Tìm hiểu tiêu chuẩn Alpaca có trách nhiệm RAS: Chìa khóa hội nhập bền vững trong ngành sợi lông Alpaca

Trong thời đại mà các tiêu chuẩn về đạo đức, tính bền vững và phúc lợi động vật đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, tiêu chuẩn RAS (Responsible Alpaca Standard) đã trở thành một tiêu chuẩn không thể thiếu với những tổ chức và doanh nghiệp tham gia vào ngành công nghiệp sợi Alpaca. Bài viết dưới đây do Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) tổng hợp và chia sẻ sẽ giúp bạn hiểu rõ về tiêu chuẩn này – cơ hội nâng cao giá trị thương hiệu, mở rộng thị trường xuất khẩu và khẳng định trách nhiệm với môi trường cũng như cộng đồng.

RAS là gì? Tiêu chuẩn toàn cầu vì phúc lợi động vật trong ngành sợi Alpaca

RAS (Responsible Alpaca Standard) là bộ tiêu chuẩn quốc tế, được xây dựng dựa trên nguyên tắc tự nguyện và đánh giá độc lập bởi bên thứ ba, nhằm đảm bảo phúc lợi động vật và phương thức quản lý bền vững trong toàn bộ chuỗi cung ứng sợi Alpaca – từ các trang trại chăn nuôi đến nhà máy chế biến, nhà sản xuất, hệ thống phân phối và sản phẩm cuối cùng.

Tiêu chuẩn này ra đời vào ngày 20/04/2021, thuộc quyền sáng lập và quản lý của tổ chức toàn cầu Textile Exchange – một tổ chức phi lợi nhuận có uy tín về phát triển các tiêu chuẩn sợi tự nhiên có trách nhiệm trên toàn cầu.

Quá trình hình thành và phát triển của Tiêu chuẩn RAS

Từ tháng 3/2020, tổ chức Textile Exchange đã khởi động quá trình nghiên cứu và phát triển tiêu chuẩn RAS, như một phần trong hệ thống các tiêu chuẩn sợi động vật có trách nhiệm (RAF – Responsible Animal Fiber). RAS được phát triển bên cạnh các tiêu chuẩn có liên quan như:

• RWS – Responsible Wool Standard (Tiêu chuẩn len có trách nhiệm)
• RMS – Responsible Mohair Standard (Tiêu chuẩn Mohair có trách nhiệm)

Tháng 5/2020, phiên bản dự thảo đầu tiên của RAS được công bố, triển khai thảo luận công khai và hội thảo trực tuyến nhằm tiếp thu ý kiến từ các chuyên gia, nông dân, cơ sở sản xuất và các bên hữu quan. Phiên bản hoàn chỉnh 1.0 chính thức được ban hành vào ngày 20/04/2021.

Phiên bản hiện tại và hiệu lực của tiêu chuẩn

Tiêu chuẩn RAS hiện tại đang áp dụng phiên bản 1.0 – phiên bản đầu tiên và duy nhất tính đến thời điểm hiện tại. Tiêu chuẩn này đã có hiệu lực từ ngày 20/04/2021 và được các tổ chức chứng nhận quốc tế công nhận như một thước đo đáng tin cậy về đạo đức và bền vững trong ngành Alpaca.

Mục tiêu chính của RAS trong chuỗi sản xuất sợi Alpaca

Tiêu chuẩn RAS đặt ra các mục tiêu gồm:

• Ghi nhận và cổ vũ thực hành nông nghiệp tốt trong chăn nuôi Alpaca.
• Đảm bảo sản phẩm sợi Alpaca đến từ những trang trại áp dụng phương pháp quản lý bền vững đất đai và có phương thức chăm sóc động vật phù hợp.
• Làm rõ và thúc đẩy trách nhiệm xã hội của các bên trong chuỗi sản xuất.
• Thiết lập hệ thống nhận diện sản phẩm xuyên suốt từ trang trại đến thành phẩm, giúp người tiêu dùng nhận biết được nguồn gốc sợi, từ đó đưa ra lựa chọn tiêu dùng có trách nhiệm.

Các nội dung chính của Tiêu chuẩn RAS

Bộ tiêu chuẩn RAS bao gồm nhiều phần, trong đó tập trung vào các nội dung cốt lõi sau:

Phạm vi và nguyên tắc chứng nhận

• Chứng nhận dành cho các trang trại chăn nuôi lạc đà Alpaca, các nhà máy chế biến, đến những nhà sản xuất cuối cùng có sử dụng sợi Alpaca.
• Áp dụng kiểm tra, đánh giá bởi bên thứ ba nhằm đảm bảo tính minh bạch và đáng tin cậy.
• Cung cấp cơ chế chứng nhận nhóm cho các hợp tác xã nông dân quy mô nhỏ, khuyến khích mở rộng áp dụng tại các vùng sản xuất truyền thống.

Phúc lợi động vật – Trọng tâm then chốt của RAS

Tiêu chuẩn yêu cầu các trang trại đảm bảo:

• Dinh dưỡng hợp lý cho Alpaca.
• Xây dựng môi trường sống lành mạnh, tự nhiên.
• Thực hành quản lý động vật không gây tổn thương, đảm bảo theo dõi và chăm sóc định kỳ.
• Quản lý quy trình vận chuyển phù hợp với sức khỏe và an toàn của động vật, gồm thời gian, phương tiện và điều kiện di chuyển.

Quản lý đất đai và bảo vệ đa dạng sinh học

Các tiêu chí chính bao gồm:

• Biện pháp bảo vệ và cải thiện chất lượng đất: xoay vòng đồng cỏ, tránh chăn thả quá mức.
• Duy trì độ phong phú của đa dạng sinh học khu vực.
• Quản trị chặt chẽ quá trình sử dụng nước, thuốc trừ sâu và phân bón, đảm bảo kiểm soát tác động đến môi trường sinh thái địa phương.

Phúc lợi xã hội – Cam kết bảo vệ con người cùng môi trường

Các nội dung chính liên quan đến quyền lợi người lao động và trách nhiệm cộng đồng bao gồm:

• Không sử dụng lao động trẻ em hoặc lao động cưỡng bức.
• Bảo vệ quyền được tổ chức công đoàn và thương lượng tập thể.
• Bảo đảm điều kiện làm việc an toàn, mức lương tối thiểu và phúc lợi cho người lao động.
• Tích cực đóng góp cho cộng đồng địa phương nơi hoạt động sản xuất.

Truy xuất nguồn gốc sản phẩm – Tăng cường tính minh bạch

Toàn bộ chuỗi cung ứng đều phải có hệ thống giám sát nguồn gốc rõ ràng, bao gồm:

• Theo dõi hồ sơ, ghi chép minh bạch tại các công đoạn.
• Tách biệt sản phẩm đạt chuẩn RAS với sản phẩm thông thường trong các công đoạn sản xuất và hậu cần.
• Chỉ các sản phẩm chứa tối thiểu 5% sợi có chứng nhận RAS mới đủ điều kiện ghi nhãn RAS.

Ai nên áp dụng tiêu chuẩn RAS?

Tiêu chuẩn Alpaca có trách nhiệm RAS được xây dựng để ứng dụng linh hoạt cho nhiều đối tượng trong ngành công nghiệp sợi Alpaca:

• Trang trại nuôi lạc đà không bướu (Alpaca).
• Cơ sở sơ chế, kéo sợi Alpaca.
• Nhà máy may mặc, sản xuất hàng dệt sử dụng Alpaca.
• Thương hiệu và nhà phân phối mong muốn khẳng định cam kết minh bạch và trách nhiệm xã hội với người tiêu dùng.
• Các tổ chức, đơn vị cần thẩm định hoặc xác minh chuỗi cung ứng có trách nhiệm.

Sản phẩm nào đủ điều kiện chứng nhận RAS?

Các sản phẩm được phép mang nhãn RAS bao gồm:

• Những sản phẩm có chứa ít nhất 5% sợi Alpaca đã được chứng nhận theo RAS.
• Phụ phẩm từ quá trình chế biến sợi Alpaca (chẳng hạn mỡ Alpaca) nếu được chứng minh có nguồn gốc từ Alpaca đạt chứng nhận RAS.
• Không áp dụng nhãn RAS cho sản phẩm tái chế, hoặc sản phẩm nguyên chất không đạt điều kiện truy xuất rõ ràng.

Tại sao doanh nghiệp Việt Nam nên quan tâm đến tiêu chuẩn RAS?

Việt Nam đang từng bước tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng ngành dệt may và nguyên liệu dệt tự nhiên toàn cầu. Việc nắm bắt và áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế như RAS mang lại nhiều lợi ích thiết thực:

• Tăng khả năng thâm nhập vào thị trường khó tính như EU, Hoa Kỳ, Nhật Bản…
• Thể hiện trách nhiệm với xã hội, môi trường và người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng tính minh bạch và đạo đức trong tiêu dùng.
• Khẳng định chất lượng, nâng cao giá trị sản phẩm và thương hiệu.
• Tạo lợi thế cạnh tranh và cơ hội hợp tác với các thương hiệu lớn trong ngành.

Kết luận: Chuẩn hóa chuỗi Alpaca bằng RAS – Xu hướng tất yếu cho phát triển bền vững

Tiêu chuẩn Alpaca có trách nhiệm RAS không chỉ là một hệ thống chứng nhận; đó là cam kết toàn diện về đạo đức, môi trường và xã hội trong sản xuất nguyên liệu sợi Alpaca. Với thông tin và các yêu cầu rõ ràng, tính minh bạch cao, RAS mở ra hướng tiếp cận quốc tế, giúp doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực dệt may xanh.

Đừng bỏ lỡ cơ hội tiếp cận xu hướng toàn cầu – Hãy đưa tiêu chuẩn RAS vào quy trình kiểm soát chất lượng và phát triển bền vững ngay hôm nay.

Liên hệ với Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) để đăng ký tư vấn, đào tạo và hỗ trợ chứng nhận tiêu chuẩn RAS qua Hotline: 0904.889.859 (Ms.Hoa) hoặc email: chungnhantoancau@gmail.com.