRASP – một mô-đun đánh giá xã hội nằm trong GLOBALG.A.P, góp phần tăng cường hiệu quả quản lý và nâng cao uy tín thương hiệu trong chuỗi cung ứng quốc tế.

GRASP là gì?

GRASP là viết tắt của Global Risk Assessment for Social Practice – tạm dịch là Đánh giá rủi ro toàn cầu về thực hành xã hội. Đây là một phần mở rộng tự nguyện của hệ thống tiêu chuẩn GLOBALG.A.P – Sản xuất Nông nghiệp tốt toàn cầu, được phát triển từ năm 2005 – 2010 trong khuôn khổ một dự án hợp tác công tư quốc tế, nhằm bổ sung thêm các yêu cầu đánh giá về điều kiện xã hội và quyền lợi lao động trong chuỗi sản xuất nông nghiệp.

Điểm đặc biệt của GRASP là tập trung đánh giá thông qua phương pháp kiểm tra tài liệu, ghi nhận thực tiễn, thay vì dựa trên phỏng vấn lao động hoặc quan sát cơ sở. Điều này giúp doanh nghiệp chủ động kiểm soát hồ sơ, quản lý rủi ro xã hội hiệu quả hơn, đồng thời hỗ trợ cải thiện nhận thức và hệ thống lao động tại các cấp của trang trại.

Tính đến nay, hơn 117.000 nhà sản xuất tại 99 quốc gia đã áp dụng tiêu chuẩn GRASP như một phần quan trọng trong hệ thống quản lý xã hội.

Phiên bản tiêu chuẩn GRASP hiện hành

Hiện nay, phiên bản GRASP 1.3-1-i đang là phiên bản được áp dụng chính thức từ ngày 01/02/2021.

Mặc dù phiên bản GRASP v2 đã được phát hành chính thức vào tháng 9 năm 2022, GRASP 1.3-1-i vẫn có hiệu lực đến hết ngày 31/12/2023. Từ ngày 01/01/2024, các doanh nghiệp áp dụng GRASP bắt buộc phải tuân thủ phiên bản GRASP v2.

Lợi ích khi doanh nghiệp áp dụng GRASP

Việc triển khai GRASP không chỉ thể hiện sự tuân thủ trách nhiệm xã hội trong kinh doanh, mà còn mang đến nhiều giá trị nổi bật cho tổ chức:

• Tăng cường hiệu quả của hệ thống quản lý xã hội tại trang trại
• Đảm bảo thực hiện nghiêm túc các quy định địa phương và luật lao động quốc tế
• Nâng cao quyền lợi của người lao động qua minh bạch tiền lương, hợp đồng, thời gian làm việc, tiếp cận giáo dục, v.v.
• Thiết lập kênh trao đổi giữa công nhân và cấp quản lý
• Hợp thức hóa quy trình khiếu nại, xử lý góp ý nội bộ
• Tạo dựng môi trường làm việc công bằng, văn minh và an toàn
• Nâng cao cơ hội tiếp cận thị trường, đặc biệt là các nhà mua hàng châu Âu, Mỹ, Nhật Bản
• Góp phần giảm thiểu chi phí đánh giá nhờ tích hợp với GLOBALG.A.P

Nội dung chính trong tiêu chuẩn GRASP GLOBALG.A.P

Tiêu chuẩn GRASP được xây dựng dựa trên 13 điểm kiểm soát và các tiêu chí tuân thủ tương ứng, bao gồm:

1. Đối với nhà sản xuất cá nhân hoặc nhóm

Gồm 11 điểm kiểm soát liên quan đến lao động như:

• Bầu đại diện người lao động
• Quy trình khiếu nại/góp ý
• Tuyên bố cam kết thực hành xã hội có trách nhiệm
• Tiếp cận luật lao động quốc gia
• Ký kết hợp đồng lao động rõ ràng
• Phiếu lương minh bạch
• Trả lương đúng hạn và đầy đủ
• Không sử dụng lao động trẻ dưới tuổi luật định
• Khuyến khích việc tiếp cận giáo dục cho trẻ
• Ghi nhận thời gian làm việc, công nhật minh bạch
• Bảo đảm thời gian nghỉ theo quy định và hợp lý

2. Đối với hệ thống quản lý chất lượng nội bộ (QMS)

GRASP yêu cầu thêm 1 điểm kiểm soát đặc biệt áp dụng cho các nhóm nhà sản xuất nhằm đảm bảo tuân thủ hệ thống QMS hiệu quả.

3. Về thực hành xã hội khuyến nghị

Bao gồm 01 điểm kiểm soát bổ sung, nhằm đánh giá các hoạt động xã hội tự nguyện nhằm phát triển môi trường làm việc tích cực.

Các công ước lao động quốc tế được yêu cầu trong GRASP

Tiêu chuẩn GRASP yêu cầu sự tuân thủ hoặc tham chiếu đến những công ước cốt lõi của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), nổi bật như:

• Công ước số 111 – Chống phân biệt đối xử lao động
• Công ước số 138 & 182 – Quy định tuổi lao động tối thiểu và ngăn chặn lao động trẻ em
• Công ước số 29 & 105 – Chống ép buộc lao động
• Công ước số 87 & 98 – Quyền lập hội, thương lượng tập thể
• Công ước số 100 – Bình đẳng tiền lương
• Công ước số 99 – Lương tối thiểu

Hai phương án đánh giá GRASP hiện nay

Để thuận tiện và phù hợp với quy mô tổ chức sản xuất, GRASP thiết lập 2 phương án đánh giá:

Phương án 1/3 – Nhà sản xuất cá nhân

Áp dụng cho hộ nông dân hoặc doanh nghiệp cụ thể đã đăng ký GLOBALG.A.P. Người đại diện pháp lý phải chịu trách nhiệm đảm bảo các yêu cầu nhân sự, lao động được kiểm soát phù hợp với tiêu chuẩn.

Phương án 2/4 – Nhóm các nhà sản xuất

Áp dụng cho các hợp tác xã, liên doanh hoặc tổ chức nhóm, có hệ thống QMS hoạt động hiệu quả. Từng thành viên tham gia đều phải thực hiện theo quy định GRASP, có hợp đồng rõ ràng, và được liệt kê đầy đủ trong hồ sơ QMS của nhóm.

Các tài liệu cần thiết khi áp dụng GRASP

Để đáp ứng tiêu chuẩn GRASP, doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ các loại hồ sơ như:

• Quy trình bầu chọn đại diện người lao động và hồ sơ liên quan
• Văn bản mô tả chức năng của đại diện người lao động
• Quy định về họp, biên bản đối thoại lao động – lãnh đạo
• Quy trình tiếp nhận, giải quyết khiếu nại/góp ý
• Văn bản tuyên bố tuân thủ ILO và luật xã hội
• Hồ sơ đào tạo nhân sự về pháp luật lao động
• Hợp đồng lao động, bảng lương, bảng công nhật
• Danh sách nhân viên kèm ngày sinh
• Hồ sơ hệ thống quản lý chất lượng QMS (nếu có)
• Hồ sơ kiểm soát hoạt động xã hội và cải tiến

Các cấp độ đánh giá GRASP

Điểm tuân thủ được phân loại thành 5 cấp độ giúp phản ánh mức độ đáp ứng của doanh nghiệp:

Thời hạn hiệu lực của đánh giá GRASP

Đánh giá GRASP có hiệu lực trong 12 tháng kể từ ngày đánh giá, áp dụng cho một chu kỳ sản xuất cụ thể.

Ai nên áp dụng tiêu chuẩn GRASP?

GRASP phù hợp với mọi đối tượng sản xuất nông nghiệp đang hoặc sẽ áp dụng:

• GLOBALG.A.P hoặc các chương trình tương đương (benchmarked scheme)
• Các đơn vị được yêu cầu bởi khách hàng quốc tế áp dụng chuẩn xã hội
• Doanh nghiệp muốn tăng độ tin cậy và minh bạch với nhà mua hàng

Lưu ý: Việc sở hữu chứng nhận GLOBALG.A.P là điều kiện bắt buộc để được đánh giá GRASP. Tuy nhiên, doanh nghiệp có thể chọn đơn vị đánh giá GRASP khác với đơn vị cấp GLOBALG.A.P ban đầu.

Kết luận

GRASP là một công cụ thiết yếu trong việc chuẩn hóa đánh giá rủi ro xã hội và nâng cao trách nhiệm lao động tại nơi sản xuất nông nghiệp. Áp dụng GRASP giúp doanh nghiệp nâng tầm quản lý, đảm bảo sự minh bạch trong vận hành, và gia tăng uy tín với đối tác toàn cầu.

Để được hỗ trợ áp dụng và đánh giá GRASP một cách chuyên nghiệp, Quý Doanh Nghiệp vui lòng liên hệ Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI):

📞 Hotline: 0904.889.859 (Ms.Hoa)
📧 Email: chungnhantoancau@gmail.com

Chúng tôi sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp trên hành trình xây dựng uy tín thông qua thực hành sản xuất bền vững và có trách nhiệm!