Hướng Dẫn Quy Trình Kiểm Định Nồi Hơi Theo Tiêu Chuẩn Kỹ Thuật Quốc Gia

Nồi hơi và nồi đun nước nóng là thiết bị công nghiệp phổ biến tại Việt Nam, đặc biệt trong các nhà máy, khách sạn, cơ sở giặt là, chế biến gỗ… Tuy nhiên, đi kèm với vai trò quan trọng đó là yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn kỹ thuật. Theo quy định của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, mọi hệ thống nồi hơi trước khi đưa vào sử dụng đều phải thực hiện kiểm định kỹ thuật một cách chặt chẽ.

Trong bài viết này, Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) sẽ giới thiệu đầy đủ về quy định, phạm vi áp dụng và quy trình kiểm định nồi hơi theo hướng dẫn tại QTKĐ: 06-2014/BLĐTBXH – tài liệu quan trọng ban hành kèm theo Thông tư số 07/2014/TT-BLĐTBXH. Bài viết này nhằm giúp doanh nghiệp và cá nhân hiểu rõ, thực hiện đúng và tránh rủi ro trong vận hành nồi hơi tại cơ sở.

Nồi hơi là gì? Vì sao cần kiểm định?

Nồi hơi (hay còn gọi là lò hơi, steam boiler) là thiết bị sử dụng nhiên liệu như dầu, củi, than, trấu… để làm sôi nước, tạo thành hơi mang nhiệt cao phục vụ cho nhu cầu nhiệt trong công nghiệp. Đây là hệ thống hoạt động ở áp suất cao, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ, nên cần kiểm định nghiêm ngặt trước khi sử dụng.

Theo Thông tư 07/2014/TT-BLĐTBXH, nồi hơi bao gồm toàn bộ thiết bị trực tiếp tham gia vào quá trình sản xuất hơi nước, sử dụng nguồn nhiệt từ quá trình đốt nhiên liệu hữu cơ hoặc nhiệt khói thải. Tương tự, nồi đun nước nóng là thiết bị vận hành dùng để tạo nước nóng từ cũng các nguồn nhiệt tương tự.

Tất cả các thiết bị này, nếu không được thiết kế, lắp đặt, vận hành và kiểm định đúng chuẩn, đều có thể gây tai nạn nghiêm trọng. Do đó, việc kiểm định kỹ thuật an toàn nồi hơi là bắt buộc theo quy định pháp luật hiện hành.

Các trường hợp nồi hơi phải kiểm định

Theo QTKĐ: 06-2014/BLĐTBXH, các loại nồi hơi phải thực hiện kiểm định kỹ thuật an toàn bao gồm:

• Nồi hơi có áp suất làm việc của hơi lớn hơn 0,7 bar
• Nồi đun nước nóng có nhiệt độ nước trên 115ºC

Đây là hai loại thiết bị có mặt trong danh mục phải kiểm định kỹ thuật an toàn nghiêm ngặt theo quy định của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội. Quy trình này được áp dụng trong các tình huống:

• Kiểm định kỹ thuật an toàn lần đầu
• Kiểm định kỹ thuật an toàn định kỳ
• Kiểm định kỹ thuật an toàn bất thường (sau sửa chữa lớn, thay đổi kết cấu…)

Các trường hợp không bắt buộc áp dụng quy trình kiểm định

Tuy nhiên, một số loại thiết bị không áp dụng quy trình kiểm định tại QTKĐ: 06-2014/BLĐTBXH, bao gồm:

• Nồi hơi với áp suất > 0,7 bar nhưng dung tích chứa hơi và nước không quá 25 lít, và tích số giữa áp suất (bar) và dung tích (lít) không vượt 200.
• Nồi hơi đốt bằng năng lượng hạt nhân, năng lượng mặt trời hoặc năng lượng điện.
• Nồi hơi trên tàu thủy, tàu hỏa hoặc các phương tiện vận tải đặc thù.
• Bình bốc hơi mà nguồn nhiệt là hơi nước dẫn từ nơi khác.

Ngoài ra, đối với nồi hơi nhập khẩu, cần phải thực hiện thủ tục kiểm định chất lượng khi thông quan.

Quy trình kiểm định kỹ thuật an toàn nồi hơi

Quy trình kiểm định kỹ thuật áp dụng tuần tự các bước nhằm đảm bảo thiết bị đạt yêu cầu về kỹ thuật, an toàn vận hành và phù hợp với các tiêu chuẩn quốc gia.

Các bước tiến hành kiểm định

Quy trình kiểm định nồi hơi và nồi đun nước nóng bao gồm các bước sau:

1. Kiểm tra hồ sơ kỹ thuật và lý lịch thiết bị
   Bao gồm các tài liệu thiết kế, bản vẽ kỹ thuật, chứng chỉ vật liệu, tiêu chuẩn chế tạo, hướng dẫn lắp đặt và vận hành…
2. Kiểm tra thực tế bên ngoài và bên trong thiết bị
   Xác định tình trạng bên ngoài, mối hàn, tình trạng ăn mòn, độ dày thành ống, lớp bảo ôn, van an toàn…
3. Kiểm tra kỹ thuật thử nghiệm
   Có thể kiểm tra áp suất, độ bền, hoạt động van xả, hiệu suất truyền nhiệt… theo các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia áp dụng.
4. Kiểm tra vận hành thử
   Đánh giá khả năng hoạt động ổn định, các hệ thống cảnh báo, ngắt tự động, hiệu suất vận hành…
5. Xử lý kết quả kiểm định
   Tổng hợp kết quả các bước trên, đánh giá điều kiện đạt hoặc không đạt, đưa ra khuyến nghị và thông báo cấp giấy xác nhận kiểm định.

👉 Lưu ý quan trọng: Chỉ khi kết quả ở bước trước đạt yêu cầu thì mới được thực hiện bước kế tiếp. Nếu phát hiện lỗi kỹ thuật nghiêm trọng, quy trình có thể bị dừng lại để yêu cầu khắc phục.

Thời hạn hiệu lực của kiểm định nồi hơi

Tùy thuộc vào độ tuổi và tình trạng thiết bị, thời gian hiệu lực kiểm định nồi hơi được chia như sau:

• 02 năm: Áp dụng với nồi hơi, nồi đun nước nóng sử dụng dưới 12 năm.
• 01 năm: Áp dụng khi thiết bị đã dùng trên 12 năm.

Các trường hợp đặc biệt như: yêu cầu từ nhà chế tạo, điều kiện vận hành khắc nghiệt thì thời hạn kiểm định có thể được rút ngắn theo khuyến nghị của bên đánh giá, có sự thống nhất từ cơ sở sử dụng và kiểм định viên.

Căn cứ pháp lý và tiêu chuẩn kỹ thuật

Việc kiểm định nồi hơi và nồi đun nước nóng được thực hiện dựa trên hệ thống tiêu chuẩn và quy định pháp luật bao gồm:

• QCVN 01:2008/BLĐTBXH – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn lao động cho nồi hơi, bình chịu áp lực
• TCVN 7704:2007 – Nồi hơi: Yêu cầu an toàn thiết kế, chế tạo, lắp đặt, sử dụng, sửa chữa
• TCVN 6008:2010 – Thiết bị áp lực – Mối hàn: Phương pháp và yêu cầu kiểm tra
• TCVN 6413:1998 (ISO 5730:1992) – Nồi hơi ống lò, ống lửa hàn cố định
• TCVN 9385:2012 / TCVN 9358:2012 – Quy định về chống sét và nối đất trong các công trình công nghiệp

Việc tuân thủ các tiêu chuẩn trên giúp đảm bảo công tác kiểm định được thực hiện đúng chuẩn và đảm bảo an toàn tối đa.

Hỗ trợ từ GCDRI trong kiểm định nồi hơi

Với kinh nghiệm dày dạn trong lĩnh vực đào tạo, tư vấn và hỗ trợ pháp lý trong lĩnh vực tiêu chuẩn quốc tế và an toàn kỹ thuật, GCDRI cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp trong toàn bộ quá trình kiểm định nồi hơi và nồi đun nước nóng.

Chúng tôi cung cấp:

• Tư vấn quy trình, chuẩn bị hồ sơ hồ sơ trước kiểm định
• Hướng dẫn xử lý sự cố sau kiểm định nếu không đạt
• Cung cấp các khóa đào tạo ngắn hạn về chuẩn ISO, an toàn lao động
• Đại diện doanh nghiệp làm việc với cơ quan kiểm định

Đặc biệt, mọi thủ tục được hỗ trợ nhanh chóng, chuyên nghiệp và hoàn toàn phù hợp với quy định pháp luật.

Kết luận

Nồi hơi là thiết bị tiềm ẩn rủi ro cao nếu không được kiểm định kỹ thuật đúng quy trình. Tuân thủ hướng dẫn tại QTKĐ: 06-2014/BLĐTBXH là yêu cầu bắt buộc nhằm đảm bảo an toàn cho người lao động cũng như hệ thống sản xuất.

Nếu quý doanh nghiệp cần hỗ trợ trong việc kiểm định nồi hơi, vui lòng liên hệ ngay với GCDRI – Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu để được tư vấn tận tình.

📞 Hotline: 0904.889.859 (Ms. Hoa)
📧 Email: chungnhantoancau@gmail.com

Hãy bảo vệ an toàn lao động cho bạn và đội ngũ của mình ngay hôm nay!