ISO 14064-1:2018 – Tiêu chuẩn quốc tế về đo lường và báo cáo khí nhà kính cho doanh nghiệp

Trước bối cảnh biến đổi khí hậu đang diễn tiến nhanh chóng và gây ảnh hưởng ngày càng nghiêm trọng trên toàn cầu, việc kiểm soát và giảm phát thải khí nhà kính (GHG), đặc biệt là CO₂, trở thành một nhiệm vụ cấp thiết. Với vai trò là tổ chức dẫn đầu trong nghiên cứu và hướng dẫn áp dụng tiêu chuẩn quốc tế tại Việt Nam, Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) xin chia sẻ những nội dung cốt lõi và ý nghĩa thực tiễn của tiêu chuẩn ISO 14064-1:2018 – một công cụ quan trọng giúp tổ chức định lượng, giám sát, và báo cáo các phát thải khí nhà kính một cách minh bạch và hiệu quả.

Bài viết này sẽ giúp quý doanh nghiệp hiểu rõ hơn về tiêu chuẩn ISO 14064 và phần cụ thể ISO 14064-1:2018, từ đó có nền tảng vững chắc để triển khai các hoạt động quản lý môi trường theo định hướng phát triển bền vững và hội nhập quốc tế.

ISO 14064 là gì?

ISO 14064 là một tập hợp các tiêu chuẩn quốc tế được xây dựng bởi Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) nhằm thiết lập cách thức định lượng, giám sát, xác minh và báo cáo khí nhà kính (GHG) trong các tổ chức và dự án liên quan đến kiểm soát phát thải.

Tiêu chuẩn này đóng vai trò cốt lõi trong việc xây dựng các hệ thống đo lường minh bạch, chính xác về KPI môi trường – điều kiện tiên quyết để doanh nghiệp tham gia các thị trường carbon, chứng minh trách nhiệm xã hội (CSR), và tạo lập độ tin cậy với các bên liên quan.

ISO 14064 bao gồm ba phần:

• ISO 14064-1: Định lượng và báo cáo phát thải ở cấp tổ chức
• ISO 14064-2: Định lượng và báo cáo phát thải cho các dự án cụ thể
• ISO 14064-3: Hướng dẫn xác minh và thẩm định thông tin GHG

Trong phạm vi bài viết này, GCDRI sẽ đi sâu phân tích phần thứ nhất: ISO 14064-1:2018.

Quá trình hình thành ISO 14064-1

Tổ chức đứng sau ISO 14064

ISO (International Organization for Standardization) là cơ quan phi lợi nhuận quốc tế chuyên thiết lập các tiêu chuẩn toàn cầu cho các lĩnh vực kỹ thuật và quản lý. ISO 14064 được phát triển dưới sự hợp tác của gần 200 quốc gia, với sự tham gia của hơn 170 chuyên gia trong nhiều ngành nghề.

Bối cảnh ra đời

Sự cấp bách trong giải quyết các vấn đề liên quan đến biến đổi khí hậu và yêu cầu kiểm soát phát thải nhà kính ở các quốc gia đã khiến ISO khởi động quá trình phát triển bộ ISO 14064 từ năm 2002. Phiên bản đầu tiên được ban hành vào năm 2006 và đến nay được cập nhật thành bản ISO 14064-1:2018.

Phiên bản mới nhất này củng cố và bổ sung nhiều nội dung từ bản cũ, cập nhật theo thực tiễn giám sát khí nhà kính tại các tổ chức quốc tế, đồng thời đảm bảo tính khả dụng và phù hợp trong mọi lĩnh vực kinh tế – xã hội.

Những nội dung chính của ISO 14064-1:2018

ISO 14064-1:2018 cung cấp bộ khung hệ thống để doanh nghiệp:

• Thiết lập ranh giới quản lý khí nhà kính
• Định lượng và phân loại phát thải trực tiếp và gián tiếp
• Xây dựng hệ thống thu thập dữ liệu và cải thiện chất lượng thông tin
• Thực hiện báo cáo định kỳ và nhất quán về lộ trình phát thải
• Tạo tiền đề cho xác minh độc lập hoặc bởi bên thứ ba

1. Ranh giới kiểm kê khí nhà kính

Các ranh giới được thiết lập theo:

• Ranh giới tổ chức (xác định phạm vi hoạt động sở hữu hoặc kiểm soát)
• Ranh giới báo cáo (bao gồm phát thải trực tiếp, gián tiếp từ năng lượng, và các phát thải gián tiếp khác)

2. Phân loại phát thải khí nhà kính

Tiêu chuẩn chia phát thải thành ba phạm vi chính:

• Phạm vi 1: Phát thải trực tiếp – từ nguồn do doanh nghiệp sở hữu hoặc kiểm soát, như khí thải động cơ nội bộ, lò hơi, thiết bị đốt.
• Phạm vi 2: Phát thải gián tiếp do sử dụng năng lượng – từ điện, hơi nước, nhiệt được mua từ bên ngoài.
• Phạm vi 3: Phát thải gián tiếp khác – bao gồm chuỗi cung ứng, logistic, hoạt động vận hành ngoài kiểm soát trực tiếp.

3. Nguyên tắc đo lường và quản lý

ISO 14064-1:2018 đặt ra các nguyên tắc quan trọng:

• Tính minh bạch
• Tính đầy đủ
• Tính nhất quán
• Tính chính xác
• Khả năng kiểm chứng và xác minh

4. Báo cáo và công bố thông tin

Các tổ chức thực hiện ISO 14064-1:2018 cần lập báo cáo chi tiết định kỳ về lượng phát thải nhà kính, mô tả cách tính, dữ liệu sử dụng, sai số có thể xảy ra và những nỗ lực giảm phát thải. Những thông tin này giúp bên thứ ba thực hiện xác minh độc lập.

Lợi ích khi áp dụng ISO 14064-1:2018

Áp dụng ISO 14064-1:2018 không chỉ mang lại lợi ích môi trường mà còn thúc đẩy hiệu quả kinh doanh, gia tăng giá trị bền vững của tổ chức.

Dưới đây là những lợi ích quan trọng:

• Minh bạch và đồng bộ hóa thông tin môi trường, tạo điều kiện thuận lợi cho báo cáo ESG và CSR
• Nâng cao hình ảnh thương hiệu, thể hiện trách nhiệm xã hội và dẫn đầu trong chuyển đổi xanh
• Đáp ứng yêu cầu pháp lý, chính sách quốc gia về kiểm soát phát thải như Nghị định 06/2022/NĐ-CP
• Tiếp cận dễ dàng các thị trường tài chính xanh, bao gồm tín dụng carbon và chứng chỉ GHG
• Giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí vận hành, thông qua kiểm soát tiêu thụ năng lượng và phát sinh khí thải
• Tạo khả năng phản hồi chính sách, thích ứng tốt hơn với yêu cầu của các hiệp định khí hậu toàn cầu như Thỏa thuận Paris
• Gia tăng năng lực quản lý nội bộ, xây dựng hệ thống kiểm kê, theo dõi minh bạch, và thúc đẩy cải tiến liên tục

Doanh nghiệp nào nên áp dụng ISO 14064-1?

Tiêu chuẩn này phù hợp với mọi loại hình tổ chức, nhưng đặc biệt cần thiết với các doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực phát thải lớn hoặc chịu sức ép từ chuỗi cung ứng toàn cầu:

• Các nhà máy điện, dầu khí, khai thác khoáng sản
• Doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng, hóa chất, luyện kim
• Các tập đoàn vận tải và logistics
• Tổ chức hoạt động trong các lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, chế biến thủy sản
• Doanh nghiệp hoạt động xây dựng, bất động sản, khu công nghiệp
• Công ty có định hướng tham gia vào thị trường carbon hoặc theo đuổi chứng nhận ESG

Tài nguyên tham khảo và hỗ trợ từ GCDRI

Viện GCDRI cung cấp các tài liệu và hỗ trợ đào tạo để doanh nghiệp thực hiện hiệu quả tiêu chuẩn ISO 14064-1, bao gồm:

• Đào tạo nhận thức và triển khai hệ thống kiểm kê khí nhà kính
• Hỗ trợ xây dựng và xác minh tuyên bố giảm phát thải
• Tư vấn tính toán và lập báo cáo định kỳ theo đúng quy định của pháp luật và tiêu chuẩn quốc tế
• Hướng dẫn thực hiện kiểm kê khí nhà kính theo Nghị định 06/2022/NĐ-CP

Để được hỗ trợ chi tiết về tài liệu ISO 14064 hoặc đăng ký dịch vụ tư vấn – đánh giá – xác minh theo tiêu chuẩn ISO 14064-1:2018, vui lòng liên hệ:

📞 Hotline: 0904.889.859 (Ms. Hoa)
📧 Email: chungnhantoancau@gmail.com

Kết luận

ISO 14064-1:2018 là nền tảng quan trọng giúp doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực quản lý môi trường, giảm thiểu rủi ro phát thải và sẵn sàng hội nhập với các tiêu chuẩn phát triển bền vững toàn cầu. GCDRI sẵn sàng đồng hành cùng quý doanh nghiệp trên hành trình cụ thể hóa chiến lược “Zero Carbon” và khẳng định vai trò tiên phong trong cuộc cách mạng xanh.

Hãy bắt đầu xây dựng hệ thống kiểm kê khí nhà kính theo tiêu chuẩn quốc tế ngay hôm nay để củng cố uy tín và mở rộng cơ hội phát triển bền vững cho doanh nghiệp!