Giám sát an toàn lao động: Vai trò, nhiệm vụ và điều kiện cấp chứng chỉ

Trong môi trường làm việc hiện đại, việc đảm bảo an toàn lao động không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là yếu tố then chốt để xây dựng văn hóa doanh nghiệp bền vững và hiệu quả sản xuất ổn định. Với vai trò là đơn vị tiên phong trong nghiên cứu và đào tạo các tiêu chuẩn quốc tế, Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) nhận thấy việc cập nhật kiến thức về giám sát an toàn là điều cần thiết đối với mọi tổ chức. Bài viết sau sẽ làm rõ khái niệm, nhiệm vụ và điều kiện cần thiết để hành nghề giám sát an toàn lao động, đặc biệt trong bối cảnh ngày càng chú trọng đến công tác đảm bảo sức khỏe – an toàn nghề nghiệp tại Việt Nam.

Giám sát an toàn lao động là gì?

Giám sát an toàn lao động là hoạt động theo dõi, kiểm tra, đánh giá độc lập tại công trường hoặc cơ sở sản xuất nhằm đảm bảo các quy trình an toàn được thực thi chặt chẽ. Đây là một nhiệm vụ pháp lý bắt buộc theo các quy định của luật An toàn và Sức khỏe nghề nghiệp.

Vai trò của giám sát an toàn không đơn thuần là giám sát hiện trường. Họ thực thi quyền hạn và trách nhiệm nhằm:

• Ngăn chặn kịp thời các hành vi gây nguy hiểm.
• Nhận diện và cảnh báo các mối nguy tiềm ẩn.
• Thúc đẩy tuân thủ đúng các quy trình vận hành an toàn.
• Góp phần vào việc xây dựng môi trường làm việc an toàn, lành mạnh, ngăn ngừa tai nạn lao động.

Công việc chính của giám sát an toàn lao động

Một giám sát viên an toàn không chỉ là người nắm vững quy trình kỹ thuật mà còn là nhân vật trung tâm trong việc lan tỏa và củng cố văn hóa an toàn tại nơi làm việc. Dưới đây là các nhiệm vụ trọng yếu của họ:

Lãnh đạo thực thi văn hóa an toàn

Người làm công tác giám sát an toàn cần có đủ năng lực chuyên môn và sự hiểu biết sâu sắc về các quy định pháp luật liên quan đến an toàn, ví dụ như tiêu chuẩn ISO 45001:2018. Họ truyền đạt và minh họa các hành vi an toàn qua hành động thực tế, từ đó:

• Thiết lập các mục tiêu an toàn cụ thể.
• Tạo môi trường giao tiếp cởi mở để nhân viên chủ động nêu lên các nguy cơ tiềm ẩn.
• Dẫn dắt nhân viên tham gia tích cực vào các chương trình bảo vệ sức khỏe nghề nghiệp.

Kiểm soát và loại bỏ mối nguy

Duy trì môi trường làm việc không có nguy cơ gây hại là một trong những trọng trách hàng đầu của giám sát viên. Để đạt được điều đó, họ phải:

• Thường xuyên kiểm tra, đánh giá rủi ro tại hiện trường.
• Phát hiện nhanh các tình huống mất an toàn và lập tức đưa ra biện pháp khắc phục.
• Tiến hành các đợt kiểm tra đột xuất để đảm bảo tuân thủ thực tế.

Điều tra tai nạn và báo cáo

Trong trường hợp tai nạn hoặc sự cố xảy ra, giám sát viên an toàn đóng vai trò điều tra viên độc lập. Quy trình bao gồm:

• Thu thập thông tin thực địa và phân tích nguyên nhân gốc rễ.
• Đề xuất biện pháp phòng ngừa để ngăn ngừa tái diễn.
• Lưu giữ hồ sơ chi tiết và báo cáo lên cơ quan giám sát cấp trên theo yêu cầu pháp luật.

Tổ chức và điều hành cuộc họp an toàn

Các buổi họp an toàn đóng vai trò gắn kết nhân viên và nâng cao nhận thức tổng thể. Giám sát viên có trách nhiệm:

• Lên kế hoạch các cuộc họp định kỳ với nội dung phù hợp từng bộ phận lao động.
• Cung cấp số liệu thực tiễn, bài học kinh nghiệm và cập nhật các quy định pháp lý mới.
• Tạo không gian tương tác để nhân viên chủ động chia sẻ những mối quan tâm liên quan đến an toàn.

Đào tạo và huấn luyện nhân viên

Huấn luyện an toàn là yếu tố bắt buộc trong nhiều tiêu chuẩn quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp. Trách nhiệm của giám sát viên bao gồm:

• Triển khai các khóa huấn luyện cơ bản và nâng cao.
• Hướng dẫn nhân viên về các mối nguy cụ thể tại từng vị trí làm việc.
• Lập và duy trì hồ sơ huấn luyện đầy đủ để phục vụ tính pháp lý.

Giám sát việc thực thi quy định an toàn

Bên cạnh việc phổ biến văn bản pháp luật, giám sát viên phải kiểm tra việc chấp hành các quy định đó trên thực tế. Cụ thể, họ sẽ:

• Đảm bảo nhân viên sử dụng đúng thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE).
• Giám sát quá trình thực hiện quy trình công việc an toàn.
• Xử lý các vi phạm, nhắc nhở hoặc đề xuất hình thức xử lý phù hợp.

Điều kiện để hành nghề giám sát an toàn lao động

Để hành nghề hợp pháp, cá nhân cần đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về chuyên môn và kinh nghiệm. Cụ thể:

• Đã tham gia chương trình đào tạo giám sát an toàn lao động và có nhiều kinh nghiệm thực tế.
• Có khả năng nhận diện, phân tích và đánh giá các nguy cơ tiềm ẩn tại nơi làm việc.
• Có đạo đức nghề nghiệp, luôn trung thực, khách quan trong công tác giám sát.
• Nắm vững pháp luật Việt Nam và quốc tế liên quan đến an toàn – bảo hộ lao động.
• Hiểu biết sâu về môi trường sản xuất, vận hành máy móc, quy trình thi công…
• Có khả năng giao tiếp và truyền đạt tốt trong nội bộ doanh nghiệp hoặc tại hiện trường.

Chứng chỉ hành nghề giám sát an toàn lao động

Theo quy định của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, cá nhân làm nhiệm vụ giám sát tại công trường xây dựng, nhà máy sản xuất phải sở hữu chứng chỉ hành nghề giám sát an toàn.

Chứng chỉ được phân thành ba hạng:

• Hạng I: Đã tham gia trưởng nhóm giám sát hoặc chỉ huy công trình từ cấp I trở lên hoặc ít nhất hai công trình cấp II cùng loại.
• Hạng II: Có kinh nghiệm giám sát công trình cấp II hoặc hai công trình cấp III cùng loại.
• Hạng III: Đã từng tham gia giám sát từ công trình cấp III trở lên hoặc tối thiểu hai công trình cấp IV.

Việc phân hạng chứng chỉ giúp đảm bảo khả năng giám sát thực tế của cá nhân trước khi được phép hành nghề hợp pháp. Chứng chỉ là cơ sở pháp lý cần thiết để được cấp quyền thực hiện các nhiệm vụ giám sát độc lập tại công trình hay nơi sản xuất.

Kết luận

Giám sát an toàn lao động là vị trí mang tính chiến lược, góp phần quyết định hiệu suất và sự bền vững của một doanh nghiệp. Từ việc nhận diện rủi ro sớm, đảm bảo đào tạo đầy đủ, tạo môi trường làm việc an toàn cho đến việc kiểm soát tuân thủ – mọi nhiệm vụ của giám sát viên đều hướng tới mục tiêu quan trọng nhất: bảo vệ con người và tài sản.

Nếu doanh nghiệp bạn đang có nhu cầu đào tạo, nâng cao năng lực hay cần hỗ trợ trong thủ tục cấp chứng chỉ giám sát an toàn lao động, hãy liên hệ ngay Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) để được tư vấn chi tiết qua Hotline: 0904.889.859 (Ms.Hoa) hoặc email: chungnhantoancau@gmail.com.

Chúng tôi cam kết đồng hành để xây dựng một môi trường lao động an toàn và phát triển bền vững.