ISO 16696-1:2019 – Yêu cầu kỹ thuật và hiệu suất của gỗ ghép thanh chéo (CLT) trong kết cấu xây dựng

Trong lĩnh vực xây dựng hiện đại, việc ứng dụng các vật liệu tiên tiến và thân thiện với môi trường càng đóng vai trò quan trọng. Một trong những vật liệu đang thu hút sự chú ý mạnh mẽ là gỗ ghép thanh chéo (Cross Laminated Timber – CLT), với đặc tính bền vững, khả năng chịu lực cao và tiềm năng thay thế vật liệu xây dựng truyền thống. Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) mang đến cho quý độc giả thông tin chuyên sâu và chi tiết về tiêu chuẩn ISO 16696-1:2019 – tiêu chuẩn quốc tế quy định các yêu cầu kỹ thuật và hiệu suất tối thiểu của sản phẩm CLT trong ứng dụng kết cấu, đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát chất lượng sản xuất và đánh giá độ phù hợp của loại vật liệu này.

Tiêu chuẩn này đặc biệt hữu ích với các doanh nghiệp sản xuất gỗ ghép, kỹ sư kết cấu, đơn vị tư vấn xây dựng cũng như các bên có liên quan đến đánh giá sự phù hợp sản phẩm gỗ theo tiêu chuẩn toàn cầu.

Tổng quan về tiêu chuẩn ISO 16696-1:2019

Tiêu chuẩn ISO 16696-1:2019 được xây dựng nhằm thiết lập một nền tảng nhất quán toàn cầu cho việc sản xuất và kiểm soát chất lượng gỗ ghép thanh chéo (CLT), vốn ngày càng được ưa chuộng trong các công trình kết cấu gỗ nhờ vào khả năng chịu lực đa chiều và tính thân thiện với môi trường.

Tài liệu này đưa ra một tập hợp các yêu cầu bắt buộc liên quan đến hiệu suất cơ học và các nguyên tắc sản xuất CLT – giúp đảm bảo sự ổn định, độ an toàn và tính ứng dụng cao trong các cấu kiện xây dựng.

Điều đặc biệt là tiêu chuẩn này dựa trên sự kết hợp có chọn lọc giữa tiêu chuẩn Châu Âu EN 16351 và tiêu chuẩn Bắc Mỹ ANSI/APA PRG 320, được điều chỉnh phù hợp với hệ thống tiêu chuẩn quốc tế ISO. Điều này giúp ISO 16696 trở thành một bộ tiêu chuẩn đa vùng có tính áp dụng cao, phục vụ cho thị trường toàn cầu.

ISO 16696 hiện gồm hai phần:

• Phần 1: Các yêu cầu về sản xuất và hiệu suất của sản phẩm CLT
• Phần 2: Hướng dẫn lắp đặt và sử dụng CLT trong ngành xây dựng

Trong khuôn khổ bài viết này, GCDRI sẽ phân tích sâu nội dung của ISO 16696-1:2019.

Phạm vi áp dụng của tiêu chuẩn

ISO 16696-1:2019 tập trung vào các yêu cầu tối thiểu trong quá trình sản xuất và đánh giá chất lượng CLT với mục đích đảm bảo sản phẩm đáp ứng được các tiêu chí kỹ thuật cần thiết trong môi trường kết cấu ứng dụng thực tế.

Cụ thể:

• Áp dụng cho các sản phẩm CLT được chế tạo từ gỗ xẻ nguyên khối hoặc từ các tấm gỗ kết hợp (composite panels).
• Yêu cầu các tấm CLT phải có tối thiểu ba lớp gỗ xếp vuông góc với nhau.
• Bao gồm cả thông số sai lệch kích thước cho phép, tiêu chí hiệu suất, quy trình thử nghiệm, dấu hiệu thương mại, cũng như hệ thống kiểm soát chất lượng trong nhà máy sản xuất.

Tiêu chuẩn cũng bao gồm các tiêu chí đảm bảo sự phù hợp của vật liệu với điều kiện độ ẩm có thể phát sinh trong suốt quá trình thi công hoặc trong quá trình sử dụng công trình, đặc biệt trong môi trường ẩm ướt hoặc có sự thay đổi nhiệt độ, để duy trì tính bền vững và an toàn của kết cấu.

👉 Lưu ý: Nội dung hướng dẫn lắp đặt và sử dụng sẽ không nằm trong phần 1 này, mà được quy định chi tiết tại ISO 16696-2.

Cấu trúc và yêu cầu kỹ thuật chính của CLT

ISO 16696-1:2019 đưa ra chi tiết về các yêu cầu cốt lõi đối với CLT, bao gồm:

1. Cấu tạo lớp và liên kết giữa các lớp

Các lớp gỗ thành phần được dán chặt với nhau sao cho thớ gỗ của mỗi lớp vuông góc với lớp kế cận, tạo thành một tấm vật liệu có khả năng chịu lực theo nhiều phương.

• Tối thiểu 3 lớp, sử dụng gỗ có đặc tính phù hợp để đảm bảo độ bền và khả năng làm việc chịu lực trong kết cấu.
• Liên kết giữa các lớp sử dụng chất kết dính đặc chủng cần thỏa mãn các yêu cầu về khả năng bám dính, độ bền kéo, cắt và kháng ẩm.

2. Sai lệch kích thước và dung sai sản xuất

Tiêu chuẩn quy định cụ thể về:

• Sai số chiều dài, chiều rộng, độ dày của tấm
• Độ vuông góc giữa các lớp
• Độ cong vênh giới hạn

Những giới hạn này nhằm đảm bảo các tấm CLT có thể được lắp ghép chính xác và an toàn trong công trình thực tế.

3. Thành phần nguyên liệu

Nguồn gỗ được sử dụng phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt:

• Là gỗ có chất lượng cấu kiện (sử dụng trong kết cấu xây dựng)
• Khô kỹ trước khi chế tạo, thỏa mãn tiêu chuẩn về độ ẩm (moisture content) được quy định tại ISO/IEC 3130
• Đảm bảo tiêu chuẩn về nội dung formaldehyde thải ra theo ISO 12460, nhằm đảm bảo độ an toàn trong môi trường làm việc và sinh sống.

4. Thử nghiệm đánh giá hiệu suất

Các bài thử nghiệm được nêu rõ bao gồm kiểm tra:

• Khả năng chịu lực dọc – ngang
• Khả năng hấp thụ lực động
• Khả năng kháng cháy, kháng ẩm và biến dạng trong môi trường thay đổi

Tất cả các thử nghiệm này nhằm đảm bảo CLT đủ khả năng sử dụng cho các kết cấu chịu lực trong môi trường khắc nghiệt.

5. Hệ thống đánh dấu và kiểm soát chất lượng

Sản phẩm CLT cần được:

• Ghi dấu thương mại rõ ràng: mô tả nhà sản xuất, loại sản phẩm, đặc tính kỹ thuật.
• Tuân thủ quy trình kiểm soát sản xuất trong nhà máy (Factory Production Control – FPC), đảm bảo tính nhất quán và khả năng truy xuất nguồn gốc của từng lô sản phẩm.

Việc kiểm soát này đặc biệt quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng dài hạn và đáp ứng các yêu cầu pháp lý tại nhiều quốc gia.

Các tiêu chuẩn tham chiếu trong ISO 16696-1

Tiêu chuẩn bao gồm danh sách chi tiết các tài liệu đã được tham chiếu trong quá trình xây dựng, một số tiêu biểu như:

• EN 16351 – Cấu trúc gỗ – Gỗ nhiều lớp – Yêu cầu
• ISO/IEC 3130 – Xác định độ ẩm gỗ
• ISO 10983 – Gỗ nối khớp ngón tay – Yêu cầu và phương pháp thử
• ISO 12460 – Xác định hàm lượng formaldehyde giải phóng từ gỗ
• ISO 20152 – Liên kết keo trong cấu kiện gỗ – Tính năng và yêu cầu kỹ thuật

Việc tuân thủ các tài liệu tham chiếu này giúp CLT đạt tính tương thích toàn cầu và là tiền đề để tiếp cận các thị trường khó tính như châu Âu, Bắc Mỹ hay Nhật Bản.

Kết luận: Bước tiến vững chắc cho vật liệu gỗ CLT trong xây dựng hiện đại

Tiêu chuẩn ISO 16696-1:2019 là nền tảng quan trọng giúp các nhà sản xuất gỗ CLT chuẩn hóa quy trình sản xuất, đảm bảo sản phẩm đạt chất lượng đồng bộ, ổn định và đáng tin cậy trong ứng dụng kết cấu. Đồng thời, đây cũng là bước đệm quan trọng để gỗ CLT được công nhận rộng rãi, mở đường cho việc ứng dụng rộng rãi loại vật liệu này trong các dự án xây dựng cao tầng và xanh hóa đô thị.

👉 Nếu doanh nghiệp của bạn đang nghiên cứu, sản xuất hoặc cung ứng sản phẩm CLT cần đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, hoặc cần được tư vấn chuyên sâu về ISO 16696, hãy liên hệ với Viện GCDRI – nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia hàng đầu về tiêu chuẩn quốc tế và hệ thống đánh giá chứng nhận:

📞 Hotline: 0904.889.859 (Ms. Hoa)
📧 Email: chungnhantoancau@gmail.com

Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) – Đối tác tin cậy của bạn trong hành trình tiếp cận và áp dụng tiêu chuẩn toàn cầu.