Tiêu chuẩn cơ sở thức ăn chăn nuôi: Những điều doanh nghiệp cần biết

Trong bối cảnh ngành chăn nuôi ngày càng phát triển, nhu cầu đảm bảo chất lượng thức ăn cho vật nuôi đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Việc xây dựng và công bố tiêu chuẩn cơ sở (TCCS) thức ăn chăn nuôi không chỉ giúp doanh nghiệp thể hiện cam kết về chất lượng sản phẩm, mà còn là yêu cầu bắt buộc trong quản lý sản xuất kinh doanh theo quy định pháp luật. Bài viết sau được Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) biên soạn, nhằm cung cấp cái nhìn toàn diện và cập nhật nhất về tiêu chuẩn cơ sở thức ăn chăn nuôi – công cụ pháp lý không thể thiếu trong ngành này.

Tiêu chuẩn cơ sở thức ăn chăn nuôi là gì?

Tiêu chuẩn cơ sở thức ăn chăn nuôi là bộ tiêu chí kỹ thuật mà doanh nghiệp tự xây dựng, công bố và chịu trách nhiệm áp dụng đối với sản phẩm thức ăn chăn nuôi sản xuất hoặc nhập khẩu. Đây là căn cứ pháp lý để tổ chức triển khai hoạt động sản xuất kinh doanh theo đúng quy định của pháp luật Việt Nam.

TCCS không đơn thuần là văn bản nội bộ, mà phải được công bố lưu hành kèm theo những chỉ tiêu kỹ thuật bắt buộc về an toàn và dinh dưỡng. Các yêu cầu này được hướng dẫn cụ thể trong Thông tư số 21/2019/TT-BNNPTNT, bao gồm cả quy định thử nghiệm các chỉ tiêu trước khi công bố tiêu chuẩn.

Việc xây dựng và áp dụng TCCS phù hợp sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp đưa sản phẩm ra thị trường, góp phần đảm bảo an toàn thực phẩm, bảo vệ sức khỏe vật nuôi và người tiêu dùng.

Nguyên tắc xây dựng tiêu chuẩn cơ sở thức ăn chăn nuôi

Việc xây dựng TCCS phải tuân thủ nghiêm ngặt hai nguyên tắc cốt lõi sau:

1. Dựa trên kết quả nghiên cứu khoa học, phân tích, đánh giá và thử nghiệm thực tế nhằm đảm bảo độ chính xác và hiệu lực của tiêu chuẩn.
2. Ưu tiên tiếp nhận và áp dụng các hệ thống tiêu chuẩn hiện có như: Tiêu chuẩn quốc gia (TCVN), tiêu chuẩn quốc tế (ISO, CODEX) hoặc tiêu chuẩn khu vực tương đương, nhằm đảm bảo tính hội nhập và đáp ứng yêu cầu thị trường rộng lớn hơn.

Các nguyên tắc trên không chỉ bảo đảm tính khoa học, mà còn tăng cường tính pháp lý và khả năng áp dụng thực tiễn cho doanh nghiệp trong quá trình sản xuất, chế biến và lưu thông sản phẩm.

Yêu cầu và căn cứ xây dựng TCCS

Yêu cầu bắt buộc

Doanh nghiệp khi xây dựng và công bố TCCS cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

• Tiêu chuẩn không được mâu thuẫn với các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia hoặc quy định pháp luật hiện hành về chất lượng sản phẩm thức ăn chăn nuôi.
• Nội dung TCCS phải phù hợp với trình độ công nghệ, năng lực sản xuất hiện có, đồng thời đáp ứng yêu cầu quản lý và kiểm soát của các cơ quan chức năng.

Căn cứ để xây dựng TCCS

Quy trình xây dựng tiêu chuẩn cơ sở nên dựa trên một số căn cứ vững chắc như:

• Kết quả nghiên cứu khoa học và công nghệ mới nhất
• Tiến bộ kỹ thuật trong ngành chăn nuôi
• Kinh nghiệm thực tiễn sản xuất, các điều kiện kỹ thuật và công nghệ đang được áp dụng
• Nhu cầu thực tế từ thị trường và người tiêu dùng

Ngoài ra, doanh nghiệp được khuyến khích tham khảo hoặc chấp nhận một phần/tổng thể các tiêu chuẩn quốc gia, tiêu chuẩn khu vực, tiêu chuẩn quốc tế hoặc tiêu chuẩn từ các nước tiên tiến có liên quan, nhằm nâng cao tính công nhận và giá trị của tiêu chuẩn.

Quy trình xây dựng và công bố tiêu chuẩn cơ sở thức ăn chăn nuôi

Căn cứ theo quy định hiện hành, quá trình xây dựng và công bố tiêu chuẩn cơ sở cần thực hiện theo các bước sau:

1. Lập kế hoạch xây dựng TCCS
2. Soạn thảo nội dung dự thảo TCCS thức ăn chăn nuôi
3. Xin ý kiến đóng góp từ các bên liên quan
4. Tổ chức thảo luận chuyên đề để hoàn thiện dự thảo
5. Tiếp nhận, xử lý ý kiến phản hồi và hoàn thiện bản cuối
6. Chuẩn bị hồ sơ công bố tiêu chuẩn cơ sở
7. Thẩm tra, rà soát hồ sơ TCCS
8. Tiến hành công bố và lưu hành tiêu chuẩn

Việc tuân thủ quy trình này không chỉ giúp đảm bảo pháp lý cho sản phẩm mà còn chứng minh uy tín và năng lực chuyên môn của doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất thức ăn chăn nuôi đạt chuẩn.

Trong thực tế, các doanh nghiệp có thể rút ngắn thời gian và giảm thiểu rủi ro bằng cách sử dụng dịch vụ hỗ trợ từ các tổ chức chuyên nghiệp về tư vấn và chứng nhận như GCDRI.

Các nhóm chỉ tiêu cần công bố trong TCCS thức ăn chăn nuôi

Theo Thông tư 21/2019/TT-BNNPTNT, khi xây dựng TCCS, doanh nghiệp phải công bố đầy đủ các chỉ tiêu chất lượng và dinh dưỡng tùy theo từng loại sản phẩm. Các nhóm sản phẩm chính bao gồm:

1. Thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh và đậm đặc

Các chỉ tiêu bao gồm:

• Cảm quan: Hình dạng, màu sắc
• Độ ẩm
• Hàm lượng protein thô
• Năng lượng trao đổi
• Xơ thô, khoáng tổng, canxi, phospho, lysine, methionine + cystine, threonine
• Cát sạn (khoáng không tan trong axit)
• Sự hiện diện của côn trùng sống (không được có)

→ Đây là nhóm tiêu chuẩn có chỉ tiêu thành phần tương đối phức tạp, yêu cầu doanh nghiệp thực hiện các phân tích labo trước khi công bố.

2. Thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh cho động vật cảnh

Bao gồm các chỉ tiêu cơ bản:

• Cảm quan
• Độ ẩm
• Protein thô
• Béo thô
• Xơ thô
• Khoáng tổng

→ Đối tượng áp dụng là thức ăn cho cá cảnh, chim cảnh, thú cưng… không phục vụ nuôi thương phẩm.

3. Thức ăn bổ sung dạng hỗn hợp

Một số chỉ tiêu cần công bố:

• Độ ẩm/hàm lượng nước
• Các chỉ tiêu dinh dưỡng chính ảnh hưởng đến bản chất và công dụng sản phẩm
• Khoáng nguyên tố (nếu có)
• Cát sạn

→ Doanh nghiệp tùy theo tính chất sản phẩm để chọn hình thức công bố phù hợp như “không nhỏ hơn”, “không lớn hơn” hoặc “trong khoảng”.

4. Thức ăn truyền thống và nguyên liệu đơn

Gồm các tiêu chí bắt buộc như:

• Cảm quan sản phẩm
• Độ ẩm hoặc hàm lượng nước
• Các chỉ tiêu đặc thù quyết định bản chất và chất lượng nguyên liệu
• Cát sạn

→ Đây là loại tiêu chuẩn thường áp dụng cho nguyên liệu đầu vào như bã đậu nành, cám gạo, các phụ phẩm nông nghiệp…

Việc công bố đúng và đủ các chỉ tiêu trên không chỉ là quy định bắt buộc, mà còn là cơ sở giúp doanh nghiệp chứng minh chất lượng sản phẩm một cách minh bạch với khách hàng và cơ quan quản lý.

Kết luận: Doanh nghiệp cần làm gì để xây dựng TCCS hiệu quả?

Việc xây dựng và công bố tiêu chuẩn cơ sở thức ăn chăn nuôi là bước đi thiết yếu trong chiến lược phát triển bền vững của doanh nghiệp trong ngành sản xuất thức ăn chăn nuôi. Một bộ TCCS được thiết kế bài bản sẽ:

• Đảm bảo sản phẩm tuân thủ quy định pháp luật
• Gia tăng độ tin cậy và uy tín trên thị trường
• Tạo thuận lợi cho việc chứng nhận hợp quy sau này
• Giúp quản lý nội bộ quy trình sản xuất hiệu quả

Tuy nhiên, để xây dựng TCCS đúng chuẩn, doanh nghiệp cần có sự am hiểu sâu sắc về chuyên môn, nắm bắt kịp thời các quy định mới, và có kinh nghiệm trong lập hồ sơ kỹ thuật. Vì vậy, GCDRI khuyến khích các doanh nghiệp liên hệ chuyên gia hoặc sử dụng dịch vụ tư vấn – xây dựng – công bố TCCS trọn gói nhằm tiết kiệm thời gian, chi phí và đảm bảo tính pháp lý tối ưu.

Để được hỗ trợ nhanh chóng và hiệu quả, vui lòng liên hệ:

Hotline: 0904.889.859 (Ms. Hoa)
Email: chungnhantoancau@gmail.com

Chúng tôi – Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) – luôn sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp trên con đường phát triển sản phẩm thức ăn chăn nuôi đạt chuẩn quốc gia và quốc tế.