So sánh Tiêu chuẩn VietGAP và GlobalGAP: Giống và Khác nhau

Trong bối cảnh yêu cầu về an toàn thực phẩm và chất lượng nông sản ngày càng cao, các tiêu chuẩn nông nghiệp tiên tiến như VietGAP và GlobalGAP đang dần trở thành công cụ thiết yếu giúp nâng tầm giá trị sản phẩm nông nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, nhiều cá nhân và doanh nghiệp vẫn chưa hiểu rõ hai tiêu chuẩn này khác nhau và giống nhau ở điểm nào. Với mong muốn cung cấp góc nhìn chuyên sâu và chính xác, Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) chia sẻ bài viết dưới đây nhằm giúp bạn làm rõ những đặc điểm cốt lõi của hai hệ thống chứng nhận quan trọng này.

Tổng quan về VietGAP và GlobalGAP

VietGAP là gì?

VietGAP là viết tắt của “Vietnamese Good Agricultural Practices” – Thực hành nông nghiệp tốt do Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam ban hành. Đây là một hệ thống tiêu chuẩn tự nguyện, hướng dẫn tổ chức và cá nhân sản xuất nông sản áp dụng quy trình canh tác an toàn, bền vững và có thể truy xuất nguồn gốc.

VietGAP bao gồm các nguyên tắc và quy trình nhằm:

• Bảo đảm an toàn thực phẩm và an toàn lao động
• Cải thiện chất lượng sản phẩm
• Bảo vệ môi trường
• Đảm bảo phúc lợi xã hội và sức khỏe người sản xuất, người tiêu dùng

Tiêu chuẩn này đặc biệt phù hợp với nông hộ, hợp tác xã, trang trại và các doanh nghiệp tham gia vào chuỗi cung ứng nông nghiệp trong nước.

GlobalGAP là gì?

GlobalGAP, từ viết tắt của “Global Good Agricultural Practices”, là một bộ tiêu chuẩn quốc tế được áp dụng rộng rãi trong sản xuất nông nghiệp toàn cầu. Được xây dựng bởi một liên minh các nhà bán lẻ và doanh nghiệp lớn, GlobalGAP đặt ra 252 tiêu chí nghiêm ngặt dành cho:

• Trồng trọt
• Chăn nuôi
• Nuôi trồng thủy sản
• Xử lý và bảo quản sau thu hoạch

GlobalGAP hướng đến mục tiêu toàn cầu hóa sản xuất nông nghiệp đạt chuẩn, phục vụ các thị trường quốc tế đòi hỏi chất lượng cao và khả năng truy xuất nguồn gốc chính xác.

Những điểm giống nhau giữa VietGAP và GlobalGAP

Cùng áp dụng cho chuỗi nông sản nhiều lĩnh vực

Cả hai tiêu chuẩn đều áp dụng cho đối tượng là các tổ chức và cá nhân hoạt động trong các lĩnh vực: trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản. Bất kể mô hình sản xuất lớn hay nhỏ, miễn là đơn vị mong muốn nâng cao tính an toàn và chất lượng sản phẩm, VietGAP và GlobalGAP đều có thể được triển khai linh hoạt.

Đều là tiêu chuẩn tự nguyện

Cả VietGAP và GlobalGAP đều là bộ quy chuẩn áp dụng tự nguyện, nghĩa là không bắt buộc trừ khi có yêu cầu từ đối tác kinh doanh, thị trường mục tiêu hoặc quy định pháp lý trong một số lĩnh vực cụ thể.

Mục tiêu chung về an toàn và bền vững

Điểm tương đồng rõ nét nhất giữa hai hệ thống chính là mục tiêu hướng đến:

• Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm
• Bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và người sản xuất
• Bảo vệ môi trường sinh thái
• Truy xuất nguồn gốc minh bạch
• Cải tiến liên tục quy trình sản xuất

Lợi ích về chứng nhận và thị trường

Cả hai chứng nhận đều mang lại những lợi ích thiết thực và giá trị lâu dài, chẳng hạn như:

• Ghi nhận cam kết về an toàn và chất lượng
• Gia tăng niềm tin của khách hàng và đối tác
• Tăng tiêu thụ sản phẩm trên thị trường nội địa và quốc tế
• Loại bỏ rào cản kỹ thuật thương mại
• Cải thiện hiệu quả canh tác, từ đó nâng cao năng suất
• Giảm nguy cơ sản phẩm bị thu hồi, bị tồn kho do không đạt yêu cầu
• Đáp ứng các yêu cầu ngày càng khắt khe từ thị trường

Những điểm khác biệt nổi bật giữa VietGAP và GlobalGAP

Phạm vi công nhận

Một điểm khác biệt rất quan trọng nằm ở phạm vi ghi nhận quốc tế:

• Chứng nhận VietGAP chỉ có giá trị trong nước hoặc trong một số trường hợp nhận được sự chấp thuận đặc biệt của đối tác nước ngoài.
• Chứng nhận GlobalGAP được công nhận trên toàn cầu, phục vụ đắc lực cho những doanh nghiệp có định hướng xuất khẩu sang các thị trường quốc tế như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc,…

Vì vậy, GlobalGAP được xem là tấm “visa chất lượng” dành cho sản phẩm nông nghiệp Việt Nam tiến vào các thị trường khó tính.

Khác biệt về số lượng và mức độ tiêu chí

• VietGAP có khoảng 70 tiêu chí kiểm soát, được xem là tiêu chuẩn có mức độ yêu cầu ở mức cơ bản đến trung bình, phù hợp làm bước đệm cho các đơn vị mới bắt đầu tiếp cận sản xuất theo hướng sạch.
• GlobalGAP yêu cầu tuân thủ 252 tiêu chí, được phân chia thành:
  • 36 tiêu chí bắt buộc 100%
  • 127 tiêu chí phải đạt tối thiểu 95%
  • 89 tiêu chí khuyến nghị triển khai

Sự khác biệt này cho thấy rõ rằng GlobalGAP có tính chất toàn diện và đòi hỏi nguồn lực quản trị bài bản hơn nhiều so với VietGAP. Tuy nhiên, điều này cũng đồng nghĩa với việc giá trị gia tăng mà chứng nhận GlobalGAP mang lại cũng cao hơn đáng kể.

Cách nhận diện sản phẩm đã chứng nhận

• Sản phẩm đạt chứng nhận VietGAP thường được nhận biết qua giấy chứng nhận và tem dán chất lượng, tuy nhiên hiện tại chưa có logo chính thức thống nhất cho thị trường, dễ gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng.
• Ngược lại, hàng hóa đạt chứng nhận GlobalGAP luôn đi kèm với mã GGN – GlobalGAP Number, gồm chuỗi 13 số giúp tra cứu thông tin sản phẩm và nhà sản xuất công khai trên cơ sở dữ liệu toàn cầu.

Điều này giúp nâng cao tính minh bạch, đồng thời tăng sức cạnh tranh cho sản phẩm mang chứng nhận GlobalGAP khi tham gia vào các sàn thương mại điện tử toàn cầu hoặc chuỗi cung ứng quốc tế.

Kết luận: Lựa chọn nào phù hợp?

Cả VietGAP và GlobalGAP đều đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng và uy tín của sản phẩm nông sản. Tuy nhiên, việc lựa chọn áp dụng tiêu chuẩn nào phụ thuộc vào định hướng thị trường, quy mô sản xuất và năng lực nội tại của từng đơn vị.

• Nếu mục tiêu là thị trường trong nước, quy mô nhỏ, tài chính hạn chế → VietGAP là lựa chọn hợp lý.
• Nếu doanh nghiệp hướng tới xuất khẩu, chuỗi cung ứng nước ngoài, cần chứng minh chất lượng cao nhất → GlobalGAP là giải pháp lý tưởng.

Dù lựa chọn tiêu chuẩn nào, việc tuân thủ các hệ thống thực hành nông nghiệp tốt đều góp phần xây dựng ngành nông nghiệp bền vững, đảm bảo an toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường và nâng tầm thương hiệu nông sản Việt trên trường quốc tế.

Bạn đang phân vân giữa hai tiêu chuẩn VietGAP và GlobalGAP hoặc cần hỗ trợ đào tạo, tư vấn xây dựng hệ thống quản lý chất lượng nông nghiệp chuẩn quốc tế?

Hãy liên hệ với Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) qua:

• Hotline: 0904.889.859 (Ms.Hoa)
• Email: chungnhantoancau@gmail.com

Chúng tôi cam kết đồng hành cùng bạn trên hành trình hướng đến một nền nông nghiệp chuẩn mực, chất lượng và mang tính toàn cầu.