ISO 26000: Nền tảng phát triển bền vững thông qua trách nhiệm xã hội

Trong bối cảnh doanh nghiệp toàn cầu ngày càng chú trọng tới phát triển bền vững, tiêu chuẩn quốc tế ISO 26000 về Trách nhiệm xã hội đã và đang trở thành giải pháp thiết thực và hiệu quả để các tổ chức – đặc biệt là doanh nghiệp tại Việt Nam – hòa nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Bài viết sau do Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) biên soạn, sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tiêu chuẩn ISO 26000, tầm quan trọng cũng như cách mà các doanh nghiệp Việt Nam đang áp dụng để nâng cao uy tín và khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

ISO 26000 là gì và vì sao lại quan trọng?

Tiêu chuẩn ISO 26000 được Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) chính thức công bố vào năm 2010, như một bộ hướng dẫn đầu tiên trên toàn cầu về thực hành Trách nhiệm xã hội (CSR). Không giống như các tiêu chuẩn quy định bắt buộc phải chứng nhận, ISO 26000 mang tính tự nguyện và định hướng – tập trung vào việc giúp các tổ chức nhận thức sâu sắc hơn về vai trò và nghĩa vụ của mình đối với xã hội và môi trường.

ISO 26000 là thành quả của quá trình tham vấn rộng rãi với hơn 90 quốc gia và 40 tổ chức quốc tế, bao gồm các đại diện từ chính phủ, giới học thuật, doanh nghiệp, tổ chức phi chính phủ và người tiêu dùng. Điểm mạnh lớn nhất của tiêu chuẩn này là khuyến khích sự tham gia của mọi bên liên quan và đòi hỏi doanh nghiệp cân đối giữa hoạt động kinh doanh và các cam kết trách nhiệm đối với xã hội.

Việc tuân thủ hướng dẫn ISO 26000 giúp doanh nghiệp:

• Tạo dựng niềm tin với người tiêu dùng và đối tác
• Nâng cao hình ảnh và uy tín thương hiệu
• Góp phần cải thiện phúc lợi xã hội, môi trường và điều kiện làm việc toàn cầu
• Thuận lợi hơn khi tham gia thị trường quốc tế, đặc biệt là những nơi đòi hỏi cao về CSR như EU, Hoa Kỳ, Nhật Bản…

Phạm vi áp dụng của ISO 26000

ISO 26000 không phải là một hệ thống quản lý hay tiêu chuẩn chứng nhận bắt buộc, mà là bộ hướng dẫn toàn diện áp dụng cho mọi loại hình tổ chức – từ doanh nghiệp tư nhân, tổ chức phi lợi nhuận, đến cơ quan nhà nước. Bất kể quy mô hay lĩnh vực hoạt động, mọi tổ chức đều có thể áp dụng ISO 26000 để:

• Hiểu rõ và xử lý trách nhiệm xã hội phù hợp với điều kiện văn hóa, pháp lý và kinh tế cụ thể
• Thiết lập mối tương tác tích cực với các bên liên quan
• Tăng cường độ tin cậy trong công bố thông tin và báo cáo CSR
• Nhấn mạnh kết quả thực tế và cải tiến theo thời gian
• Phối hợp hiệu quả với các tiêu chuẩn khác như SA8000, ISO 9001, ISO 14001…
• Hình thành nhận thức và sử dụng ngôn ngữ thống nhất về trách nhiệm xã hội trong cộng đồng doanh nghiệp

Những trụ cột chính trong nội dung ISO 26000

Tiêu chuẩn ISO 26000 tập trung xây dựng nền tảng trách nhiệm xã hội qua bảy chủ đề cốt lõi sau:

1. Nhân quyền (Human Rights) – Thể hiện cam kết tôn trọng và bảo vệ quyền con người trong mọi hoạt động.
2. Thực hành lao động (Labour Practices) – Gồm điều kiện làm việc, chính sách phúc lợi, an toàn lao động, đối xử công bằng…
3. Môi trường (The Environment) – Hướng tới bảo vệ tài nguyên, tiết giảm khí thải, xử lý chất thải và sử dụng năng lượng hiệu quả.
4. Thực hành kinh doanh công bằng (Fair Operating Practices) – Bao gồm minh bạch, liêm chính, chống tham nhũng và cạnh tranh lành mạnh.
5. Vấn đề người tiêu dùng (Consumer Issues) – Cung cấp thông tin minh bạch, đảm bảo an toàn sản phẩm và quyền lợi người tiêu dùng.
6. Tham gia và phát triển cộng đồng (Community Involvement and Development) – Hợp tác cùng cộng đồng, thực hiện các hoạt động vì lợi ích xã hội.
7. Quản trị tổ chức (Organizational Governance) – Cơ cấu ra quyết định, hệ thống quản trị minh bạch, đảm bảo trách nhiệm giải trình.

Lợi ích khi áp dụng ISO 26000

Dù không bắt buộc phải chứng nhận, việc dẫn dắt hoạt động tổ chức dựa trên các nguyên tắc ISO 26000 đem lại giá trị thiết thực cho doanh nghiệp:

• Tăng khả năng tiếp cận thị trường xuất khẩu, đặt biệt khi tham gia các FTA như EVFTA, RCEP…
• Giảm thiểu rủi ro pháp lý và tổn thất thương hiệu do thiếu minh bạch
• Thu hút nhân sự chất lượng bằng môi trường làm việc chuyên nghiệp và có trách nhiệm
• Cải thiện quan hệ với nhà đầu tư, cộng đồng địa phương và cơ quan quản lý
• Tối ưu chi phí quản lý các yêu cầu CSR khác nhau

ISO 26000 không chỉ là công cụ tạo dựng uy tín, mà còn là nền tảng tạo ra giá trị dài hạn cho doanh nghiệp.

Doanh nghiệp Việt tiêu biểu áp dụng ISO 26000 thành công

Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp đã nhận thức rõ lợi ích chiến lược từ việc tích hợp trách nhiệm xã hội vào hệ thống quản trị. Tiêu biểu trong số đó là:

Vinamilk – dẫn đầu với trách nhiệm xã hội toàn diện

Là hãng sữa hàng đầu Việt Nam, Vinamilk là một trong số những doanh nghiệp áp dụng sâu rộng ISO 26000. Các hoạt động CSR của Vinamilk xoay quanh ba trụ cột:

• Chất lượng sản phẩm và an toàn thực phẩm
  Vinamilk đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu và đổi mới nhằm đảm bảo chất lượng vượt trội, phù hợp mọi đối tượng tiêu dùng, đồng thời duy trì chi phí hợp lý.
• Môi trường và năng lượng
  Công ty áp dụng những công nghệ xử lý và tái tạo hiện đại, tiết kiệm tài nguyên và giảm lượng phát thải khí nhà kính, hướng đến phát triển xanh.
• Chính sách nhân sự và gắn kết cộng đồng
  Cam kết tạo ra môi trường làm việc minh bạch, cạnh tranh lành mạnh và có trách nhiệm, Vinamilk liên tục nằm trong top “Nơi làm việc tốt nhất Việt Nam”.

Ngoài ra, hàng chục doanh nghiệp lớn và vừa ở các lĩnh vực như dệt may, nông sản, chế biến thực phẩm và xuất khẩu thiết bị đều đang từng bước triển khai các khuyến nghị trong ISO 26000.

Hướng dẫn quy trình xin chứng nhận ISO 26000

Mặc dù ISO 26000 không yêu cầu chứng nhận bắt buộc như các tiêu chuẩn hệ thống khác, nhiều tổ chức tại Việt Nam vẫn tìm đến chứng nhận như một cách khẳng định sự cam kết. Quy trình này thường bao gồm 8 bước cơ bản:

1. Đăng ký chứng nhận
2. Đánh giá sơ bộ và lập kế hoạch triển khai
3. Rà soát và chuẩn bị hồ sơ tài liệu minh chứng
4. Đánh giá hiện trường tổ chức áp dụng
5. Thẩm định kết quả và biên bản kiểm tra
6. Cấp chứng chỉ ISO 26000 chính thức
7. Giám sát định kỳ theo chu kỳ kiểm tra
8. Đánh giá lại chứng nhận sau chu kỳ 3 năm

Để được tư vấn bài bản và hỗ trợ thực hiện theo lộ trình chính xác, doanh nghiệp nên liên hệ đơn vị giàu kinh nghiệm như GCDRI – tổ chức uy tín hàng đầu về đào tạo và cấp chứng nhận các tiêu chuẩn quốc tế tại Việt Nam.

Tổng kết

Tiêu chuẩn ISO 26000 ngày càng trở thành xu hướng tất yếu với các doanh nghiệp đang hướng tới phát triển bền vững, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu. Áp dụng ISO 26000 giúp tổ chức định hình rõ chiến lược trách nhiệm xã hội, nâng cao năng lực quản trị, cải thiện hình ảnh thương hiệu và mở rộng cơ hội kinh doanh quốc tế.

Nếu quý doanh nghiệp đang tìm kiếm hướng đi hiệu quả để nâng cao năng lực CSR và hòa nhập với các chuẩn mực quốc tế, GCDRI sẵn sàng đồng hành cùng bạn.

Hãy liên hệ GCDRI ngay hôm nay để được tư vấn và hỗ trợ chi tiết:

• Hotline: 0904.889.859 (Ms. Hoa)
• Email: chungnhantoancau@gmail.com
• Xem thêm chương trình đào tạo và tư vấn tại: www.gcdri.org.vn

Hãy để GCDRI trở thành đối tác chiến lược trên hành trình phát triển bền vững của doanh nghiệp bạn!