Công bố hợp quy vật liệu xây dựng: Yêu cầu pháp lý không thể bỏ qua

Trong bối cảnh ngành xây dựng Việt Nam đang ngày càng phát triển mạnh mẽ, việc đảm bảo chất lượng vật liệu xây dựng không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là yếu tố then chốt đảm bảo an toàn công trình và uy tín doanh nghiệp. Với vai trò là đơn vị nghiên cứu và phổ biến tri thức chuyên sâu về tiêu chuẩn quốc tế và chứng nhận tại Việt Nam, Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) xin chia sẻ bài viết chuyên sâu về lý do và quy trình thực hiện công bố hợp quy vật liệu xây dựng – một yêu cầu bắt buộc đối với các đơn vị sản xuất, nhập khẩu và phân phối sản phẩm trên thị trường trong nước.

Bài viết này nhằm giúp doanh nghiệp, tổ chức và các bên liên quan hiểu rõ: Tại sao công bố hợp quy là bắt buộc? Sản phẩm nào phải công bố? Lợi ích mang lại là gì? Và đặc biệt là quy trình công bố hợp quy như thế nào để tuân thủ theo đúng pháp luật Việt Nam.

Công bố hợp quy vật liệu xây dựng là gì?

Công bố hợp quy vật liệu xây dựng là hoạt động do tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu thực hiện nhằm xác nhận rằng sản phẩm, hàng hóa vật liệu xây dựng của mình phù hợp với các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia tương ứng. Tại Việt Nam, cơ sở pháp lý cho việc thực hiện công bố hợp quy vật liệu xây dựng chủ yếu dựa vào QCVN 16:2019/BXD và các văn bản pháp luật quản lý chất lượng hàng hóa.

Vật liệu xây dựng bao gồm các sản phẩm sử dụng trong thi công công trình dân dụng, công nghiệp, hạ tầng,… có thể là vật liệu tự nhiên (cát, đá, đất) hoặc vật liệu nhân tạo (xi măng, gạch, kính,…). Theo quy định hiện hành, trước khi được phép lưu thông trên thị trường, những vật liệu này buộc phải được công bố hợp chuẩn hoặc hợp quy tùy vào tính chất và đối tượng áp dụng.

Tại sao cần công bố hợp quy vật liệu xây dựng?

Việc công bố hợp quy không chỉ mang tính bắt buộc theo luật định, mà còn mang lại giá trị thiết thực, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, thúc đẩy minh bạch thị trường và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Lợi ích đối với doanh nghiệp

• Khẳng định chất lượng sản phẩm, tăng mức độ tin cậy của khách hàng đối với nhà sản xuất, nhập khẩu và phân phối.
• Góp phần nâng cao uy tín thương hiệu trên thị trường trong nước và quốc tế.
• Tuân thủ các quy định pháp lý, tránh bị xử phạt hoặc thu hồi sản phẩm do không đáp ứng điều kiện lưu thông.
• Tạo lợi thế cạnh tranh so với sản phẩm không được công bố hợp quy.
• Được cơ quan nhà nước quảng bá thương hiệu thông qua danh sách công bố trên trang web của Sở Xây dựng.
• Tạo điều kiện để tham gia bảng công bố giá vật liệu xây dựng, làm căn cứ lập dự toán công trình.
• Giúp doanh nghiệp kiểm soát nội bộ tốt hơn, đảm bảo tính ổn định trong sản xuất, cải thiện năng suất, và giảm lỗi kỹ thuật.

Lợi ích đối với người tiêu dùng

• Có cơ sở để lựa chọn sản phẩm an toàn, phù hợp và được sản xuất trong điều kiện có kiểm soát chất lượng.
• Tiếp cận thông tin minh bạch về sản phẩm: tiêu chuẩn áp dụng, hướng dẫn sử dụng, bảo quản, cảnh báo kỹ thuật,…
• Dễ dàng nhận dạng sản phẩm đạt chuẩn thông qua dấu hợp quy được gắn trên bao bì.

Lợi ích đối với cơ quan quản lý nhà nước

• Tạo công cụ hiệu quả để kiểm soát chất lượng hàng hóa, ngăn ngừa hàng kém chất lượng nhập vào thị trường Việt Nam.
• Hạn chế nhập siêu và hỗ trợ bảo vệ sản xuất trong nước.
• Là nền tảng để đề xuất chính sách quản lý thị trường xây dựng, phát triển hàng hóa chất lượng cao, bền vững.

Danh mục các loại vật liệu xây dựng phải công bố hợp quy

Theo quy định tại QCVN 16:2019/BXD, các loại vật liệu xây dựng thuộc diện bắt buộc công bố hợp quy bao gồm:

1. Xi măng và phụ gia cho xi măng & bê tông: xi măng poóc lăng, phụ gia tro bay, xỉ hạt lò cao, thạch cao phospho,…
2. Cốt liệu xây dựng: cát tự nhiên, cát nghiền, đá dăm, sỏi,…
3. Gạch và đá ốp lát: gạch gốm, đá tự nhiên, đá nhân tạo,…
4. Vật liệu xây: gạch đất sét nung, gạch bê tông, sản phẩm bê tông khí chưng áp, tấm tường đúc sẵn,…
5. Kính xây dựng: kính nổi, kính cường lực, kính dán nhiều lớp, kính hộp,…
6. Vật liệu khác: ống nhựa PVC, PE, PP,…; tấm amiăng xi măng; sơn tường dạng nhũ tương,…

Doanh nghiệp cần định kỳ kiểm tra cập nhật danh mục hàng hóa theo quy định mới nhất của pháp luật để không bỏ sót các sản phẩm cần công bố hợp quy trước khi phân phối ra thị trường.

Quy trình thực hiện công bố hợp quy vật liệu xây dựng

Việc công bố hợp quy vật liệu xây dựng được thực hiện theo 2 hình thức: dựa trên kết quả đánh giá của tổ chức chứng nhận hợp quy (bên thứ ba) hoặc tự đánh giá hợp quy (dành cho tổ chức có năng lực đánh giá và hệ thống quản lý chất lượng đạt chuẩn ISO 9001).

Dưới đây là các bước cơ bản mà doanh nghiệp cần thực hiện:

Bước 1: Thử nghiệm và chứng nhận hợp quy

• Tổ chức sản xuất hoặc nhập khẩu cần gửi mẫu sản phẩm đi thử nghiệm tại phòng thí nghiệm được công nhận hoặc do Bộ Xây dựng chỉ định.
• Nếu sản phẩm đạt yêu cầu kỹ thuật, tổ chức chứng nhận sẽ cấp giấy chứng nhận hợp quy và sản phẩm được gắn dấu hợp quy (CR).
• Tùy hình thức kinh doanh, đánh giá hợp quy áp dụng theo:
  • Phương thức 5: cho sản phẩm sản xuất nội địa – đánh giá dây chuyền kết hợp mẫu thử định kỳ.
  • Phương thức 1, 7: cho sản phẩm nhập khẩu – đánh giá mẫu đại diện hoặc từng lô hàng.

Bước 2: Tiến hành công bố hợp quy tại địa phương

Doanh nghiệp nộp hồ sơ công bố hợp quy tại Sở Xây dựng nơi đặt trụ sở hoạt động. Hồ sơ bao gồm:

• Bản công bố hợp quy theo mẫu.
• Mô tả sản phẩm: đặc điểm, tính năng, lĩnh vực sử dụng.
• Giấy chứng nhận hợp quy hoặc hồ sơ tự đánh giá đi kèm (kết quả thử nghiệm, quy trình sản xuất, hệ thống ISO 9001,…).
• Kế hoạch giám sát định kỳ chất lượng sản phẩm.

Sau khi được chấp thuận, doanh nghiệp được phép sử dụng dấu hợp quy và đưa hàng ra thị trường.

GCDRI – Đồng hành cùng doanh nghiệp trong công bố hợp quy

Với sứ mệnh nâng cao năng lực và tiêu chuẩn hóa hoạt động sản xuất kinh doanh tại Việt Nam, GCDRI sẵn sàng hỗ trợ các doanh nghiệp trong suốt quá trình chuẩn bị, kiểm nghiệm, chứng nhận và công bố hợp quy vật liệu xây dựng. Chúng tôi cung cấp:

• Tư vấn quy trình theo đúng quy định pháp luật, luôn cập nhật văn bản mới nhất.
• Hướng dẫn hồ sơ phù hợp với loại hình doanh nghiệp (sản xuất/ngập khẩu).
• Kết nối với phòng thử nghiệm và tổ chức chứng nhận được Bộ Xây dựng chỉ định, đảm bảo hợp lệ, minh bạch.
• Hỗ trợ đăng ký công bố hợp quy tại Sở Xây dựng nhanh chóng, đầy đủ thủ tục pháp lý.

Nếu doanh nghiệp bạn đang cần tìm hiểu kỹ hơn về quy trình, hồ sơ, thủ tục công bố hợp quy hoặc đang vướng mắc trong đánh giá và thử nghiệm sản phẩm – đừng ngần ngại liên hệ với đội ngũ chuyên gia của GCDRI.

Kết luận

Công bố hợp quy vật liệu xây dựng là bước quan trọng, bắt buộc với tất cả các đơn vị đưa sản phẩm ra thị trường, đặc biệt trong ngành xây dựng – nơi chất lượng nguyên vật liệu quyết định trực tiếp đến độ bền và an toàn công trình. Việc tuân thủ đúng quy trình không chỉ là nghĩa vụ pháp luật mà còn là cơ hội nâng cao năng lực cạnh tranh, khẳng định uy tín và phát triển bền vững.

GCDRI cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp Việt Nam trên hành trình tiêu chuẩn hóa – hội nhập và phát triển.

Mọi nhu cầu về tư vấn, hỗ trợ dịch vụ công bố hợp quy, vui lòng liên hệ Hotline: 0904.889.859 (Ms. Hoa) hoặc email: chungnhantoancau@gmail.com để được hỗ trợ nhanh chóng và chính xác nhất.