Mục tiêu bảo trì theo IATF 16949:2016 – Hiểu đúng và áp dụng hiệu quả

Trong quá trình hướng đến việc đảm bảo chất lượng và hiệu quả hoạt động trong lĩnh vực sản xuất ô tô, tiêu chuẩn IATF 16949:2016 đưa ra nhiều yêu cầu nghiêm ngặt với hệ thống quản lý chất lượng. Một trong những khía cạnh cốt lõi là việc thiết lập và duy trì các mục tiêu bảo trì nhằm đảm bảo độ tin cậy và tính liên tục của thiết bị. Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) mang đến bài viết này giúp doanh nghiệp hiểu rõ những khái niệm quan trọng như OEE, MTBF, MTTR và PM, từ đó áp dụng thực tế một cách hiệu quả nhất.

GCDRI lựa chọn chủ đề này vì đây là một nội dung then chốt trong việc nâng cao hiệu suất sản xuất và đáp ứng các yêu cầu của ngành công nghiệp ô tô toàn cầu, đặc biệt với các doanh nghiệp sản xuất linh kiện và phụ tùng.

Vai trò của mục tiêu bảo trì trong tiêu chuẩn IATF 16949:2016

Tiêu chuẩn IATF 16949:2016 tập trung mạnh mẽ vào việc cải tiến liên tục và đảm bảo hiệu quả vận hành hệ thống quản lý chất lượng. Trong đó, mục tiêu bảo trì đóng vai trò tối quan trọng giúp tổ chức:

• Nâng cao độ ổn định của thiết bị, giảm thiểu rủi ro hỏng hóc
• Tối ưu hóa hiệu suất vận hành sản xuất
• Giảm chi phí khắc phục sự cố và tăng tính sẵn sàng của dây chuyền
• Cung cấp bằng chứng tuân thủ cho các đánh giá và kiểm tra từ khách hàng hoặc tổ chức chứng nhận

Theo điều khoản 8.5.1.4 của tiêu chuẩn IATF 16949:2016, các tổ chức bắt buộc phải xác định các mục tiêu bảo trì cụ thể, có thể đo lường, và thường xuyên theo dõi để đảm bảo thiết bị luôn trong tình trạng hoạt động tối ưu. Các chỉ số trọng yếu bao gồm: OEE, MTBF, MTTR và PM.

OEE – Hiệu quả thiết bị tổng thể là gì?

OEE (Overall Equipment Effectiveness – Hiệu quả thiết bị tổng thể) là một công cụ đo lường năng suất thiết bị sản xuất dựa trên 3 yếu tố cốt lõi: Tính khả dụng, Hiệu suất và Chất lượng. Đây là một chỉ số cực kỳ quan trọng phản ánh tổng thể hiệu quả hoạt động của máy móc.

Công thức tính OEE:

OEE = Tính khả dụng × Hiệu suất × Chất lượng

Trong đó:

• Tính khả dụng (Availability) = (Thời gian hoạt động thực tế / Tổng thời gian kế hoạch)
• Hiệu suất (Performance) = (Sản lượng thực tế / Sản lượng lý thuyết trên cùng thời gian)
• Chất lượng (Quality) = (Sản phẩm đạt chuẩn / Tổng sản phẩm chế tạo)

OEE được biểu diễn dưới dạng phần trăm, 100% chính là trạng thái lý tưởng trong đó thiết bị hoạt động liên tục, không lỗi, và sản xuất ra 100% sản phẩm tốt.

Áp dụng OEE trong IATF 16949 giúp:

• Xác định chính xác nguyên nhân làm giảm hiệu quả sản xuất
• Thiết lập cơ sở cho việc cải tiến liên tục
• Tạo thang đánh giá thiết bị theo các tiêu chí rõ ràng, minh bạch và khoa học

MTBF – Chỉ số đo lường độ tin cậy của thiết bị

MTBF (Mean Time Between Failures – Thời gian trung bình giữa hai lần hỏng hóc) là một chỉ số phản ánh độ tin cậy của thiết bị hoặc hệ thống. MTBF càng cao cho thấy thiết bị vận hành ổn định hơn và ít sự cố hơn.

Cách tính MTBF:

MTBF = Tổng thời gian vận hành / Số lần xảy ra lỗi

Ví dụ: Nếu một máy hoạt động trong 2000 giờ và gặp 2 sự cố, MTBF = 2000 / 2 = 1000 giờ.

Trong bối cảnh IATF 16949, MTBF được sử dụng nhằm:

• Đánh giá khả năng hoạt động liên tục của thiết bị
• Lập kế hoạch bảo trì và thay thế chi tiết theo chu kỳ phù hợp
• Cảnh báo sớm các vấn đề tiềm ẩn trong thiết bị quan trọng

Một mục tiêu bảo trì tốt là khi doanh nghiệp có thể đạt chỉ số MTBF ở mức cao, thường trên 1000 giờ đối với các thiết bị quan trọng trong dây chuyền sản xuất ô tô.

MTTR – Đo lường tốc độ xử lý sự cố

MTTR (Mean Time To Repair – Thời gian trung bình để sửa chữa thiết bị) là chỉ số thể hiện thời gian trung bình để phục hồi một thiết bị sau khi xảy ra sự cố. Nó bao gồm cả thời gian chẩn đoán lỗi, chuẩn bị phụ tùng, thực hiện sửa chữa và đưa thiết bị trở lại hoạt động.

Công thức tính MTTR:

MTTR = Tổng thời gian sửa chữa / Số lần thiết bị bị lỗi

Một giá trị MTTR thấp cho thấy doanh nghiệp có quy trình phản ứng nhanh, hệ thống kỹ thuật hiệu quả và sẵn sàng vật tư thay thế.

IATF 16949 yêu cầu tổ chức đảm bảo MTTR càng thấp càng tốt (thường dưới 2 giờ cho thiết bị quan trọng), nhằm rút ngắn thời gian ngừng sản xuất trái kế hoạch và tối đa hóa năng suất.

PM – Bảo trì phòng ngừa – Chiến lược dài hạn cho vận hành ổn định

PM (Preventive Maintenance – Bảo trì phòng ngừa) là các hoạt động kiểm tra, bảo dưỡng, thay thế thiết bị theo lịch sẵn có, nhằm ngăn ngừa hỏng hóc xảy ra.

Chỉ số quan trọng thường được sử dụng để theo dõi PM:

• Tỷ lệ hoàn thành bảo trì phòng ngừa đúng hạn
• Tỷ lệ phát hiện và xử lý lỗi trong giai đoạn PM
• Thời gian ngưng thiết bị do chờ bảo dưỡng

Việc duy trì PM đúng lịch và đạt tỷ lệ 100% sẽ giúp doanh nghiệp:

• Tránh các sự cố bất ngờ gây gián đoạn sản xuất
• Kéo dài tuổi thọ thiết bị
• Tuân thủ nghiêm yêu cầu của khách hàng ngành ô tô

Ví dụ về mục tiêu bảo trì theo IATF 16949:2016

Dưới đây là ví dụ về các mục tiêu bảo trì định lượng mà các doanh nghiệp có thể áp dụng để tuân thủ IATF 16949 và nâng cao hiệu quả vận hành:

• OEE đạt tối thiểu 85% cho toàn bộ dây chuyền sản xuất
• MTBF lớn hơn 1000 giờ cho máy cắt kim loại chính
• MTTR nhỏ hơn 2 giờ đối với thiết bị đóng gói
• Hoàn thành 100% các công việc bảo trì phòng ngừa đúng lịch
• Thực hiện 100% bảo trì liên quan đến an toàn thiết bị
• Không phát sinh thời gian ngưng thiết bị do lỗi bảo trì
• Đảm bảo chính xác 100% trong việc thu thập và báo cáo dữ liệu bảo trì thiết bị
• Thực hiện và đánh giá cải tiến hiệu suất MTBF, OEE, MTTR quý theo KPI bảo trì

Mẫu biểu thiết lập mục tiêu bảo trì

Tiêu chuẩn IATF 16949 không quy định hình thức mẫu cố định cho thiết lập mục tiêu bảo trì. Tuy nhiên, để dễ theo dõi và đánh giá, tổ chức có thể xây dựng mẫu mục tiêu bảo trì đơn giản như sau:

• Tên mục tiêu: Ví dụ – OEE thiết bị đóng gói
• Mô tả: Cải thiện hiệu suất thiết bị đóng gói nhằm tăng sản lượng đạt yêu cầu
• Phương pháp đo: Theo công thức OEE, thu thập hằng tuần
• Mức tiêu chuẩn: ≥ 90%
• Trách nhiệm thực hiện: Bộ phận bảo trì phối hợp sản xuất
• Ngày hoàn thành dự kiến: 31/12/2024
• Tiến trình hiện tại: 87% tháng 4 – cần cải tiến hiệu suất ca 3
• Ghi chú: Áp dụng kỹ thuật TPM vào bảo trì ca đêm

Mẫu biểu giúp quản lý chặt chẽ tiến độ và trách nhiệm thực thi từng mục tiêu bảo trì cụ thể.

Kết luận

Việc xác lập các mục tiêu bảo trì rõ ràng và khả thi là yếu tố tối quan trọng trong hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn IATF 16949:2016. Các doanh nghiệp cần hiểu và triển khai hiệu quả OEE, MTBF, MTTR và PM để tăng độ tin cậy của thiết bị, giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu suất sản xuất.

Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) khuyến nghị doanh nghiệp nên thường xuyên theo dõi, đánh giá và liên tục cải tiến các mục tiêu bảo trì như một phần không thể thiếu trong chiến lược chất lượng tổng thể.

Nếu cần tư vấn chuyên sâu hoặc đào tạo về quản lý bảo trì theo tiêu chuẩn IATF 16949, hãy liên hệ với chúng tôi qua:

• Hotline: 0904.889.859 (Ms.Hoa)
• Email: chungnhantoancau@gmail.com

GCDRI – Đối tác tin cậy trong hành trình nâng cao năng lực chất lượng và tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế.