Chứng nhận hợp quy theo phương thức 5 là gì? Hướng dẫn chi tiết từ GCDRI

Để đảm bảo hàng hóa, sản phẩm trên thị trường tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật và không gây ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng hay môi trường, chứng nhận hợp quy (CR – Conformity Certification) là một yêu cầu bắt buộc với nhiều lĩnh vực. Trong số các phương thức đánh giá sự phù hợp, phương thức số 5 được xem là phổ biến và nghiêm ngặt nhất, đặc biệt đối với nhóm hàng hóa có nguy cơ ảnh hưởng cao.

Trong bài viết này, Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) sẽ giúp quý doanh nghiệp và cá nhân hiểu rõ về bản chất, quy trình, đối tượng và lưu ý quan trọng khi áp dụng chứng nhận hợp quy theo phương thức 5 – đảm bảo tuân thủ pháp luật, nâng cao chất lượng và uy tín thương hiệu.

Tổng quan về chứng nhận hợp quy theo phương thức 5

Phương thức số 5 là một trong 8 phương pháp đánh giá sự phù hợp nằm trong hệ thống chứng nhận hợp quy tại Việt Nam. Đây là phương thức dựa trên đánh giá mẫu sản phẩm đại diện kết hợp kiểm tra điều kiện sản xuất thực tế tại doanh nghiệp.

Phương thức này yêu cầu tổ chức chứng nhận không chỉ kiểm nghiệm sản phẩm mẫu mà còn thẩm định cơ sở sản xuất nhằm bảo đảm tính ổn định và phù hợp của quá trình tạo ra sản phẩm đó. Điều này giúp phát hiện sớm những rủi ro về mặt chất lượng tại nguồn gốc sản xuất, từ đó tăng độ tin cậy cho người tiêu dùng và cơ quan quản lý nhà nước.

Đối tượng áp dụng phương thức 5

Phương thức 5 thường được chỉ định cho các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ liên quan đến an toàn sức khỏe và môi trường, đặc biệt là nhóm có rủi ro cao trong quá trình sản xuất hoặc phân phối. Ví dụ:

• Vật liệu xây dựng (xi măng, thép, gạch,…)
• Thiết bị điện – điện tử
• Hóa chất công nghiệp, dung môi, thuốc bảo vệ thực vật, v.v.
• Sản phẩm thực phẩm chế biến có công đoạn sản xuất phức tạp

Phương thức này cũng là lựa chọn mặc định cho hàng hóa sản xuất trong nước. Đối với sản phẩm nhập khẩu, nếu doanh nghiệp mong muốn áp dụng phương thức 5 thì bắt buộc phải duy trì hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015 ổn định và hiệu quả.

Nguyên tắc đánh giá của phương thức 5

Để đảm bảo hiệu lực pháp lý và giá trị thực tiễn, phương thức 5 tuân thủ các nguyên tắc đánh giá khoa học, minh bạch và có độ chính xác cao. Các nguyên tắc cơ bản bao gồm:

• Chọn đúng phương thức phù hợp với từng loại hàng hóa, xét trên yếu tố đặc thù và độ rủi ro
• Đảm bảo tính đại diện và ổn định về chất lượng của mẫu sản phẩm lẫn quá trình sản xuất
• Giám sát theo chu kỳ định kỳ (ít nhất một lần mỗi năm) để duy trì hiệu lực chứng nhận
• Nếu phát hiện sản phẩm không đảm bảo yêu cầu kỹ thuật, phải nhanh chóng thực hiện thu hồi và khắc phục

Điểm nổi bật của phương pháp này chính là phạm vi đánh giá không chỉ trên sản phẩm mà còn ở quy trình, giúp minh bạch và kiểm soát toàn diện chất lượng từ khâu đầu vào đến đầu ra.

Quy trình chứng nhận hợp quy theo phương thức 5

Quy trình thực hiện phương thức 5 gồm nhiều bước được kiểm soát chặt chẽ, cụ thể như sau:

Bước 1: Lựa chọn mẫu thử nghiệm

Doanh nghiệp hoặc tổ chức chứng nhận sẽ xác định và lấy mẫu sản phẩm điển hình đại diện cho nhóm hàng hóa cụ thể. Mẫu này phải tương đồng với các sản phẩm trong cùng dây chuyền về công thức, thiết kế, nguyên liệu và quy trình sản xuất. Việc lấy mẫu đúng kỹ thuật là yếu tố then chốt để đảm bảo kết quả thử nghiệm có giá trị pháp lý và phản ánh trung thực chất lượng.

Bước 2: Thử nghiệm mẫu tại phòng thử nghiệm được công nhận

Mẫu được đưa tới phòng thí nghiệm được chỉ định hoặc công nhận của nhà nước, nơi sử dụng các phương pháp kiểm tra kỹ thuật tương ứng với tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) hoặc quy chuẩn kỹ thuật (QCVN). Các chỉ tiêu khác nhau sẽ được kiểm tra dựa trên phân nhóm sản phẩm nhằm xác định độ phù hợp cụ thể.

Bước 3: Đánh giá điều kiện sản xuất tại doanh nghiệp

Tổ chức chứng nhận tiến hành đánh giá tại chỗ cơ sở sản xuất với các nội dung:

• Tài liệu kỹ thuật: Hồ sơ thiết kế, tiêu chuẩn áp dụng nội bộ
• Kiểm tra toàn bộ quá trình sản xuất: nguyên liệu đầu vào, máy móc thiết bị, nhân lực, điều kiện vệ sinh, đóng gói – bảo quản – vận chuyển,…
• Kiểm soát chất lượng bán thành phẩm và thành phẩm cuối cùng
• Kiểm tra hiệu lực và duy trì của hệ thống quản lý chất lượng (nếu có ISO 9001 thì có thể được miễn một số mục kiểm)

Việc này giúp chứng nhận không chỉ dựa trên mẫu mà còn đảm bảo rằng mọi mẻ sản xuất trong tương lai đều có chất lượng tương đương mẫu đã thử.

Bước 4: Thẩm định kết quả đánh giá

Tổ chức chứng nhận đối chiếu giữa kết quả thử nghiệm mẫu và kết quả đánh giá điều kiện sản xuất với yêu cầu của tiêu chuẩn/quy chuẩn áp dụng. Nếu tất cả đạt yêu cầu, bước tiếp theo sẽ là thông báo chứng nhận hợp chuẩn/hợp quy.

Bước 5: Ra thông báo kết quả hợp quy chính thức

Sản phẩm được chính thức tuyên bố phù hợp nếu đáp ứng toàn bộ các tiêu chí đã đề ra. Doanh nghiệp được cấp giấy chứng nhận hợp quy theo phương thức 5 có giá trị sử dụng trong suốt thời hạn hiệu lực, kèm theo các quyền lợi liên quan khi tham gia thị trường (đấu thầu, xuất khẩu, lưu hành).

Bước 6: Giám sát định kỳ và duy trì chứng nhận

Giấy chứng nhận không phải vĩnh viễn. Vì vậy, doanh nghiệp cần tuân thủ yêu cầu giám sát ít nhất mỗi 12 tháng/lần. Trong các lần giám sát, tổ chức chứng nhận sẽ:

• Lấy lại mẫu giám sát
• Đánh giá lại tại hiện trường nếu cần thiết
• Rút chứng nhận nếu không duy trì được điều kiện đã cấp ban đầu

Đây là yếu tố bắt buộc nhằm đảm bảo sản phẩm luôn duy trì chất lượng ổn định trong suốt thời gian giấy chứng nhận còn hiệu lực.

Thời hạn hiệu lực và trách nhiệm doanh nghiệp

Thông thường, giấy chứng nhận hợp quy theo phương thức 5 có giá trị sử dụng trong vòng 3 năm, trừ khi có yêu cầu cụ thể từ các ngành hoặc lĩnh vực khác nhau. Tuy nhiên, việc giám sát định kỳ hàng năm là bắt buộc để đảm bảo sản phẩm vẫn đáp ứng hiệu lực pháp luật.

Doanh nghiệp cũng cần lưu ý bổ sung hồ sơ đúng hạn, kịp thời:

• Cập nhật mẫu nếu có thay đổi về thiết kế, thành phần
• Thông báo kịp thời các thay đổi trong quá trình sản xuất
• Đảm bảo hồ sơ chất lượng luôn sẵn sàng khi có yêu cầu thanh tra, kiểm tra từ cơ quan chức năng

Lưu ý khi áp dụng phương thức 5 trong chứng nhận hợp quy

• Phù hợp nhất với doanh nghiệp sản xuất nội địa có đối tượng sản phẩm mang tính nguy cơ cao hoặc yêu cầu giám sát chặt chẽ
• Cần đảm bảo chuẩn hóa quy trình sản xuất, kiểm soát đầu vào, đầu ra để đáp ứng các tiêu chí kỹ thuật khắt khe
• Nếu hàng hóa nhập khẩu muốn áp dụng phương thức 5, doanh nghiệp cần chuẩn bị hệ thống ISO 9001 đầy đủ, có thể được kiểm chứng thông qua hồ sơ QMS và đánh giá thực địa

Ngoài ra, hãy tham khảo hướng dẫn cụ thể từ tổ chức chứng nhận có uy tín và kinh nghiệm lâu năm như GCDRI để tiết kiệm thời gian, tối ưu hiệu quả hồ sơ và quy trình chứng nhận.

Kết luận

Chứng nhận hợp quy theo phương thức 5 là giải pháp đánh giá chất lượng toàn diện, phù hợp với những sản phẩm đòi hỏi mức độ an toàn, ổn định cao và quy trình sản xuất rõ ràng. Doanh nghiệp không chỉ cải thiện khả năng cạnh tranh mà còn nâng cao uy tín thương hiệu khi áp dụng đúng phương pháp này.

Nếu bạn đang cần tư vấn, hỗ trợ chứng nhận hợp quy nhanh chóng – chuyên nghiệp – hiệu quả chi phí, hãy liên hệ ngay với GCDRI qua:

Hotline: 0904.889.859 (Ms. Hoa)
Email: chungnhantoancau@gmail.com

Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) luôn sẵn sàng đồng hành và cung cấp giải pháp trọn gói giúp doanh nghiệp hợp chuẩn quốc gia – vươn tầm quốc tế.