Kiểm Nghiệm An Toàn Vật Liệu Nhựa Tiếp Xúc Thực Phẩm – Các Chỉ Tiêu & Tiêu Chuẩn Cần Biết

Trong bối cảnh công nghiệp hóa và nhu cầu tiêu dùng ngày càng tăng, các vật liệu nhựa sử dụng trong đóng gói và tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm trở nên phổ biến hơn bao giờ hết. Điều này đặt ra yêu cầu ngày càng khắt khe về mặt chất lượng và độ an toàn của chúng đối với sức khỏe người tiêu dùng. Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) nhận thấy tầm quan trọng của việc hiểu rõ các chỉ tiêu kiểm nghiệm cũng như tiêu chuẩn đánh giá chất lượng đối với vật liệu nhựa, đặc biệt là những sản phẩm có liên hệ trực tiếp đến vệ sinh an toàn thực phẩm.

Trong bài viết này, GCDRI sẽ cùng bạn đi sâu phân tích toàn diện về các loại kiểm nghiệm – từ lý hóa, cơ lý, kim loại nặng đến mức độ thôi nhiễm monomer – áp dụng cho các sản phẩm nhựa như ống nhựa, phụ kiện nhựa, màng nhựa mỏng đến vật dụng nhựa tiếp xúc thực phẩm. Bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ cách doanh nghiệp cần kiểm chứng sản phẩm, hướng tuân thủ QCVN 12-1:2011/BYT, và các tiêu chuẩn quốc tế như TCVN, ASTM, ISO,… là căn cứ pháp lý cũng như khoa học.

Các Nhóm Vật Liệu Nhựa Cần Kiểm Nghiệm

Ngày nay, vật liệu nhựa ứng dụng trong đời sống và công nghiệp vô cùng đa dạng. Trong đó, một số nhóm sản phẩm chính yêu cầu thực hiện kiểm nghiệm theo tiêu chuẩn an toàn bao gồm:

• Ống nhựa và phụ kiện nhựa: phổ biến trong hệ thống cấp nước, thoát nước, công trình giao thông ngầm.
• Màng nhựa mỏng: dùng bao gói thực phẩm, đồ dùng trong nhà bếp.
• Các vật dụng nhựa tiếp xúc trực tiếp thực phẩm: hộp đựng, muỗng, đũa, cốc,…

Đặc biệt, những sản phẩm này cần được kiểm nghiệm định kỳ hoặc trước khi đưa ra thị trường để đảm bảo không gây rủi ro thôi nhiễm hóa chất độc hại vào thực phẩm và môi trường.

Các Chỉ Tiêu Hóa Lý Quan Trọng

Các kiểm nghiệm hóa lý giúp xác định tính chất và độ bền vật liệu của các sản phẩm nhựa trong điều kiện sử dụng thực tế. Những chỉ tiêu thường được áp dụng bao gồm:

• Nhiệt độ hóa mềm: đánh giá nhiệt độ làm biến dạng vật liệu khi có tác động nhiệt, từ đó xác định tính ổn định trong môi trường nhiệt độ thực phẩm thường hay gặp.
• Khối lượng riêng: giúp nhận diện tính đồng nhất và thành phần cấu tạo vật liệu.
• Độ bền hóa chất: kiểm tra khả năng chống ăn mòn và phân rã bởi các hóa chất có thể tồn tại trong thực phẩm hoặc quá trình vệ sinh.
• Độ cứng Shore: phản ánh mức độ đàn hồi bề mặt vật liệu – yếu tố quan trọng cho những vật dụng chịu lực hoặc đóng gói chân không.
• Hàm lượng carbon đen (trong trường hợp vật liệu màu đen, như ống nhựa chịu nhiệt): ảnh hưởng đến tính chống tia UV và độ cứng của sản phẩm.
• Mức thay đổi kích thước khi tiếp xúc nhiệt độ cao: giúp xác định mức độ biến dạng vật liệu khi bảo quản hoặc tiệt trùng.
• Khả năng phân hủy sinh học của màng nhựa: đặc biệt quan trọng với xu hướng phát triển vật liệu nhựa sinh học và thân thiện môi trường.
• Tác động của lão hóa nhiệt/thời tiết: đánh giá tuổi thọ, tính bền màu và hiệu suất duy trì trong điều kiện sử dụng thực tế ngoài trời.

Các chỉ tiêu trên thường được tiến hành theo bộ tiêu chuẩn quốc gia TCVN hoặc quốc tế như ISO, ASTM – nhằm có cơ sở so sánh và chứng minh sự phù hợp toàn cầu.

Chỉ Tiêu Cơ Lý – Đảm Bảo Độ Bền và Tính Kỹ Thuật

Ngoài yếu tố hóa học, vật lý học cũng đóng vai trò quan trọng để đánh giá khả năng ứng dụng thực tế của sản phẩm. Các chỉ tiêu cơ học cần thiết gồm:

• Thử kéo (Tensile test): xác định khả năng chịu lực kéo và độ giãn dài của vật liệu – giúp xem xét độ dai, bền.
• Thử uốn (Flexural test): đánh giá khả năng chịu lực gập hoặc bẻ cong – quan trọng với ống nhựa trong hệ thống kín.
• Thử nén (Compression test): kiểm tra vật liệu dưới tác động lực nén, thường áp dụng với ống hoặc hộp nhựa chịu áp suất.

Những thử nghiệm này đặc biệt cần thiết cho nhóm sản phẩm nhựa sử dụng ngoài trời hoặc trong môi trường chịu áp lực – ví dụ hệ thống cấp, thoát nước hay vật liệu đặt ngầm.

Kiểm Nghiệm Hàm Lượng Kim Loại – Đảm Bảo Không Gây Độc Hại

Một trong những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe chính là sự hiện diện của các kim loại độc hại trong nhựa. Nhiều kim loại nếu vượt mức cho phép không những ảnh hưởng hô hấp, thần kinh mà còn gây đột biến tế bào. Các chỉ tiêu thường kiểm tra:

• Thử hàm lượng kim loại thôi nhiễm vào nước hoặc thực phẩm từ nhựa như: chì (Pb), cadmi (Cd), thủy ngân (Hg), thiếc (Sn).
• Phân tích thành phần kim loại trong chính vật liệu nhựa để kiểm tra dư lượng các kim loại nặng (Cd, Pb, As, Cr(VI), Hg, Ni…), đảm bảo không tích lũy hay truyền ra môi trường trong quá trình sử dụng.
• Ni, Fe, Cu, Cd– thường xuất hiện trong nhựa tái chế hoặc vật liệu phân huỷ sinh học – là các nguyên tố cần hạn chế để tránh tích tụ sinh học.

Việc kiểm nghiệm hàm lượng kim loại là bắt buộc nếu đơn vị muốn công bố tiêu chuẩn áp dụng và bán sản phẩm ra thị trường nội địa hay quốc tế.

Kiểm Nghiệm Monomer Thôi Nhiễm – Tiêu Chí Đặc Thù Với Thực Phẩm

Một số monomer không thể hiện trong thành phần ban đầu nhưng có thể tồn tại với lượng vết sau quá trình trùng ngưng không hoàn toàn. Đây là mối nguy tiềm ẩn khi vật liệu tiếp xúc với thực phẩm trong thời gian ngắn hay dài. Một số monomer cần kiểm tra bao gồm:

• Vinyl Chloride
• Methyl methacrylate
• Styrene

Các chất này nếu thôi nhiễm vượt ngưỡng cho phép có thể gây rối loạn nội tiết, ung thư hoặc ảnh hưởng DNA. Vì vậy, tiêu chí kiểm nghiệm này được quy định rõ trong QCVN 12-1:2011/BYT đối với vật liệu tiếp xúc thực phẩm.

Gói Thử Nghiệm Đồng Bộ – Tuân Thủ QCVN và Quốc Tế

Để đơn giản hoá quá trình đánh giá chất lượng và đảm bảo tuân thủ pháp luật, các doanh nghiệp thường lựa chọn gói thử nghiệm đồng bộ do GCDRI hoặc các tổ chức chứng nhận hợp pháp thực hiện. Một số loại gói bao gồm:

• Gói kiểm nghiệm vật liệu/vật dụng nhựa tiếp xúc thực phẩm theo QCVN 12-1:2011/BYT
• Gói kiểm nghiệm băng chặn nước PVC chuyên dụng (PVC Water Stop)
• Gói kiểm nghiệm hệ thống ống PVC không hóa dẻo (PVC-U) phục vụ cấp, thoát nước theo QCVN 16:2014/BXD
• Các chương trình thử nghiệm theo tiêu chuẩn quốc tế như TCVN, ISO, ASTM, AS/NZS

Việc lựa chọn gói thử này giúp đảm bảo loại trừ các rủi ro từ nguồn nguyên liệu đến sản xuất thành phẩm, đáp ứng điều kiện công bố hợp quy, hợp chuẩn và xây dựng niềm tin với người tiêu dùng.

Kết Luận

An toàn của vật liệu nhựa tiếp xúc thực phẩm là vấn đề không thể bỏ qua trong chuỗi cung ứng sản phẩm và dịch vụ liên quan đến ngành thực phẩm, đồ uống, và các hệ thống lưu trữ, vận chuyển. Thực hiện đầy đủ các kiểm nghiệm hoá lý, cơ học, độc tố kim loại và thôi nhiễm monomer không chỉ là yêu cầu kỹ thuật mà còn là cam kết thương hiệu với sức khỏe cộng đồng.

Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) với năng lực chuyên sâu và mạng lưới đối tác quốc tế, sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp trong việc kiểm nghiệm, công bố chất lượng và đạt chứng nhận phù hợp giúp mở rộng thị trường và nâng cao giá trị sản phẩm.

Nếu doanh nghiệp của bạn đang cần tư vấn thử nghiệm hoặc lựa chọn gói kiểm nghiệm vật liệu nhựa an toàn, đừng ngần ngại liên hệ GCDRI qua hotline: 0904.889.859 (Ms.Hoa) hoặc email: chungnhantoancau@gmail.com để nhận hỗ trợ chuyên sâu từ đội ngũ chuyên gia.