Tiêu Chuẩn VietGAP Cho Trồng Trọt Là Gì? Tìm Hiểu Về Rau VietGAP

Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến sức khỏe và an toàn vệ sinh thực phẩm, khái niệm “rau VietGAP” hay “trồng rau theo tiêu chuẩn VietGAP” không còn xa lạ. Đây không chỉ là xu hướng mà còn là yếu tố then chốt giúp nâng cao chất lượng nông sản Việt và mở rộng thị trường xuất khẩu. Với vai trò là tổ chức đầu ngành nghiên cứu và phát triển các hệ thống chứng nhận quốc tế tại Việt Nam, Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tiêu chuẩn VietGAP trong trồng trọt và cách sản xuất rau VietGAP đúng kỹ thuật.

Bài viết này được GCDRI biên soạn nhằm cung cấp cái nhìn toàn diện về khái niệm, giá trị và quy trình thực hành sản xuất rau đạt chuẩn VietGAP — từ đó hỗ trợ các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp nâng cao hiệu quả canh tác và bảo đảm tiêu chuẩn an toàn thực phẩm toàn diện.

Rau VietGAP Là Gì?

“Rau VietGAP” là thuật ngữ dùng để chỉ những loại rau được sản xuất theo đúng hướng dẫn trong bộ tiêu chuẩn VietGAP trồng trọt (TCVN 11892-1:2017). Đây là hệ thống tiêu chuẩn kỹ thuật nhằm:

• Giảm thiểu hoặc loại bỏ hoàn toàn tồn dư hóa học có hại như kim loại nặng, thuốc trừ sâu, phân hóa học.
• Duy trì vệ sinh môi trường trồng trọt.
• Đảm bảo an toàn cho người sản xuất và người tiêu dùng.

Rau sản xuất theo VietGAP không đơn thuần là rau “sạch”, mà phải đạt chuẩn về điều kiện đất, nước, giống, sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật hợp lý, cũng như quy trình thu hoạch, sơ chế, bảo quản kỹ lưỡng nhằm đưa ra thị trường những sản phẩm chất lượng cao, truy xuất được nguồn gốc.

Tổng Quan Về Tiêu Chuẩn VietGAP Trong Trồng Trọt

VietGAP là viết tắt của “Vietnamese Good Agricultural Practices” – nghĩa là “Thực hành nông nghiệp tốt tại Việt Nam”. Đây là bộ tiêu chuẩn do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam ban hành và quản lý, nhằm nâng cao hiệu quả và tính bền vững trong sản xuất nông nghiệp.

Trong VietGAP có ba nhóm tiêu chuẩn chuyên biệt:

• VietGAP cho trồng trọt
• VietGAP cho chăn nuôi
• VietGAP cho thủy sản

VietGAP trồng trọt dựa trên nền tảng của các hệ thống tiêu chuẩn quốc tế như ASEAN GAP, GLOBALG.A.P, FRESHCARE, với mục tiêu:

• Thúc đẩy sản phẩm trồng trọt Việt Nam tiếp cận thị trường ASEAN và quốc tế
• Nâng tầm chất lượng thông qua kiểm soát toàn bộ chuỗi sản xuất – từ trước gieo trồng đến sau thu hoạch
• Hướng đến nền nông nghiệp bền vững, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và xã hội

Tiêu chuẩn này quy định các yêu cầu kỹ thuật và hệ thống quản lý, bao gồm:

• Quản lý đất và nước
• Quản lý giống cây trồng
• Quản lý sử dụng phân bón và chế phẩm sinh học
• Phòng trừ dịch hại kết hợp
• An toàn lao động và bảo vệ môi trường
• Hồ sơ ghi chép và truy xuất nguồn gốc

Quy Trình Kỹ Thuật Trồng Rau Theo Chuẩn VietGAP

Để sản xuất rau đạt tiêu chuẩn VietGAP, người nông dân và các đơn vị sản xuất cần thực hiện đầy đủ 10 bước quy chuẩn dưới đây:

1. Chọn Đất Phù Hợp

Đất canh tác phải:

• Cao ráo, thoát nước tốt
• Cách xa nguồn ô nhiễm công nghiệp, bệnh viện tối thiểu 2km
• Không bị nhiễm tồn dư kim loại nặng, hóa chất hoặc chất độc hại

Lựa chọn đất đạt tiêu chuẩn là nền tảng giúp kiểm soát hiệu quả chất lượng rau ngay từ đầu.

2. Đảm Bảo Nguồn Nước Tưới An Toàn

Nguồn nước tưới nên là:

• Nước giếng khoan, nước sạch đã qua xử lý
• Không nhiễm vi sinh, hóa chất gây hại

Quy định VietGAP yêu cầu tuyệt đối không sử dụng nước thải sinh hoạt, và nếu có sử dụng phân bón hoặc thuốc bảo vệ thực vật dạng phun, cần đảm bảo dung môi là nước sạch.

3. Chọn Giống Có Nguồn Gốc Rõ Ràng

Việc lựa chọn giống đảm bảo yêu cầu kỹ thuật:

• Giống tốt, đạt chuẩn, có chứng nhận xuất xứ rõ ràng
• Đối với giống nhập khẩu phải được cơ quan chức năng kiểm dịch
• Không sử dụng hạt giống hết hạn hoặc không rõ nguồn gốc
• Cây con phải khỏe mạnh, sạch bệnh

Trước khi gieo, hạt giống cần được xử lý nhiệt hoặc hóa chất để loại bỏ nguồn sâu bệnh ban đầu.

4. Sử Dụng Phân Bón Đúng Quy Chuẩn

Yêu cầu đối với phân bón:

• Phân hữu cơ đã hoai mục hoàn toàn, không sử dụng phân tươi
• Phân vi sinh có nguồn gốc rõ ràng
• Có thể sử dụng phân hóa học nhưng phải kết thúc sử dụng ít nhất 15 ngày trước thu hoạch

Nhiều đơn vị sản xuất hiện nay đã chuyển sang sử dụng phân hữu cơ sinh học để nâng cao chất lượng và độ an toàn thực phẩm.

5. Phòng Trừ Sâu Bệnh Theo IPM

Áp dụng hệ thống quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) gồm:

• Chọn giống kháng sâu bệnh
• Luân canh cây trồng để ngăn côn trùng phát triển
• Kiểm tra vườn thường xuyên, diệt thủ công những ổ bệnh
• Ưu tiên biện pháp sinh học, thảo mộc, vi sinh thay vì hóa học

Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật vẫn được chấp nhận, nhưng yêu cầu nghiêm ngặt:

• Không dùng thuốc cấm
• Thuốc có hàm lượng hoạt chất thấp, ít độc, dễ phân hủy
• Phải ghi chép cụ thể liều lượng, thời gian sử dụng

6. Bổ Sung Biện Pháp Bảo Vệ Vườn Rau

Nhà màn, nhà lưới hoặc nhà kính là gợi ý tuyệt vời:

• Chống sâu bệnh, thời tiết khắc nghiệt
• Tiết kiệm nước tưới và sử dụng ít thuốc bảo vệ thực vật hơn
• Tối ưu quá trình sinh trưởng của cây trồng

Đây đang là hướng đi phổ biến của nhiều trang trại rau công nghệ cao.

7. Thu Hoạch Hợp Lý

• Thu hoạch đúng độ tuổi, lượng chất dinh dưỡng tích lũy lớn nhất
• Loại bỏ lá già, lá sâu bệnh, rau héo úa
• Dùng dao kéo sắc bén, sạch sẽ để tránh nhiễm vi khuẩn

Thời điểm thu hoạch tốt nhất là vào sáng sớm hoặc chiều mát để rau giữ được độ tươi lâu hơn.

8. Sơ Chế Và Kiểm Tra Chất Lượng Rau

Sau khi thu hoạch, rau cần được:

• Làm sạch sơ bộ bằng nước sạch
• Phân loại theo kích cỡ, hình dáng
• Đóng gói bằng bao túi an toàn, có nhãn mác

Tùy quy mô sản xuất, có thể bổ sung các bước kiểm tra vi sinh vật, dư lượng thuốc bằng phương pháp xét nghiệm nhanh.

9. Vận Chuyển Rau Đúng Cách

• Thực hiện trong thời gian không quá 2 giờ kể từ khi sơ chế
• Xe vận chuyển cần đảm bảo nhiệt độ dưới 25°C, tránh ánh nắng trực tiếp

Vận chuyển chiếm vai trò quan trọng trong việc duy trì độ tươi và chất lượng rau.

10. Bảo Quản Và Sử Dụng

• Rau được bảo quản ở nhiệt độ khoảng 20ºC tối đa 48 giờ
• Có thể dùng ngay mà không cần ngâm qua nước muối hoặc khử trùng

Rau VietGAP thường được đóng gói kín, ghi rõ thông tin nơi trồng và ngày thu hoạch.

Lời Kết: Lợi Ích Của Việc Áp Dụng Tiêu Chuẩn VietGAP Trong Trồng Rau

Tiêu chuẩn VietGAP không chỉ là một hệ thống kỹ thuật trồng rau an toàn mà còn là chứng nhận tín nhiệm với thị trường – đặc biệt là trong xu hướng hội nhập toàn cầu ngày nay. Việc áp dụng VietGAP mang lại nhiều lợi ích:

• Nâng cao chất lượng và giá trị thương mại cho sản phẩm rau
• Củng cố niềm tin người tiêu dùng trong nước và quốc tế
• Tăng cơ hội tiếp cận các chuỗi phân phối hiện đại và xuất khẩu
• Góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và phát triển nông nghiệp bền vững

Nếu bạn là doanh nghiệp, hợp tác xã hoặc đơn vị sản xuất nông nghiệp đang có nhu cầu xây dựng hệ thống thực hành nông nghiệp tốt theo chuẩn VietGAP hoặc muốn được chứng nhận VietGAP trồng trọt, hãy liên hệ với đội ngũ chuyên gia chứng nhận của GCDRI để được tư vấn chi tiết.

👉 Liên hệ ngay qua Hotline: 0904.889.859 (Ms. Hoa) hoặc gửi email về: chungnhantoancau@gmail.com để được hỗ trợ nhanh chóng và chuyên nghiệp nhất.