ISO/TC 21: Uỷ ban Kỹ thuật Tiên phong trong Tiêu chuẩn hóa Thiết bị Phòng cháy Chữa cháy

Trong bối cảnh tần suất hỏa hoạn ngày càng gia tăng, việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế trong lĩnh vực phòng cháy chữa cháy (PCCC) trở nên cấp thiết tại Việt Nam cũng như trên toàn cầu. Hiểu rõ vai trò then chốt của ISO/TC 21 – Uỷ ban kỹ thuật chịu trách nhiệm xây dựng tiêu chuẩn cho các thiết bị và hệ thống PCCC – là bước quan trọng để doanh nghiệp, tổ chức áp dụng hiệu quả các tiêu chuẩn để đảm bảo an toàn. Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) xin giới thiệu tổng quan đầy đủ và chuyên sâu về ISO/TC 21 – đơn vị thiết lập chuẩn mực an toàn cho thiết bị PCCC trên toàn thế giới.

Tổng quan về ISO/TC 21 và phạm vi hoạt động

ISO/TC 21 là ủy ban kỹ thuật trực thuộc Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO), chuyên về tiêu chuẩn hóa toàn diện các thiết bị và dụng cụ dùng trong công tác phòng cháy chữa cháy. Phạm vi này không chỉ bao gồm các phương tiện chữa cháy cố định và di động, mà còn gồm cả thiết bị bảo hộ cá nhân dành cho lực lượng chữa cháy và hệ thống kiểm soát khói, nhiệt.

Một trong những vai trò then chốt khác của ISO/TC 21 là phát triển các văn bản tư vấn liên quan đến nguyên lý thiết kế, phân loại, ký hiệu và tiêu chuẩn kỹ thuật áp dụng cho thiết bị PCCC. Tuy nhiên, tiêu chuẩn về quần áo bảo hộ lại do Ủy ban ISO/TC 94 đảm nhiệm.

Tính đến hiện tại, ISO/TC 21 đã công bố hơn 99 tiêu chuẩn và đang phát triển thêm 15 tiêu chuẩn khác. Ủy ban có 30 quốc gia thành viên chính thức và 35 quốc gia tham gia với tư cách quan sát viên. Điều này phản ánh tầm vóc ảnh hưởng lớn và phạm vi hợp tác quốc tế rộng khắp.

Cấu trúc tổ chức của ISO/TC 21

Để quản lý từng nhóm thiết bị chuyên biệt, ISO/TC 21 phân chia nhiệm vụ cho 6 tiểu ban (Subcommittee – SC):

• SC 2 – Bình chữa cháy xách tay và có bánh xe: Tập trung vào loại bình chữa cháy phổ biến trong bệnh viện, cơ quan, nhà xưởng, phương tiện giao thông,…
• SC 3 – Hệ thống phát hiện và báo cháy: Phát triển tiêu chuẩn về cảm biến cháy, hệ thống âm thanh cảnh báo, thiết bị báo động…
• SC 5 – Hệ thống chữa cháy dùng nước: Bao gồm các tiêu chuẩn cho hệ thống sprinkler, vòi chữa cháy…
• SC 6 – Hệ thống chữa cháy dùng bọt: Hướng dẫn thiết kế và kiểm tra cho thiết bị phun bọt khí và phương tiện tạo bọt có độ giãn nở khác nhau.
• SC 8 – Hệ thống chữa cháy dùng khí: Tiêu chuẩn liên quan đến khí chữa cháy như CO₂, HFC, FK-5-1-12,… ứng dụng trong các không gian cần kiểm soát về điện hoặc tinh vi.
• SC 11 – Hệ thống kiểm soát khói và nhiệt: Tập trung vào giải pháp thoát khói, hút gió, bảo vệ mạng lưới HVAC khỏi tác động lửa.

Các nhóm tiêu chuẩn tiêu biểu do ISO/TC 21 xây dựng

Bên cạnh việc phân tổ chức theo tiểu ban, ISO/TC 21 đã và đang phát triển loạt tiêu chuẩn cụ thể theo từng lĩnh vực, nổi bật gồm:

1. Nhóm từ vựng và khái niệm chuyên ngành

• ISO 8421-1 ~ 8421-7: Cung cấp hệ thống thuật ngữ thống nhất cho các khía cạnh như: hiện tượng cháy, cấu kiện chống cháy, phương án thoát hiểm, đầu dò cháy,…

Nhóm tiêu chuẩn này đóng vai trò nền tảng, đảm bảo tính đồng nhất trong giao tiếp, thiết kế và đánh giá hệ thống PCCC trên toàn cầu.

2. Nhóm tiêu chuẩn cho bình chữa cháy

• ISO 3941: Phân loại đám cháy theo vật liệu (A, B, C, D,…)
• ISO 7165, 11601, TS 11602: Đưa ra yêu cầu về hiệu suất, cấu tạo, kiểm tra và bảo trì bình chữa cháy xách tay và có bánh xe.

Đây là nhóm tiêu chuẩn rất sát thực tiễn, được ứng dụng trực tiếp trong công tác kiểm định an toàn thiết bị chữa cháy.

3. Hệ thống phát hiện và báo cháy

• ISO 7240 (từ phần 1 đến phần 32): Là bộ tiêu chuẩn đồ sộ, quy định toàn bộ yêu cầu từ thành phần, cấu tạo đến hoạt động cho hệ thống phát hiện và báo cháy.

Ví dụ:

• ISO 7240-3: Tiêu chuẩn về thiết bị báo âm thanh
• ISO 7240-7: Cảm biến khói loại điểm với công nghệ ánh sáng hoặc ion hóa
• ISO 7240-13: Tương thích giữa các phần tử trong hệ thống
• ISO 7240-25: Thiết bị truyền tín hiệu không dây trong báo cháy

Việc tuân thủ bộ tiêu chuẩn này giúp gia tăng tính phản ứng nhanh và chính xác khi xảy ra sự cố cháy.

4. Hệ thống chữa cháy sử dụng nước

• ISO 6182 (phần 1 đến phần 17): Tiêu chuẩn toàn diện cho hệ thống phun nước tự động (sprinkler), từ vòi phun đến van khô, van giảm áp hoặc phụ kiện như kẹp treo ống.

Tiêu chuẩn trong nhóm này hướng đến bảo đảm hiệu quả phun, độ nhạy và vùng phủ phủ rộng, phù hợp với nhiều loại công trình công nghiệp và dân dụng.

5. Hệ thống chữa cháy dùng bọt

• ISO 7076 và ISO 7203: Bao gồm hướng dẫn lựa chọn chất tạo bọt, thiết bị tạo bọt có mức giãn nở từ thấp đến cao ứng với từng loại đám cháy (loại A hoặc hydrocarbon).

Nhóm này rất hiệu quả với đám cháy chất lỏng và giúp ngăn tái bốc cháy hiệu quả trong kho chứa, nhà máy dầu khí.

6. Hệ thống chữa cháy bằng khí

• ISO 6183, ISO 14520 và ISO 15779: Đề cập đến thiết kế, tính toán thể tích khí, lắp đặt hệ thống chữa cháy CO₂, HFC và khí trơ như IG-541.

Đối với hệ thống này, tiêu chuẩn hỗ trợ đảm bảo tỷ lệ pha trộn khí đúng chuẩn, tránh thiếu hoặc thừa gây ảnh hưởng sức khỏe con người.

7. Hệ thống kiểm soát khói và nhiệt

• ISO 21927 (phần 1 đến 10): Đưa ra yêu cầu kỹ thuật và thiết kế liên quan đến quạt thông khói, cổng thoát nhiệt, đường ống dẫn khói…

Việc triển khai các tiêu chuẩn ở nhóm này giúp giảm nhiệt độ và khói trong khu vực cháy, tăng khả năng thoát hiểm và giảm thương vong.

Lợi ích khi áp dụng tiêu chuẩn ISO/TC 21 trong thực tiễn

Việc triển khai và áp dụng các tiêu chuẩn do ISO/TC 21 xây dựng đang mang lại rất nhiều giá trị thiết yếu:

• Bảo đảm an toàn tối đa khi cháy xảy ra
• Tăng hiệu quả công tác cứu hỏa, nhờ thiết kế tối ưu
• Giảm thiểu thiệt hại tài sản và nhân mạng
• Tạo điều kiện thẩm định thiết kế hệ thống PCCC trong xây dựng
• Nâng cao uy tín doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực xuất khẩu hoặc đấu thầu quốc tế
• Cải thiện tuân thủ pháp lý và rút gọn quy trình kiểm định thiết bị

Kết luận

ISO/TC 21 chính là “hạt nhân kỹ thuật” trong việc thiết lập các tiêu chuẩn toàn cầu phục vụ lĩnh vực phòng cháy chữa cháy. Với cấu trúc tổ chức khoa học, phân chia rõ nhiệm vụ cho từng tiểu ban, bộ tiêu chuẩn mà Ủy ban này xây dựng đang giúp đảm bảo tính an toàn, linh hoạt và hiệu quả tại mọi loại công trình từ dân dụng đến công nghiệp quy mô lớn.

Tại Việt Nam, việc cập nhật và áp dụng các tiêu chuẩn của ISO/TC 21 là bước đi chiến lược nhằm nâng cao hiệu quả PCCC, đặc biệt trong bối cảnh đô thị hóa và công nghiệp hóa mạnh mẽ. GCDRI tự hào đồng hành cùng doanh nghiệp, cơ quan nhằm mang đến tư vấn, đào tạo và hỗ trợ cập nhật tiêu chuẩn quốc tế về PCCC phù hợp thực tiễn.

Để được tư vấn chi tiết hoặc đăng ký khóa đào tạo về tiêu chuẩn ISO/TC 21 và hệ thống liên quan, vui lòng liên hệ GCDRI qua:
Hotline: 0904.889.859 (Ms. Hoa)
Email: chungnhantoancau@gmail.com

Hãy cùng GCDRI xây dựng một môi trường an toàn – đạt tiêu chuẩn quốc tế.