Chương trình Better Work Vietnam: Nâng cao điều kiện lao động và năng lực cạnh tranh ngành may mặc

Ngành may mặc tại Việt Nam đã có những bước phát triển vượt bậc trong nhiều năm qua, đồng thời đối mặt với áp lực ngày càng lớn về yêu cầu tuân thủ các tiêu chuẩn lao động và trách nhiệm xã hội từ các thương hiệu quốc tế. Với mong muốn chia sẻ những sáng kiến hiệu quả góp phần nâng cao điều kiện làm việc và thúc đẩy phát triển bền vững ngành dệt may, Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) mang đến cái nhìn toàn diện về chương trình Better Work Vietnam — một dự án hợp tác giữa ILO và IFC đã và đang tạo ra những thay đổi tích cực đáng ghi nhận tại hàng trăm nhà máy Việt Nam.

Vai trò và bối cảnh của ngành may mặc Việt Nam

Ngành dệt may hiện đang là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của Việt Nam, với kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 28 tỷ USD từ năm 2015 và tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ. Hiện tại, ngành thu hút hơn 2,5 triệu lao động mỗi năm, trong đó hơn 80% là nữ và phần lớn đến từ khu vực nông thôn, thiếu hụt cơ hội lao động ổn định.

Theo thống kê, nước ta có khoảng 6.000 nhà máy dệt và may mặc, trong đó 70% hoạt động theo mô hình CMT (Cắt – May – Trả thành phẩm), chủ yếu phục vụ đơn hàng xuất khẩu sang Mỹ, Châu Âu và Nhật Bản. Đây vừa là động lực xóa đói giảm nghèo hiệu quả, vừa là thử thách lớn khi yêu cầu về chất lượng lao động và trách nhiệm xã hội ngày càng khắt khe từ phía các thị trường nhập khẩu.

Better Work Vietnam là gì?

Better Work Vietnam (BWV) là sáng kiến hợp tác giữa Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) và Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC – thuộc Ngân hàng Thế giới), bắt đầu hoạt động tại Việt Nam vào năm 2009. Mục tiêu cốt lõi của chương trình là cải thiện điều kiện làm việc và thúc đẩy tính cạnh tranh trong chuỗi cung ứng ngành may mặc toàn cầu thông qua tư vấn, đào tạo và đánh giá hiệu quả.

Hiện nay, Better Work đang hoạt động tại 7 quốc gia: Việt Nam, Bangladesh, Cambodia, Indonesia, Jordan, Haiti và Nicaragua. Tại Việt Nam, chương trình đã hỗ trợ hơn 400 nhà máy xuất khẩu, chiếm hơn 21% lực lượng lao động ngành may mặc tại nước ta — chủ yếu tập trung tại TP. Hồ Chí Minh và khu vực phía Nam. Hơn 683.000 công nhân đã nhận được đào tạo từ chương trình.

Các hoạt động chính của chương trình Better Work

Đánh giá – Training – Tư vấn cải tiến

Chương trình có gần 50 chuyên gia địa phương, hợp tác chặt chẽ với Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (MOLISA) và các tổ chức xã hội để thực hiện các hoạt động:

• Tiến hành các cuộc đánh giá toàn diện điều kiện lao động tại nhà máy, bao gồm các vấn đề liên quan đến tiền lương, giờ làm việc, an toàn lao động, quyền lợi người lao động…
• Tư vấn cải tiến dựa trên kết quả đánh giá, đảm bảo nhà máy có khả năng tự cải thiện và duy trì hiệu quả lâu dài.
• Tổ chức các khóa đào tạo nâng cao năng lực quản lý, quyền của người lao động, tuyên truyền tuân thủ pháp luật Việt Nam và các tiêu chuẩn lao động quốc tế.

Chương trình không chỉ phù hợp với yêu cầu pháp luật quốc gia, mà còn hướng tới đáp ứng kỳ vọng ngày càng cao của khách hàng và người tiêu dùng thế giới đối với trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (CSR).

Lợi ích của Better Work đối với các bên liên quan

Đối với người lao động

Better Work tạo ra tác động tích cực và thực chất đến đời sống công nhân may:

• Hạn chế việc sử dụng hợp đồng thời vụ không bảo vệ, giúp người lao động hướng tới sự ổn định lâu dài.
• Cải thiện rõ rệt về điều kiện làm việc như: thời gian lao động hợp lý, điều kiện an toàn, chế độ thai sản – bảo hiểm xã hội, tiền lương – thưởng minh bạch và đúng hạn.
• Tăng khả năng chu cấp cho con cái theo học, nhờ mức thu nhập ổn định hơn, cải thiện chất lượng sống lâu dài.

Thông qua việc tiếp cận thông tin, quyền lợi hợp pháp và được đào tạo nâng cao kỹ năng, người lao động trong hệ thống Better Work có cơ hội phát triển hơn cả về mặt kinh tế và con người.

Đối với doanh nghiệp

Lợi ích của tham gia chương trình không chỉ dừng lại ở cải thiện hình ảnh thương hiệu. Một số doanh nghiệp tham gia đã ghi nhận:

• Mức lợi nhuận cao hơn tới 8% so với các đơn vị không tham gia Better Work.
• Giảm tỷ lệ nghỉ việc và chi phí tuyển dụng lại do môi trường làm việc được nâng cao.
• Thu hút thêm các đơn hàng giá trị cao từ các nhãn hàng quốc tế nhờ có “chứng nhận” uy tín về trách nhiệm xã hội.

Hơn thế nữa, doanh nghiệp khi tham gia Better Work còn có cơ hội xây dựng mối quan hệ đối tác lâu dài, minh bạch với các thương hiệu lớn – một “giá trị mềm” ngày càng quan trọng trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu.

Đối với nhà nước và xã hội

Better Work đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam thông qua các thiết chế đối thoại xã hội, hỗ trợ xây dựng chính sách dựa trên bằng chứng thực tiễn và nâng cao năng lực quản lý thị trường lao động. Đây là mô hình hợp tác công – tư điển hình, giúp từng bước hình thành hệ sinh thái lao động bền vững tại Việt Nam.

Tài nguyên hỗ trợ và dịch vụ liên quan đến Better Work

Để giúp doanh nghiệp và người lao động tiếp cận chuẩn mực của chương trình, các tổ chức như GCDRI hoặc đơn vị được Bộ Lao động chỉ định thường cung cấp thêm:

• Tài liệu, biểu mẫu, checklist cập nhật theo tiêu chuẩn Better Work
• Các khóa đào tạo an toàn lao động, đào tạo nhận thức về quyền lợi người lao động theo nhóm mục tiêu
• Dịch vụ tư vấn xây dựng hệ thống quản lý lao động đạt chuẩn quốc tế

Doanh nghiệp và các tổ chức quan tâm có thể tiếp cận bộ tài liệu “Better Work – Hồ sơ, Checklist toàn diện” miễn phí để dễ dàng tích hợp tiêu chuẩn vào quản trị nội bộ hiệu quả.

Kết luận: Vì một ngành may mặc bền vững hơn cùng Better Work

Trong một thế giới nơi đạo đức kinh doanh và tính minh bạch ngày càng được đề cao, sự hiện diện của những chương trình như Better Work Vietnam là yếu tố then chốt giúp ngành công nghiệp may mặc Việt vượt qua giới hạn của tăng trưởng thuần túy, tiến tới phát triển công bằng và bền vững.

Việc cải thiện điều kiện lao động không chỉ là một nghĩa vụ về mặt đạo đức hay pháp lý mà còn là một chiến lược đúng đắn để nâng cao năng lực cạnh tranh toàn diện, từ đó thu hút sự tin cậy từ các thương hiệu toàn cầu.

Nếu đơn vị của bạn quan tâm đến việc đào tạo – đánh giá theo chương trình Better Work hoặc cần tư vấn triển khai chuẩn mực trách nhiệm xã hội trong môi trường lao động, hãy liên hệ với GCDRI để được hỗ trợ kịp thời.

Liên hệ tư vấn:
Hotline: 0904.889.859 (Ms.Hoa)
Email: chungnhantoancau@gmail.com
Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) luôn sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp Việt hướng đến diễn ngôn lao động chuẩn mực trên thị trường quốc tế.