Tổng quan tiêu chuẩn ứng xử BSCI: 11 nguyên tắc cốt lõi và trách nhiệm doanh nghiệp cần tuân thủ

Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu ngày càng sâu rộng, tuân thủ các tiêu chuẩn đạo đức trong kinh doanh và trách nhiệm xã hội không chỉ là yêu cầu cần thiết để doanh nghiệp tiếp cận thị trường quốc tế, mà còn là yếu tố khẳng định uy tín và năng lực nội tại. Một trong những khuôn khổ quan trọng hàng đầu là Bộ Quy tắc Ứng xử BSCI (Business Social Compliance Initiative).

Với vai trò là đơn vị hàng đầu trong tư vấn và đào tạo tiêu chuẩn quốc tế, Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) chia sẻ bài viết chuyên sâu này nhằm giúp cộng đồng doanh nghiệp tại Việt Nam hiểu rõ các nguyên tắc cốt lõi của BSCI, đồng thời làm rõ ý nghĩa quan trọng, hậu quả pháp lý khi vi phạm, và cách áp dụng đúng đắn nhằm đảm bảo năng lực cạnh tranh bền vững.

Cơ sở xây dựng Bộ quy tắc ứng xử BSCI

Bộ quy tắc ứng xử BSCI được thiết lập dựa trên nền tảng các công ước và tuyên ngôn tầm quốc tế, nhằm hướng đến việc xây dựng môi trường lao động công bằng, nhân văn và bền vững:

• Các công ước của Tổ chức Lao động Thế giới (ILO) về lao động công bằng, không bóc lột.
• Tuyên ngôn thế giới về quyền con người của Liên Hợp Quốc.
• Các công ước Liên Hợp Quốc về bảo vệ trẻ em, quyền phụ nữ, xóa bỏ phân biệt đối xử.
• Hiệp ước toàn cầu của Liên Hợp Quốc về phát triển bền vững.
• Hướng dẫn của OECD về Doanh nghiệp đa quốc gia.
• Các quy định pháp lý và tiêu chuẩn quốc tế được công nhận khác.

Những cơ sở này giúp đảm bảo rằng BSCI không chỉ là một bộ quy tắc nội bộ mà còn liên kết chặt chẽ với các chuẩn mực quốc tế, từ đó nâng cao giá trị pháp lý và đạo đức cho những doanh nghiệp tham gia áp dụng.

11 nguyên tắc ứng xử cốt lõi của BSCI

1. Tự do hiệp hội và quyền thương lượng tập thể

Người lao động có quyền tự do thành lập hoặc gia nhập tổ chức đại diện hợp pháp như công đoàn, và được tự do thương lượng tập thể với doanh nghiệp.

Doanh nghiệp không được can thiệp hoặc hạn chế các quyền này, kể cả việc lựa chọn người đại diện tập thể. Trường hợp pháp luật hạn chế, doanh nghiệp phải cho người lao động tự do bầu chọn đại diện của chính họ. Mọi hành vi trả thù, phân biệt với đại diện công đoàn đều bị nghiêm cấm.

2. Không phân biệt đối xử

Doanh nghiệp bắt buộc thực hiện chính sách không phân biệt đối xử trong tất cả hoạt động nhân sự: từ tuyển dụng, đào tạo, lương thưởng đến đánh giá và chấm dứt hợp đồng.

Các yếu tố bị cấm phân biệt bao gồm: giới tính, sắc tộc, tín ngưỡng, tuổi tác, tình trạng hôn nhân, xuất xứ quốc gia, khuynh hướng tình dục, quan điểm chính trị… Áp dụng triệt để nguyên tắc này không chỉ gìn giữ sự đa dạng và hòa nhập, mà còn giúp doanh nghiệp tránh rủi ro pháp lý nghiêm trọng.

3. Thù lao công bằng

Doanh nghiệp phải đảm bảo mức lương tối thiểu theo luật định hoặc cao hơn, đủ đáp ứng cuộc sống cơ bản cho người lao động và gia đình họ.

Tiền lương cần được thanh toán đúng hạn, đầy đủ, minh bạch, không bằng hiện vật trừ khi được pháp luật cho phép. Ngoài ra, việc khấu trừ lương chỉ được tiến hành hợp pháp và minh bạch, thông qua sự đồng thuận giữa đôi bên.

4. Giờ làm việc hợp lý

Số giờ làm chính thức trong tuần không vượt quá 48 giờ, trừ trường hợp ngoại lệ được quy định bởi ILO.

Thời gian làm thêm nếu có phải được thực hiện trên tinh thần tự nguyện, không quá giới hạn (thường không vượt quá 12 giờ/tuần), và được trả mức lương cao hơn (tối thiểu 125%). Người lao động cũng phải được nghỉ giải lao hằng ngày và tối thiểu 1 ngày nghỉ/tuần.

5. Đảm bảo sức khỏe và an toàn lao động

Doanh nghiệp cần triển khai các biện pháp phòng ngừa rủi ro, huấn luyện an toàn, kiểm tra định kỳ và đảm bảo điều kiện làm việc không gây nguy hiểm đến sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.

Những nhóm lao động dễ bị tổn thương (trẻ em, phụ nữ mang thai, người khuyết tật…) cần được bảo vệ đặc biệt, có chính sách hỗ trợ phù hợp với nhu cầu cá biệt của họ.

6. Không sử dụng lao động trẻ em

Tuyệt đối không tuyển dụng hoặc sử dụng lao động dưới 15 tuổi hay chưa kết thúc chương trình học bắt buộc theo quy định pháp luật.

Doanh nghiệp cần thực hiện kiểm tra độ tuổi hợp pháp trong quá trình tuyển dụng, xây dựng chính sách phòng ngừa lao động trẻ em rõ ràng và minh bạch.

7. Bảo vệ lao động trẻ chưa thành niên

Lao động từ 15 đến 18 tuổi cần được doanh nghiệp sắp xếp công việc phù hợp, không làm việc ban đêm và không tiếp xúc với môi trường nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe hoặc đạo đức của họ.

Ngoài ra, giờ làm không được ảnh hưởng đến việc học hay tham gia chương trình định hướng nghề nghiệp – đây là yêu cầu bắt buộc để đảm bảo sự phát triển toàn diện của lao động trẻ.

8. Ngăn ngừa việc làm bấp bênh

Doanh nghiệp cần ký kết hợp đồng lao động rõ ràng, có giá trị pháp lý, minh bạch về quyền lợi, thù lao và điều kiện làm việc.

Không được sử dụng hình thức việc làm mập mờ, tạm thời, hoặc có rủi ro cao mà không có chế tài bảo vệ hoặc không được luật pháp công nhận.

9. Nói không với lao động cưỡng bức

Cấm mọi hình thức lao động ép buộc, bóc lột, mua bán người, ngoại giao cưỡng bức, nhốt giữ hợp đồng, đe dọa, hoặc khống chế tinh thần.

Người lao động có quyền nghỉ việc và chấm dứt hợp đồng một cách tự nguyện, với điều kiện thông báo hợp lý. Các chế độ và điều khoản phải được văn bản hóa rõ ràng, không áp dụng hình phạt nhân thân, thể xác hay lạm dụng tinh thần dưới bất kỳ hình thức nào.

10. Bảo vệ môi trường

Doanh nghiệp phải thực hiện các biện pháp đánh giá tác động môi trường rõ ràng, ban hành chính sách bảo vệ môi trường phù hợp với quy định pháp luật quốc gia và thông lệ quốc tế.

Không chỉ dừng lại ở tuân thủ, doanh nghiệp còn được khuyến khích hướng đến phát triển bền vững, giảm phát thải, tiết kiệm tài nguyên, đóng góp tích cực cho hệ sinh thái nơi hoạt động.

11. Hành vi kinh doanh có đạo đức

Tuân thủ triệt để nguyên tắc trung thực, minh bạch trong tác nghiệp: không tham nhũng, không hối lộ, không biển thủ và không che giấu thông tin.

Các đối tác cũng cần thỏa mãn những tiêu chí này, đồng thời thực hiện đảm bảo quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu cá nhân, không được làm sai lệch trong báo cáo và các chỉ số hoạt động chuỗi cung ứng.

Kết luận

Tuân thủ Bộ quy tắc ứng xử BSCI không chỉ là cam kết đạo đức mà còn là một điều kiện tiên quyết để doanh nghiệp Việt Nam bước vào chuỗi cung ứng toàn cầu và nhận được sự tín nhiệm từ đối tác quốc tế. Việc này giúp giảm thiểu rủi ro về pháp lý, nâng cao uy tín thương hiệu và tối ưu hóa hoạt động quản trị nhân sự dài hạn.

Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) khuyến nghị các doanh nghiệp chủ động nghiên cứu, đào tạo và xây dựng chính sách nội bộ dựa trên 11 nguyên tắc của BSCI — từ đó đưa chuẩn mực quốc tế vào văn hóa doanh nghiệp.

Nếu quý doanh nghiệp cần hỗ trợ xây dựng hệ thống quản trị tuân thủ BSCI hoặc mong muốn đạt được chứng nhận uy tín, hãy liên hệ với GCDRI qua Hotline: 0904.889.859 (Ms.Hoa) hoặc email: chungnhantoancau@gmail.com để được tư vấn nhanh chóng, tận tình và chuyên nghiệp.