Kiểm định chất lượng dây và cáp điện: Các thử nghiệm tiêu chuẩn theo TCVN, IEC, ASTM, AS

Trong hệ thống truyền tải và phân phối điện năng, chất lượng của dây và cáp điện đóng vai trò then chốt đối với sự ổn định và an toàn của toàn hệ thống. Những yếu tố như kết cấu, độ bền kéo, khả năng chịu nhiệt hay tính năng chống cháy đều tác động trực tiếp đến hiệu quả hoạt động cũng như tuổi thọ của dây dẫn. Vì vậy, việc kiểm định chất lượng dây và cáp điện thông qua các phép thử nghiệm tiêu chuẩn là điều không thể thiếu.

Với sứ mệnh chia sẻ kiến thức chuyên sâu trong lĩnh vực tiêu chuẩn và hệ thống chứng nhận, Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) xin giới thiệu bài viết tổng hợp đầy đủ và chuyên sâu về các phương pháp thử nghiệm dây và cáp điện, theo tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) và các hệ tiêu chuẩn quốc tế như IEC, ASTM, AS. Đây là nội dung thiết yếu dành cho các doanh nghiệp sản xuất, nhà thầu xây lắp, tổ chức kiểm định và những ai đang tìm hiểu về hệ thống kiểm soát chất lượng trong ngành công nghiệp điện.

Thử nghiệm dây dẫn truyền tải điện trên không

Các dây dẫn truyền tải điện trên không thường phải vận hành ở môi trường khắc nghiệt, chịu tác động từ thời tiết, lực căng, rung động và sự ăn mòn. Do đó, những thử nghiệm dưới đây là bắt buộc để đảm bảo hiệu suất và độ tin cậy:

• Thử nghiệm kết cấu và kích thước: Xác định đúng số sợi, đường kính và kiểu bện của dây theo thiết kế kỹ thuật. Việc này giúp đánh giá độ phù hợp của sản phẩm với tiêu chuẩn TCVN cũng như IEC.
• Thử suất kéo đứt và giãn dài: Đo khả năng chịu tải của dây khi kéo căng đến ngưỡng giới hạn. Kết quả cho thấy độ bền cơ học, một yếu tố quan trọng khi dây phải căng treo trên cột trong nhiều năm.
• Thử uốn và bẻ cong sợi dẫn và sợi thép: Kiểm tra độ dẻo dai và khả năng chịu xoắn khiến dây không bị gãy trong quá trình lắp đặt hoặc vận hành.
• Thử lớp mạ và khả năng chống gỉ của thép lõi: Đối với dây lõi thép, đặc biệt là loại ACSR, các phép thử lớp mạ là cần thiết để đánh giá khả năng chống oxy hóa và tăng tuổi thọ.
• Thử nghiệm điện trở dây dẫn: Đảm bảo giá trị điện trở suất nằm trong giới hạn cho phép, vì điện trở ảnh hưởng trực tiếp đến tổn thất công suất trên đường truyền.

Kiểm tra chất lượng sợi đồng, sợi nhôm, sợi thép

Đối với các vật liệu dẫn điện cơ bản cấu thành dây dẫn như đồng, nhôm hay thép, quá trình thử nghiệm cũng rất nghiêm ngặt để đảm bảo tính đồng nhất và ổn định của sản phẩm:

• Thử nghiệm kết cấu và kích thước sợi: Kiểm tra độ đồng đều về đường kính, hình dạng, kiểm soát sai số theo tiêu chuẩn ISO hoặc ASTM.
• Kiểm tra độ bền kéo và giãn dài: Giúp đánh giá xem vật liệu có đạt ngưỡng độ bền cơ học tối thiểu nhằm đảm bảo an toàn vận hành.
• Thử bẻ cong và thử uốn: Mô phỏng quá trình gập dây trong thực tế, giúp phát hiện các dấu hiệu gãy nứt vật liệu, đặc biệt hữu ích đối với dây nhôm có nguy cơ giòn khi bị uốn.
• Thử lớp mạ (với sợi thép): Với các sợi thép được mạ kẽm hoặc hợp kim chống gỉ, cần xác định độ dày lớp mạ, độ bám dính của lớp phủ và khả năng chịu ăn mòn.
• Thử điện trở vật liệu: Đo đạc chính xác điện trở suất để đảm bảo khả năng truyền tải điện tối ưu khi sử dụng làm ruột dẫn.

Thử nghiệm cáp điện PVC điện áp 450/750V

Đối với các loại cáp điện bọc nhựa PVC thông dụng trong xây dựng dân dụng và công nghiệp, thử nghiệm tập trung vào khả năng cách điện và đặc tính cơ – lý:

• Kiểm tra ghi nhãn và kết cấu cáp: Đảm bảo đúng mã hiệu, tiết diện, vật liệu, số lõi và kiểu kết cấu theo tiêu chuẩn đăng ký.
• Thử điện áp xuyên thủng và kiểm tra điện trở cách điện: Giúp đảm bảo không xảy ra hiện tượng phóng điện trong lòng cáp khi vận hành ở điện áp định mức hay khi quá áp.
• Thử cơ lý cách điện và ruột dẫn: Bao gồm thử độ bền kéo, độ giãn dài, khả năng chịu uốn, chịu va đập và chống cháy của lớp cách điện và vỏ bọc.
• Thử tổn hao khối lượng và chịu nhiệt: Đánh giá độ lão hóa của lớp vật liệu nhựa PVC sau quá trình nung nóng trong điều kiện tiêu chuẩn.
• Thử chống cháy và ảnh hưởng nhiệt độ: Mô phỏng các tình huống cháy thực để đánh giá mức độ chống ngọn lửa lan truyền hoặc nhiệt độ chịu được của cáp.

Đánh giá chất lượng cáp điện lực hạ áp và trung áp

Cáp điện lực dùng cho truyền dẫn điện áp từ 1kV đến 35kV yêu cầu hệ số an toàn và độ bền cao, đặc biệt trong hệ thống điện công nghiệp hoặc lưới điện quốc gia:

• Thử nghiệm điện áp đối với cách điện: Kiểm định khả năng chịu đựng điện trường cao trong thời gian dài để phòng chống sự cố rò điện, đoản mạch.
• Thử chịu kéo, giãn dài và chịu nén của vật liệu cấu thành cáp: Phân tích khả năng duy trì kết cấu ban đầu khi cáp chịu lực xoắn, gập và chấn động bên ngoài.
• Thử cháy, thử uốn, thử chịu va đập và ngập nước: Mô phỏng và đánh giá các yếu tố ảnh hưởng từ điều kiện môi trường.
• Thử hàm lượng carbon đen và khả năng co ngót nhiệt: Với lớp cách điện PE hoặc XLPE, phải kiểm tra tỷ lệ carbon và độ ổn định nhiệt để kiểm soát độ lão hóa và phá vỡ điện môi.
• Thử phóng điện cục bộ và thử tần số cao: Nhằm phát hiện các khuyết tật tiềm ẩn trong lớp cách điện khi vận hành liên tục dưới ứng suất cao.

Thử nghiệm cáp viễn thông

Các loại cáp viễn thông tuy không mang điện cao áp, nhưng cũng đòi hỏi độ chính xác và sự ổn định điện từ cao nhằm duy trì chất lượng tín hiệu:

• Thử kết cấu, kích thước và ký mã hiệu: Đảm bảo sản phẩm đúng cấu hình tiêu chuẩn về số lõi đồng, lớp bọc và lớp chắn.
• Thử điện trở ruột dẫn và cách điện: Cần đạt trị số điện trở điện tối thiểu để đảm bảo truyền tín hiệu không suy hao trong khoảng cách lớn.
• Thử điện dung và ảnh hưởng xuyên nhiễu: Các phép đo xác định độ ổn định và tách biệt giữa các cặp dây xoắn, giúp tăng độ an toàn chống nhiễu tín hiệu.
• Thử kéo, giãn dài, uốn, va đập: Đảm bảo cáp còn nguyên vẹn khi thi công rất nhiều lần trong các hệ thống nhà thông minh, mạng LAN hay hạ tầng viễn thông công cộng.
• Các phép thử lão hóa nhiệt và thử chống cháy: Đảm bảo tuổi thọ cáp ít nhất 20 – 25 năm trong điều kiện vận hành khắc nghiệt.

Kết luận

Việc định kỳ thực hiện các phép thử kỹ thuật đối với dây và cáp điện là một phần không thể thiếu trong kiểm soát chất lượng đầu vào, đầu ra của sản phẩm điện. Các tiêu chuẩn TCVN và tiêu chuẩn quốc tế như IEC, ASTM, AS chính là cơ sở pháp lý và kỹ thuật để đánh giá độ an toàn và hiệu quả vận hành của dây cáp trước khi đưa vào sử dụng.

Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp và tổ chức trong việc tư vấn, đào tạo và thử nghiệm dây cáp theo tiêu chuẩn quốc tế, đảm bảo kết quả kiểm định khách quan và đáng tin cậy. Để được tư vấn chi tiết về quy trình thử nghiệm và chứng nhận sản phẩm, vui lòng liên hệ:

Hotline: 0904.889.859 (Ms.Hoa)
Email: chungnhantoancau@gmail.com

Hãy trang bị sự an tâm vững vàng cho hệ thống điện của bạn ngay từ khâu kiểm định dây cáp!