Ứng dụng tiêu chuẩn VietGAP thủy sản: Nền tảng phát triển bền vững ngành nuôi trồng

Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) chia sẻ bài viết chuyên sâu nhằm cung cấp cho cộng đồng doanh nghiệp và người nuôi trồng thủy sản hiểu rõ hơn về tiêu chuẩn VietGAP thủy sản – một nhân tố quan trọng trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm, bảo vệ môi trường và hướng đến phát triển bền vững. Trong bối cảnh ngành thủy sản Việt Nam đối mặt nhiều yêu cầu khắt khe từ thị trường trong nước và quốc tế, việc áp dụng VietGAP trở thành bước đi chiến lược để đảm bảo sản phẩm đạt chuẩn, có thể truy xuất nguồn gốc và mở rộng cơ hội xuất khẩu.

Hãy cùng GCDRI tìm hiểu chi tiết về các nội dung chính của tiêu chuẩn VietGAP thủy sản, những lợi ích nổi bật khi triển khai và quy trình chứng nhận cụ thể để từ đó có cái nhìn toàn diện, định hướng phát triển hiệu quả hơn cho hoạt động sản xuất thủy sản sạch, an toàn.

VietGAP thủy sản là gì?

VietGAP là viết tắt của cụm từ “Vietnamese Good Agricultural Practices” – Thực hành nông nghiệp tốt tại Việt Nam. Đây là bộ tiêu chí do Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn ban hành nhằm hướng dẫn tổ chức, cá nhân sản xuất tuân thủ các yêu cầu về:

• Kỹ thuật sản xuất bền vững
• An toàn thực phẩm
• Truy xuất nguồn gốc
• Bảo vệ môi trường và sức khỏe con người

Trong lĩnh vực thủy sản, tiêu chuẩn VietGAP được áp dụng từ năm 2011, với bản cập nhật mới nhất ban hành theo Quyết định 3824/QĐ-BNN-TCTS năm 2014, thiết lập quy chuẩn cho thực hành nuôi trồng thủy sản an toàn, có thể kiểm soát, đánh giá và chứng nhận theo quy trình.

Những lợi ích thiết thực khi áp dụng VietGAP trong nuôi trồng thủy sản

Việc áp dụng tiêu chuẩn VietGAP trong thủy sản mang đến nhiều lợi ích to lớn, không chỉ cho cơ sở sản xuất mà còn cho người tiêu dùng và thị trường xuất khẩu.

Giảm chi phí – Tăng chất lượng sản phẩm

• Áp dụng quy trình rõ ràng giúp kiểm soát tốt rủi ro, từ đó hạn chế thiệt hại và chi phí phát sinh.
• Sản phẩm đạt chất lượng ổn định, đồng đều – nâng cao tính cạnh tranh trên thị trường.

Nâng cao điều kiện làm việc cho người lao động

• Người lao động được đào tạo về vệ sinh an toàn, kỹ năng nghề chuyên sâu theo đúng yêu cầu của VietGAP.
• Môi trường lao động an toàn, sạch sẽ, ít rủi ro tai nạn hoặc nhiễm độc nghề nghiệp.

Tạo lợi thế cho xuất khẩu và chế biến

• Đảm bảo nguyên liệu đầu vào rõ nguồn gốc, đạt tiêu chuẩn kiểm dịch thực phẩm quốc tế.
• Giúp cơ sở chế biến giảm bớt chi phí kiểm nghiệm, thuận lợi hơn trong khâu tiếp thị, xuất khẩu.

Xây dựng uy tín và niềm tin từ thị trường

• Người tiêu dùng dễ dàng truy xuất được nguồn gốc sản phẩm, an tâm hơn khi lựa chọn.
• Doanh nghiệp khẳng định được trách nhiệm xã hội, bảo vệ môi trường và phát triển cộng đồng.

Những yêu cầu chính trong tiêu chuẩn VietGAP thủy sản

Để đạt chứng nhận VietGAP trong nuôi trồng thủy sản, cơ sở sản xuất cần tuân thủ hệ thống yêu cầu chi tiết, được cấu trúc thành nhiều nhóm nội dung cụ thể:

Địa điểm nuôi, cơ sở hạ tầng, thiết bị

• Khu vực nuôi phải nằm ngoài khu bảo tồn quốc gia hoặc vị trí có nguy cơ ô nhiễm thấp.
• Cơ sở nuôi cần được thiết kế phù hợp để kiểm soát rủi ro: có khu làm việc sạch sẽ, hệ thống báo hiệu an toàn lao động, thiết bị sản xuất an toàn và có trang bị bảo hộ đầy đủ.
• Biển báo và sơ đồ cơ sở cần rõ ràng, tiện cho việc quản lý và giám sát.

Điều kiện nuôi thả

• Tuân thủ các quy định tại Luật Thủy sản 2017 và Nghị định 26/2019/NĐ-CP về điều kiện kỹ thuật nuôi, mật độ, giống, thức ăn, thuốc thú y thủy sản.

Quản lý môi trường

• Phải có cam kết bảo vệ môi trường hoặc báo cáo đánh giá tác động môi trường theo quy định.
• Nguồn nước dùng trong nuôi trồng không được lấy từ nước sinh hoạt hoặc nước không rõ nguồn gốc.
• Thực hiện biện pháp bảo vệ nguồn nước ngọt tự nhiên, không xả thải hóa chất ra môi trường.

Quản lý nhân sự

• Người quản lý cần có kiến thức và chứng nhận đã tham gia tập huấn VietGAP hoặc khóa huấn luyện an toàn thực phẩm thủy sản.
• Người lao động tại cơ sở cần được đào tạo đầy đủ về kỹ năng, vệ sinh, an toàn nghề nghiệp.

Tài liệu và lưu trữ hồ sơ

• Cơ sở cần xây dựng và duy trì hệ thống tài liệu: quy trình sản xuất, nhật ký nuôi, ghi chép sử dụng thuốc thú y, kiểm tra mẫu nước, vệ sinh, thu hoạch, đóng gói,…
• Tài liệu cần luôn được cập nhật, phê duyệt, lưu trữ ít nhất 24 tháng kể từ ngày thu hoạch.

Lập kế hoạch sản xuất

• Cơ sở cần xây dựng kế hoạch sản xuất phù hợp với điều kiện thực tế, tuân thủ các yêu cầu VietGAP: từ chuẩn bị ao, giống, thức ăn đến thu hoạch, vận chuyển, bảo quản.
• Có quy trình xử lý phòng bệnh, bao gói và ghi nhãn rõ ràng.

Quy trình chứng nhận VietGAP thủy sản

Để được cấp giấy chứng nhận VietGAP, cơ sở sản xuất cần trải qua các bước kiểm tra, đánh giá theo đúng quy định.

Hồ sơ đăng ký chứng nhận

Cần chuẩn bị đầy đủ các tài liệu sau:

• Đơn đăng ký chứng nhận VietGAP
• Bản đồ khu vực sản xuất và mô tả tổ chức sản xuất
• Bản vẽ thiết kế, bố trí khu vực nuôi
• Kết quả tự đánh giá nội bộ
• Các tài liệu liên quan được quy định tại phụ lục của tiêu chuẩn

Kiểm tra và đánh giá chứng nhận

• Sau khi ký hợp đồng với tổ chức chứng nhận, cơ sở được lập đoàn kiểm tra để đánh giá thực tế.
• Trong vòng 15 ngày làm việc kể từ ngày ký hợp đồng, tổ chức chứng nhận sẽ thực hiện đợt kiểm tra đầu tiên.
• Trong vòng 10 ngày kể từ sau đợt kiểm tra nếu đạt yêu cầu, giấy chứng nhận VietGAP sẽ được cấp.

Thời hạn và duy trì hiệu lực giấy chứng nhận

• Giấy chứng nhận VietGAP có thời hạn tối đa 2 năm.
• Có thể gia hạn tối đa 3 tháng nếu cơ sở chưa hoàn tất đăng ký cấp lại.
• Cơ sở cần thực hiện đánh giá giám sát định kỳ hoặc đột xuất để duy trì chứng nhận.
• Ngoài ra, có thể đánh giá lại để cấp giấy chứng nhận mới sau khi hết hạn.

GCDRI – Đồng hành xây dựng chuỗi thủy sản an toàn và bền vững

Việc áp dụng tiêu chuẩn VietGAP trong nuôi trồng thủy sản không chỉ là yêu cầu tất yếu của thị trường hiện đại mà còn là cơ hội để tổ chức, cá nhân trong ngành nâng cao năng lực cạnh tranh, đảm bảo phát triển dài hạn và hài hòa với môi trường.

GCDRI với nhiều năm kinh nghiệm trong tư vấn – đào tạo – đánh giá hệ thống tiêu chuẩn quốc tế luôn sẵn sàng hỗ trợ quý khách hàng trong việc:

• Tư vấn xây dựng hồ sơ đăng ký chứng nhận VietGAP
• Đào tạo kỹ thuật và tập huấn VietGAP cho người quản lý và công nhân
• Hướng dẫn hoàn thiện quy trình truy xuất, lập kế hoạch sản xuất chuẩn
• Đảm bảo hiệu quả cao nhất trong quá trình đánh giá cấp chứng nhận

Hãy liên hệ với GCDRI để được tư vấn miễn phí, hỗ trợ trọn gói quy trình chứng nhận VietGAP thủy sản:

Hotline: 0904.889.859 (Ms. Hoa)
Email: chungnhantoancau@gmail.com

GCDRI – Nơi kiến thức chuẩn mực quốc tế đồng hành cùng sự phát triển bền vững của ngành thủy sản Việt Nam.