Tiêu chuẩn C-TPAT và những cập nhật doanh nghiệp cần biết

Trong bối cảnh vận tải và chuỗi cung ứng toàn cầu ngày càng đối mặt với nhiều hiểm họa an ninh, việc tuân thủ các tiêu chuẩn bảo mật ngày càng trở nên quan trọng. Tiêu chuẩn C-TPAT (Customs – Trade Partnership Against Terrorism) là sáng kiến giữa cơ quan Hải quan và Biên phòng Hoa Kỳ (CBP) cùng với khu vực tư nhân, nhằm tăng cường bảo mật chuỗi cung ứng quốc tế. Trong bài viết này, Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) sẽ cung cấp góc nhìn chuyên môn về chương trình C-TPAT, cập nhật các yêu cầu mới và giải thích vì sao tiêu chuẩn này đang thu hút sự quan tâm từ cộng đồng doanh nghiệp tại Việt Nam.

Với sứ mệnh hỗ trợ tối ưu hóa năng lực bảo mật và cạnh tranh toàn cầu cho doanh nghiệp Việt, GCDRI tin rằng việc tuân thủ C-TPAT không chỉ là yêu cầu an ninh, mà còn là chìa khóa mở rộng thị trường quốc tế một cách bền vững.

C-TPAT là gì? Tổng quan về tiêu chuẩn an ninh hàng hóa Hoa Kỳ

Ra đời vào năm 2011, C-TPAT là viết tắt của Customs – Trade Partnership Against Terrorism. Đây là một chương trình hợp tác tự nguyện giữa Cơ quan Hải quan và Biên phòng Mỹ (CBP) và các đơn vị trong chuỗi cung ứng quốc tế như nhà sản xuất, hãng vận tải, kho bãi, nhà phân phối… nhằm tăng cường an ninh hàng hóa xuyên biên giới.

Thông qua chương trình này, CBP yêu cầu các doanh nghiệp tham gia phải triển khai một hệ thống kiểm soát toàn diện về bảo mật trong quá trình sản xuất, vận tải và giao nhận. Đồng thời, các đơn vị cũng có trách nhiệm đánh giá và giám sát mức độ tuân thủ an ninh của các đối tác trong chuỗi cung ứng của mình.

Mục tiêu chính của C-TPAT là ngăn chặn các hành vi khủng bố, buôn lậu vũ khí, ma túy, người nhập cư trái phép và hành vi gian lận thương mại thông qua chuỗi cung ứng quốc tế.

Những cập nhật mới trong tiêu chuẩn C-TPAT mà doanh nghiệp cần lưu ý

Nhằm tăng cường hiệu quả phòng chống rủi ro, phiên bản cập nhật mới nhất của Bộ Tiêu chí Bảo mật Tối thiểu (Minimum Security Criteria – MSC) do C-TPAT ban hành đã bổ sung hai tiêu chí quan trọng liên quan đến quản lý sự cố bảo mật và quy tắc ứng xử nhân sự.

1. Phân tích sau sự cố – Chủ động đánh giá rủi ro kịp thời (Tiêu chí 7.37)

Với tình hình an ninh hàng hải ngày càng phức tạp, CBP yêu cầu tất cả thành viên chương trình C-TPAT phải có biện pháp phản ứng nhanh chóng và chuyên nghiệp sau các sự cố bảo mật xảy ra trong chuỗi cung ứng.

Cụ thể, tiêu chí 7.37 quy định:

• Ngay sau khi phát hiện một sự cố an ninh nghiêm trọng, doanh nghiệp cần tiến hành phân tích hậu sự cố càng sớm càng tốt.
• Việc phân tích phải nhằm xác định điểm yếu trong chuỗi cung ứng bị xâm phạm, mà không được cản trở hoạt động điều tra từ các cơ quan thực thi pháp luật.
• Một báo cáo đánh giá phải được lập bằng văn bản, và phải được hoàn thiện trong thời gian nhanh nhất có thể. Nếu cơ quan thẩm quyền cho phép, báo cáo phải được cung cấp cho CBP theo yêu cầu.

Các sự cố được xem là nghiêm trọng trong C-TPAT bao gồm: hành vi khủng bố, buôn lậu ma túy, vũ khí, buôn người, hành khách lậu theo tàu, và hành vi vi phạm an ninh nội bộ.

Việc chuẩn bị phương án và quy trình phân tích sự cố giúp doanh nghiệp chủ động trong kiểm soát rủi ro và duy trì niềm tin từ các đối tác quốc tế.

2. Quy tắc ứng xử nhân sự – Xây dựng văn hóa bảo mật nội bộ (Tiêu chí 11.5)

Tiêu chí cập nhật 11.5 nhấn mạnh vai trò của yếu tố con người trong việc đảm bảo an ninh chuỗi cung ứng. Theo đó, mỗi doanh nghiệp tham gia C-TPAT bắt buộc phải:

• Thiết lập Quy tắc Ứng xử dành cho nhân viên và nhà thầu, nêu rõ các hành vi được chấp nhận trong môi trường làm việc.
• Bao gồm cả các quy định về kỷ luật, xử lý vi phạm, tái phạm.
• Nhân viên và nhà thầu phải xác nhận đã đọc, hiểu và đồng thuận tuân thủ Quy tắc bằng chữ ký, đồng thời lưu trữ bản cam kết này trong hồ sơ nhân sự.

Mục tiêu của tiêu chí này là tạo nền tảng đạo đức và hành vi nghề nghiệp chuẩn mực, giảm thiểu nguy cơ từ bên trong doanh nghiệp – một rủi ro thường bị xem nhẹ nhưng có thể dẫn đến thất thoát lớn về vật chất và uy tín.

Doanh nghiệp không cần xây dựng bộ quy tắc phức tạp nhưng phải rõ ràng, phù hợp với quy mô công ty, và truyền đạt hiệu quả đến từng nhân viên.

Tham gia chương trình C-TPAT: Quy trình và lưu ý quan trọng

1. Điều kiện để được tham gia

C-TPAT là chương trình hoàn toàn tự nguyện nhưng có quy trình xét tuyển nghiêm ngặt. Doanh nghiệp muốn gia nhập cần:

• Có hoạt động thương mại xuất nhập khẩu liên quan đến thị trường Mỹ.
• Chứng minh được cam kết và năng lực đảm bảo an ninh chuỗi cung ứng nội bộ và với các đối tác chiến lược.
• Xây dựng và trình bày hồ sơ bảo mật, trong đó nêu rõ các chính sách, kế hoạch và biện pháp kiểm soát rủi ro ở tất cả các điểm trong chuỗi cung ứng.

2. Lợi ích khi đạt chuẩn C-TPAT

Khi doanh nghiệp triển khai đầy đủ và được chứng nhận theo tiêu chuẩn C-TPAT, sẽ nhận được rất nhiều lợi ích thiết thực từ cả phía cơ quan Mỹ lẫn thị trường toàn cầu:

• Được ưu tiên xử lý thông quan hải quan, giảm thời gian xét duyệt tại cảng biển.
• Tiết kiệm chi phí lưu kho, vận tải và giảm thiểu nguy cơ chậm trễ giao hàng.
• Được đánh giá cao về uy tín và năng lực kiểm soát an ninh bởi các đối tác quốc tế.
• Tăng khả năng thắng thầu trong các hợp đồng yêu cầu tiêu chuẩn an ninh cao.
• Hạn chế rủi ro từ nội bộ nhờ hệ thống quản trị bảo mật chuẩn hóa.
• Có quyền truy cập vào Cổng thông tin đào tạo và tài liệu chuyên sâu của CBP.
• Điều kiện để tham gia các chương trình thí điểm song phương về thương mại an toàn như FAST, Trusted Trader…

GCDRI – Đồng hành cùng doanh nghiệp trong hành trình đạt chuẩn C-TPAT

Là đơn vị đi đầu trong đào tạo và tư vấn chứng nhận quốc tế tại Việt Nam, Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu tự hào đã hỗ trợ thành công nhiều doanh nghiệp lớn trong triển khai hệ thống C-TPAT, nổi bật như:

• Công ty TNHH Thiết bị và Sản phẩm An toàn Việt Nam (Protec)
• Công ty Cổ phần Vận tải biển Container Thái Bình Dương (PCL)
• Công ty TNHH Key Tronic Việt Nam
• Công ty TNHH Cơ khí 17 – Z117, Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng
• Công ty TNHH Bao bì East Color Việt Nam

Từ việc chẩn đoán hệ thống hiện có, xây dựng chính sách bảo mật chuỗi cung ứng, đến hỗ trợ xây dựng quy trình phân tích sự cố và tổ chức đào tạo kỹ năng nội bộ – tất cả đều được thực hiện với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, đảm bảo bám sát yêu cầu của CBP và thực tiễn hoạt động doanh nghiệp Việt Nam.

Kết luận: Bảo mật không chỉ là yêu cầu – mà là năng lực cạnh tranh

Trong kỷ nguyên toàn cầu hóa, tiêu chuẩn an ninh chuỗi cung ứng như C-TPAT không còn là lựa chọn, mà là điều kiện tiên quyết để doanh nghiệp tiến xa hơn và vững vàng hơn trên thị trường quốc tế.

GCDRI khuyến khích các tổ chức xuất nhập khẩu tại Việt Nam chủ động tìm hiểu và áp dụng C-TPAT như một chiến lược nâng cao chất lượng quản trị và mở rộng cơ hội hợp tác quốc tế.

Liên hệ để được tư vấn giải pháp phù hợp với doanh nghiệp của bạn qua:

• Hotline: 0904.889.859 (Ms. Hoa)
• Email: [email protected]

Đồng hành cùng GCDRI – Tối ưu hóa an ninh chuỗi cung ứng, bứt phá vị thế toàn cầu của doanh nghiệp Việt.