Quy định kiểm tra chất lượng vật liệu xây dựng nhập khẩu theo QCVN 16:2019/BXD

Trong lĩnh vực xây dựng, việc sử dụng vật liệu không đạt chuẩn có thể gây ra rủi ro nghiêm trọng đối với chất lượng công trình cũng như sự an toàn của người sử dụng. Nhận thức rõ điều này, Bộ Xây dựng đã ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 16:2019/BXD nhằm kiểm soát chặt chẽ chất lượng các loại vật liệu xây dựng nhập khẩu. Bài viết dưới đây do Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) tổng hợp và trình bày, nhằm giúp doanh nghiệp Việt Nam hiểu rõ hơn về các yêu cầu, quy trình và thủ tục cần thiết để đảm bảo sản phẩm đúng chuẩn, thông quan thuận lợi và tuân thủ đúng pháp luật.

Hiểu đúng về QCVN 16:2019/BXD và lý do ban hành

QCVN 16:2019/BXD là quy chuẩn kỹ thuật quốc gia do Bộ Xây dựng ban hành, quy định các yêu cầu kỹ thuật bắt buộc đối với nhóm sản phẩm vật liệu xây dựng có nguy cơ ảnh hưởng đến an toàn, sức khỏe cộng đồng và môi trường.

Mục đích chính của quy chuẩn này là:

• Tăng cường kiểm soát chất lượng vật liệu xây dựng lưu thông trên thị trường Việt Nam
• Bảo đảm an toàn kết cấu công trình
• Ngăn chặn việc nhập khẩu các sản phẩm kém chất lượng, tiềm ẩn rủi ro cao
• Tạo hành lang pháp lý rõ ràng cho hoạt động sản xuất, kinh doanh và nhập khẩu

Các tổ chức, doanh nghiệp có hoạt động nhập khẩu vật liệu xây dựng thuộc Danh mục sản phẩm quy định tại QCVN 16:2019/BXD bắt buộc phải tiến hành kiểm tra chất lượng trước khi thông quan. Đây là yêu cầu pháp lý bắt buộc, không thực hiện có thể dẫn đến việc lô hàng bị từ chối thông quan hoặc xử phạt hành chính.

Danh mục vật liệu xây dựng bắt buộc kiểm tra chất lượng khi nhập khẩu

Theo QCVN 16:2019/BXD, các sản phẩm vật liệu xây dựng nhập khẩu nằm trong danh mục sau buộc phải kiểm tra chất lượng trước thông quan:

• Xi măng và phụ gia: Bao gồm xi măng poóc lăng, xi măng hỗn hợp và các loại phụ gia cho bê tông và vữa.
• Cốt liệu xây dựng: Cốt liệu thô và mịn sử dụng cho sản xuất bê tông và vữa xây.
• Sản phẩm gạch và đá ốp lát: Gạch ốp lát ceramic, granite, đá tự nhiên đã qua chế tác dùng trong xây dựng hoặc trang trí nội thất.
• Vật liệu xây thô: Gạch đất sét nung (gạch đặc, gạch rỗng), gạch bê tông và các sản phẩm dạng khối dùng để xây.
• Sản phẩm kính xây dựng: Bao gồm kính an toàn, kính cường lực, kính chịu nhiệt, kính hộp cách âm cách nhiệt…
• Vật liệu khác: Như tấm thạch cao, tấm xi măng amiăng, nhôm và hợp kim nhôm gia công định hình, sơn và vecni sử dụng trong xây dựng.
• Ống nhựa và phụ kiện nhựa: Ống PE, PVC, UPVC, PPR nhập khẩu dùng cho hệ thống cấp thoát nước công trình và các phụ kiện liên quan.

Việc xác định đúng nhóm sản phẩm thuộc diện bắt buộc kiểm tra là bước nền tảng giúp các doanh nghiệp tránh được sai sót trong quá trình chuẩn bị hồ sơ và làm thủ tục kiểm tra chất lượng.

Các bước kiểm tra chất lượng vật liệu xây dựng nhập khẩu

Để đảm bảo đúng quy chuẩn và thuận lợi thông quan, doanh nghiệp cần thực hiện quy trình kiểm tra chất lượng theo các bước cụ thể như sau:

Bước 1: Xác định danh mục hàng hóa cần kiểm tra

Doanh nghiệp cần tra cứu QCVN 16:2019/BXD hoặc liên hệ trực tiếp cơ quan chuyên môn/đơn vị tư vấn để xác định xem mặt hàng vật liệu xây dựng mình nhập khẩu có nằm trong danh mục bắt buộc kiểm tra hay không. Việc xác định sai có thể khiến doanh nghiệp gặp rắc rối do hồ sơ thiếu hoặc không đúng thủ tục.

Bước 2: Đăng ký chứng nhận hợp quy lô hàng nhập khẩu

Doanh nghiệp chuẩn bị hồ sơ đăng ký kiểm tra chất lượng tại tổ chức chứng nhận hợp quy được chỉ định. Hồ sơ gồm:

• 03 bản giấy đăng ký chứng nhận hợp quy đối với hàng hóa nhập khẩu
• Bản sao chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O)
• Bản sao vận đơn
• Hóa đơn thương mại (Invoice)
• Bảng kê chi tiết mặt hàng trong lô hàng (Packing list)
• Bản mô tả sản phẩm (kèm hình ảnh thật của sản phẩm)
• Tờ khai hải quan nhập khẩu

Tổ chức chứng nhận sẽ tiếp nhận hồ sơ, hướng dẫn thực hiện và kiểm tra tính hợp lệ cũng như mức độ đáp ứng của hàng hóa.

Bước 3: Đăng ký kiểm tra nhà nước về chất lượng

Doanh nghiệp thực hiện đăng ký kiểm tra nhà nước với Sở Xây dựng nơi có kho lưu trữ hàng hóa. Hồ sơ cần thiết gồm:

• 03 bản giấy đăng ký kiểm tra chất lượng hàng hóa nhập khẩu
• Hợp đồng với nhà cung cấp nước ngoài
• Vận đơn, hóa đơn, bảng kê chi tiết hàng hóa
• Bản mô tả sản phẩm (có hình ảnh thực tế kèm theo)
• Giấy chứng nhận hợp quy từ tổ chức chứng nhận vật liệu xây dựng (nếu có)

Sở Xây dựng sau khi tiếp nhận sẽ xác minh hồ sơ và xác nhận đồng ý hoặc từ chối kiểm tra theo quy định.

Bước 4: Thực hiện thủ tục hải quan và lấy hàng ra khỏi cảng

Doanh nghiệp nộp bản xác nhận kiểm tra của Sở Xây dựng cho cơ quan Hải quan để hoàn thành thủ tục khai báo trên Cổng thông tin hải quan. Lúc này, hàng hóa có thể được chuyển về kho lưu trữ, chờ lấy mẫu kiểm tra.

Sau đó, doanh nghiệp phối hợp cùng tổ chức chứng nhận đến kiểm tra, tiến hành lấy mẫu và thử nghiệm theo tiêu chuẩn kỹ thuật quy định. Nếu kết quả đạt yêu cầu, sẽ được cấp Giấy chứng nhận hợp quy tương ứng với sản phẩm.

Bước 5: Thông quan chính thức và lưu thông hàng hóa

Căn cứ vào kết quả kiểm tra chất lượng và giấy chứng nhận hợp quy, Cơ quan Hải quan sẽ quyết định cho phép lô hàng thông quan. Từ thời điểm này, sản phẩm được phép lưu hành và sử dụng hợp pháp trong các công trình xây dựng trên toàn quốc.

Lưu ý quan trọng khi thực hiện kiểm tra chất lượng

Một số điểm doanh nghiệp cần lưu ý để tránh ảnh hưởng tiến độ thông quan:

• Hồ sơ cần đầy đủ, đúng mẫu biểu theo quy định hiện hành.
• Sản phẩm phải có nguồn gốc rõ ràng, chứng nhận xuất xứ hợp pháp.
• Giấy chứng nhận hợp quy phải do tổ chức chứng nhận hợp pháp và được Bộ Xây dựng chỉ định.
• Không được sử dụng kết quả thử nghiệm nội bộ hoặc từ phòng thử nghiệm không được công nhận.
• Tổ chức chứng nhận và cơ quan quản lý chuyên ngành có thể lấy mẫu giám sát bất kỳ thời điểm nào sau khi thông quan.

GCDRI khuyến khích các doanh nghiệp làm việc với tổ chức chứng nhận uy tín và có năng lực kỹ thuật chuyên sâu để quy trình nhập khẩu được diễn ra nhanh chóng, giảm thiểu rủi ro pháp lý, kỹ thuật và tài chính.

Kết luận

Việc thực hiện đúng, đầy đủ quy định về kiểm tra chất lượng vật liệu xây dựng nhập khẩu theo QCVN 16:2019/BXD không những giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, mà còn góp phần bảo đảm chất lượng công trình và an toàn lâu dài. Quy trình kiểm tra tuy nhiều bước nhưng nếu thực hiện đúng từ đầu sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, chi phí và tránh bị đình trệ trong thông quan.

Để được hướng dẫn chi tiết hoặc đăng ký dịch vụ chứng nhận hợp quy vật liệu xây dựng nhập khẩu, vui lòng liên hệ Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) qua Hotline: 0904.889.859 (Ms.Hoa) hoặc email: chungnhantoancau@gmail.com để được hỗ trợ nhanh chóng và chuyên nghiệp.