RCS là gì? Tiêu chuẩn tuyên bố tái chế mang tính quốc tế cần biết

Trong bối cảnh phát triển bền vững và tiêu dùng có trách nhiệm ngày càng trở thành trọng tâm của các doanh nghiệp hiện đại, Recycled Claim Standard (RCS) – tiêu chuẩn tuyên bố tái chế – đóng một vai trò không thể thiếu trong chuỗi cung ứng và sản xuất hàng hóa. Với vai trò là tổ chức nghiên cứu và tư vấn hàng đầu trong lĩnh vực các tiêu chuẩn quốc tế, Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) cung cấp bài viết chuyên sâu dưới đây nhằm giúp doanh nghiệp tại Việt Nam hiểu rõ và áp dụng hiệu quả tiêu chuẩn RCS, góp phần khẳng định cam kết về minh bạch và phát triển bền vững.

RCS – Tiêu chuẩn là gì và được sử dụng trong lĩnh vực nào?

RCS là tên viết tắt của Recycled Claim Standard – Tiêu chuẩn Tuyên bố Tái chế, một tiêu chuẩn quốc tế được xây dựng nhằm xác minh hàm lượng tái chế của các nguyên liệu trong sản phẩm thông qua hệ thống giám sát nghiêm ngặt từ bên thứ ba.

Tiêu chuẩn này đóng vai trò xác thực và minh bạch chuỗi cung ứng từ nguyên liệu đầu vào, quá trình tái chế, sản xuất cho tới tiêu dùng cuối cùng. Mục tiêu của RCS là khuyến khích sử dụng nguyên liệu tái chế, quảng bá tiêu dùng bền vững, đồng thời giúp người tiêu dùng đưa ra quyết định mua hàng có trách nhiệm hơn.

Quá trình hình thành và phát triển của tiêu chuẩn RCS

Tiêu chuẩn RCS ra đời vào năm 2013 bởi Textile Exchange và sự hợp tác của các tổ chức về môi trường công nghiệp như Outdoor Industry Association, với phiên bản đầu tiên mang tên RCS 1.0. Đến năm 2017, tiêu chuẩn được cập nhật lên phiên bản RCS 2.0, hiện đang được sử dụng rộng rãi trên toàn cầu.

Mục đích ban đầu là tiêu chuẩn hóa việc chứng thực hàm lượng tái chế trong các sản phẩm dệt may. Tuy nhiên, theo thời gian, RCS đã mở rộng phạm vi ứng dụng sang nhiều lĩnh vực khác, từ bao bì đến các sản phẩm tiêu dùng khác.

Đối tượng nào có thể áp dụng RCS?

RCS không chỉ giới hạn trong ngành công nghiệp dệt may. Mọi doanh nghiệp hoặc tổ chức tham gia vào chuỗi giá trị của sản phẩm có nguyên liệu tái chế từ 5% trở lên đều có thể áp dụng tiêu chuẩn này.

Các đối tượng tiêu biểu bao gồm:

• Đơn vị thu gom và xử lý nguyên liệu tái chế
• Nhà máy tái chế, sản xuất, đóng gói và dán nhãn
• Doanh nghiệp phân phối và xuất khẩu sản phẩm tái chế
• Các thương hiệu muốn gắn nhãn “Recycled” cho sản phẩm

Việc áp dụng RCS yêu cầu minh bạch tài liệu và được chứng nhận bởi tổ chức chứng nhận được công nhận, đảm bảo tính xác thực và khả năng truy xuất nguồn gốc.

Những lợi ích nổi bật khi doanh nghiệp áp dụng RCS

Dù tiêu chuẩn RCS đặt ra các yêu cầu kiểm soát và chứng nhận nghiêm ngặt, song việc đầu tư vào hệ thống này mang lại nhiều lợi ích bền vững và lâu dài cho doanh nghiệp:

• Gia tăng sử dụng nguyên liệu tái chế, giảm thiểu phụ thuộc vào nguyên liệu thô truyền thống
• Góp phần bảo vệ môi trường, giảm lượng khí thải và tiêu thụ năng lượng trong quy trình sản xuất
• Nâng cao hình ảnh thương hiệu, thu hút người tiêu dùng yêu thích sản phẩm thân thiện môi trường
• Tạo ưu thế khi xuất khẩu sang các thị trường yêu cầu cao về tiêu chuẩn bền vững như EU, Mỹ, Nhật Bản
• Cải thiện khả năng cạnh tranh trên thị trường nhờ sự minh bạch và đáng tin cậy
• Giảm thiểu rủi ro pháp lý, đáp ứng yêu cầu ngày càng nghiêm ngặt về truy xuất nguồn gốc nguyên liệu
• Được phép sử dụng nhãn RCS, tạo lợi thế truyền thông mạnh mẽ cho sản phẩm

Nội dung cốt lõi của tiêu chuẩn RCS

Để đảm bảo khả năng kiểm chứng thật sự về tuyên bố hàm lượng tái chế, RCS yêu cầu hệ thống tài liệu và quy trình nhất quán từ thu thập đến phân phối. Dưới đây là một số thành phần then chốt của nội dung tiêu chuẩn:

Các định nghĩa quan trọng:

• Material Collection (Thu hồi vật liệu)
• Material Recycling (Tái chế vật liệu)
• Post-Consumer Material (Vật liệu sau tiêu thụ)
• Pre-Consumer Material (Vật liệu trước tiêu thụ)
• Recycled Material (Nguyên liệu đã qua tái chế)
• Recycled Content (Hàm lượng tái chế)

Yêu cầu về truy xuất và chứng nhận:

• Mọi nguyên liệu, đơn vị tái chế, đơn vị sản xuất đều cần lưu trữ hồ sơ rõ ràng và được chứng nhận hợp lệ
• Doanh nghiệp tham gia chuỗi cung ứng phải có Giấy chứng nhận giao dịch (Transaction Certificate) tương ứng
• Hàm lượng tái chế được ghi nhận minh bạch cho từng lô hàng cụ thể

Chính sách áp dụng cho các đơn vị nhỏ:

• Doanh nghiệp tạo doanh thu hàng năm dưới 10.000 USD từ sản phẩm RCS có thể được miễn trừ chứng nhận, nhưng vẫn phải đăng ký và không dán nhãn lại hoặc đóng gói lại sản phẩm RCS

Cách sử dụng và phân loại Nhãn/RCS Logo

Khi sản phẩm đạt chuẩn và được cấp chứng chỉ RCS, doanh nghiệp có thể dán nhãn RCS trên sản phẩm. Logo cần thỏa mãn các điều kiện về kích thước, màu sắc, và bố cục nhằm đảm bảo truyền tải đúng thông điệp.

Hai loại nhãn chính:

• RCS 100: dùng cho sản phẩm có từ 95% đến 100% nguyên liệu tái chế, không chứa vật liệu không được chứng nhận.
• RCS Blended: dùng cho sản phẩm có từ 5% đến dưới 95% hàm lượng tái chế, cho phép pha trộn với vật liệu khác.

Yêu cầu trình bày:

• Logo phải được sử dụng chính xác từ phiên bản thiết kế chuẩn
• Cỡ chữ đủ lớn, không nhỏ hơn đường kính 10 mm
• Logo không được in cố định trên bao bì có thể tái sử dụng
• Thông tin trên nhãn cần thể hiện:
  • Tên tổ chức chứng nhận
  • Mã số chứng nhận phạm vi
  • Nội dung: “Certified to TE RCS 100” hoặc “Certified to TE RCS Blended”
  • Tỷ lệ thành phần tái chế tương ứng từng loại vật liệu (nếu nhiều), kèm theo biểu tượng

Phụ lục và biểu mẫu hỗ trợ

RCS đi kèm với nhiều biểu mẫu và tài liệu hỗ trợ giúp doanh nghiệp triển khai hệ thống một cách tối ưu:

• Phụ lục A – Cung cấp các công cụ và hướng dẫn thực hiện
• Phụ lục B – Mẫu hợp đồng với nhà cung cấp vật liệu tái chế
• Phụ lục C – Biểu mẫu khai báo chi tiết vật liệu tái chế

Việc sử dụng đầy đủ và chính xác các biểu mẫu này là điều kiện tiên quyết trong quá trình đăng ký nhận chứng nhận RCS.

Kết luận: Vì sao doanh nghiệp nên đầu tư vào RCS?

Trong thời đại mà minh bạch, truy xuất nguồn gốc và phát triển bền vững trở thành những áp lực không thể tránh khỏi từ thị trường, RCS là công cụ chiến lược giúp doanh nghiệp không chỉ nâng cao uy tín thương hiệu mà còn mở rộng cơ hội xuất khẩu, tiếp cận người tiêu dùng có trách nhiệm trên toàn cầu.

Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) tự hào là tổ chức nghiên cứu, đào tạo và hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam xây dựng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế như RCS. Chúng tôi cam kết đồng hành cùng quý doanh nghiệp trên hành trình đem lại giá trị thực chất cho sản phẩm và môi trường sống.

Liên hệ ngay để được tư vấn về tiêu chuẩn RCS và các chương trình đào tạo liên quan qua Hotline: 0904.889.859 (Ms. Hoa) hoặc Email: chungnhantoancau@gmail.com.