Tiêu Chuẩn Chứng Nhận Cho Sản Phẩm Phân Hủy Sinh Học: Những Điều Doanh Nghiệp Cần Biết

Trong những năm gần đây, việc chuyển đổi sang sử dụng các sản phẩm có khả năng phân hủy sinh học đang trở thành mối quan tâm hàng đầu của xã hội, đặc biệt trong bối cảnh ô nhiễm nhựa ngày càng nghiêm trọng. Tuy nhiên, không phải sản phẩm nào được dán nhãn “phân hủy sinh học” cũng đồng nghĩa với việc hoàn toàn thân thiện với môi trường. Để hiểu rõ bản chất và cách thức đảm bảo minh bạch cho những tuyên bố này, Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) sẽ cùng quý độc giả phân tích và làm sáng tỏ các tiêu chuẩn quốc tế dành cho các sản phẩm có thể phân hủy sinh học.

GCDRI lựa chọn chủ đề này bởi nhu cầu thực tiễn từ phía doanh nghiệp và người tiêu dùng Việt Nam khi ngày càng quan tâm đến tính bền vững và trách nhiệm môi trường trong sản xuất – tiêu dùng.

Hiểu đúng về khả năng phân hủy sinh học

Không phải nhựa nào cũng có khả năng phân hủy sinh học hiệu quả

Về mặt hóa học, mọi vật liệu đều có khả năng phân hủy, dù thời gian kéo dài từ vài tuần đến hàng thế kỷ. Tuy nhiên, trên thị trường hiện nay, nhiều doanh nghiệp gắn nhãn sản phẩm là “phân hủy sinh học” mà không làm rõ các điều kiện cụ thể như thời gian phân hủy hoặc môi trường cần thiết (như điều kiện hiếu khí trong nhà máy compost công nghiệp). Điều này khiến người tiêu dùng dễ hiểu lầm và chọn nhầm những sản phẩm không thực sự thân thiện với môi trường.

Để đảm bảo sự minh bạch, các doanh nghiệp có uy tín phải chứng minh khả năng phân hủy sinh học của sản phẩm thông qua các bộ tiêu chuẩn quốc tế rõ ràng và được công nhận rộng rãi.

Những thuật ngữ cần nắm rõ

Phân hủy sinh học là gì?

Theo tài liệu của nhà khoa học Anne Ammala, phân hủy sinh học là quá trình vật liệu bị phân hủy thành các thành phần vô cơ và hữu cơ tự nhiên, hòa nhập lại vào chu trình sinh học như vòng tuần hoàn carbon. Quá trình này thường liên quan đến sự tham gia của vi sinh vật trong điều kiện có kiểm soát (ví dụ: nhiệt độ và độ ẩm được điều chỉnh phù hợp).

Lưu ý: Nhựa sinh học (bioplastic) và nhựa phân hủy sinh học (biodegradable plastic) không hoàn toàn giống nhau. Nhựa sinh học có thể không phân hủy được nếu không hội đủ điều kiện sinh học. Do đó, phân biệt rõ khái niệm này là rất quan trọng.

Sản phẩm phân hủy sinh học là gì?

Theo tiêu chuẩn ASTM D 6002 của Hoa Kỳ, sản phẩm phân hủy sinh học phải có khả năng bị phân hủy thành CO₂, nước và sinh khối mà không gây độc hại cho môi trường với tốc độ phù hợp. Việc xác định tốc độ và điều kiện cần thiết là yếu tố mấu chốt để phân loại một vật liệu thành phân hủy sinh học thực sự.

Các bộ tiêu chuẩn quốc tế về phân hủy sinh học

Để đánh giá chính xác tính phân hủy sinh học của một sản phẩm, doanh nghiệp cần tham khảo và áp dụng các tiêu chuẩn sau:

Tiêu chuẩn CEN/TR 15932 (Châu Âu)

Đây là tài liệu kỹ thuật của Ủy ban Tiêu chuẩn Châu Âu (CEN), định nghĩa các nhóm nhựa sinh học bao gồm:

• Nhựa có nguồn gốc từ nguyên liệu tái tạo;
• Nhựa có khả năng phân hủy sinh học;
• Nhựa tương thích sinh học dùng trong y tế (không áp dụng cho sản phẩm tiêu dùng thông thường).

Giải pháp tiêu chuẩn hóa này cho phép phân biệt rõ ràng vai trò và tính chất của từng loại vật liệu nhựa trên thị trường Châu Âu.

EN 13432 và EN 14995 (Liên minh Châu Âu)

Hai bộ tiêu chuẩn này quy định về bao bì (EN 13432) và vật liệu không bao bì (EN 14995) có khả năng xử lý compost. Các tiêu chí cần đáp ứng bao gồm:

• Thành phần hóa học an toàn;
• Chuyển hóa >90% thành CO₂ trong vòng 6 tháng;
• Ít nhất 90% vật liệu phải tan rã được qua sàng 2mm;
• Không gây độc hại tới hệ sinh thái compost.

Bộ tiêu chuẩn này được xem như quy chiếu bắt buộc tại thị trường EU khi một doanh nghiệp tuyên bố sản phẩm phân hủy sinh học.

ISO 17088:2021 – Nhựa dùng trong Composting

Tiêu chuẩn này do Tổ chức Tiêu chuẩn Hóa học Quốc tế (ISO) ban hành, xác định các yêu cầu kỹ thuật dành cho nhựa và sản phẩm từ nhựa có thể phân hủy sinh học trong môi trường compost.

Bốn tiêu chí cơ bản:

• Phân hủy được trong điều kiện compost công nghiệp;
• Phân hủy thành CO2, nước và sinh khối không độc hại;
• Không ảnh hưởng đến vi sinh vật đất hoặc cây trồng;
• Hàm lượng kim loại và thành phần được kiểm soát.

Đây là một trong các tiêu chuẩn phổ biến nhất được sử dụng toàn cầu, hướng đến chứng nhận sản phẩm thân thiện môi trường.

Chứng nhận OK Compost – Xác thực sản phẩm phân hủy tiêu chuẩn

Do TUV Austria cấp phát, chứng nhận OK Compost phân biệt rõ:

• OK Compost INDUSTRIAL: sản phẩm phân hủy được trong điều kiện compost công nghiệp;
• OK Compost HOME: sản phẩm có thể phân hủy ở điều kiện compost tại nhà (khắt khe hơn vì nhiệt độ thấp hơn).

Chứng nhận này thường được thể hiện bằng logo rõ ràng trên bao bì, giúp người tiêu dùng nhận diện chính xác các sản phẩm đã được kiểm nghiệm chất lượng về khả năng phân hủy.

Doanh nghiệp cần làm gì để đáp ứng tiêu chuẩn?

Để được chứng nhận phân hủy sinh học theo các tiêu chuẩn quốc tế, doanh nghiệp cần hợp tác với đơn vị chứng nhận được công nhận và tiến hành quá trình đánh giá sản phẩm kỹ lưỡng, bao gồm:

• Gửi mẫu thử nghiệm trong điều kiện môi trường tương ứng;
• Cung cấp thông tin minh bạch về thành phần sản phẩm;
• Đạt được mức độ phân hủy theo yêu cầu mỗi tiêu chuẩn;
• Xin cấp giấy chứng nhận và sử dụng logo chứng nhận hợp lệ.

Việc sở hữu các chứng nhận này không chỉ thể hiện cam kết bảo vệ môi trường của doanh nghiệp mà còn giúp nâng cao uy tín thương hiệu cũng như thuận lợi khi gia nhập thị trường quốc tế.

Làm sao để người tiêu dùng nhận biết sản phẩm đạt chuẩn phân hủy sinh học?

Đối với người tiêu dùng, cách đơn giản nhất là quan sát các nhãn, logo chứng nhận có liên quan như OK Compost, EN 13432, hoặc ISO 17088 được in trên bao bì sản phẩm. Những sản phẩm không có nhãn chứng nhận sẽ khó được đảm bảo về khả năng phân hủy trong thực tế.

Bên cạnh đó, người tiêu dùng cần cẩn trọng với các cụm từ mang tính thương mại như “thân thiện môi trường” hay “xanh sạch tự nhiên” nếu không đi kèm căn cứ tiêu chuẩn nào cụ thể.

Kết luận

Sự phát triển của thị trường nhựa phân hủy sinh học là điều tất yếu trong bối cảnh môi trường toàn cầu bị tàn phá nghiêm trọng bởi rác thải nhựa. Tuy nhiên, để sản phẩm thật sự có giá trị bền vững, các doanh nghiệp bắt buộc phải áp dụng tiêu chuẩn quốc tế một cách minh bạch, rõ ràng và chứng nhận đầy đủ. Nhờ đó, người tiêu dùng sẽ có thêm niềm tin để lựa chọn các sản phẩm thực sự thân thiện môi trường và đẩy mạnh xu hướng tiêu dùng xanh.

Để được tư vấn chuyên sâu về chứng nhận OK Compost hoặc các tiêu chuẩn phân hủy sinh học khác, quý doanh nghiệp hãy liên hệ Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) qua Hotline: 0904.889.859 (Ms.Hoa) hoặc email: chungnhantoancau@gmail.com để nhận hỗ trợ tận tình từ đội ngũ chuyên gia hàng đầu.