ISO 22000:2018 – Hệ Thống Quản Lý An Toàn Thực Phẩm Hiện Đại Dựa Trên Tiếp Cận Rủi Ro

Trong bối cảnh nhu cầu đảm bảo an toàn thực phẩm ngày càng gia tăng, việc áp dụng các tiêu chuẩn quản lý hiện đại là điều tất yếu để các doanh nghiệp thực phẩm tồn tại và phát triển bền vững. Hiểu được điều đó, Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) giới thiệu tới cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam bài viết chuyên sâu về tiêu chuẩn ISO 22000:2018 – tiêu chuẩn quốc tế tiên tiến được thiết kế để giúp tổ chức kiểm soát hiệu quả các rủi ro liên quan tới an toàn thực phẩm (ATTP) thông qua phương pháp tiếp cận rủi ro toàn diện. Đây là chủ đề vô cùng quan trọng, đặc biệt trong giai đoạn hội nhập sâu rộng và cạnh tranh quốc tế gia tăng nhanh chóng như hiện nay.

ISO 22000:2018 – Chuẩn mực toàn cầu cho quản lý an toàn thực phẩm

Tiêu chuẩn ISO 22000:2018 được xây dựng nhằm tạo ra một khung quản lý tích hợp toàn diện cho mọi tổ chức nằm trong chuỗi thực phẩm, từ sản xuất, chế biến, đóng gói, bảo quản, vận chuyển cho đến cung cấp thực phẩm cho người tiêu dùng. Điều đặc biệt ở phiên bản mới này là việc nhấn mạnh vào phương pháp tiếp cận dựa trên rủi ro, giúp các tổ chức phòng ngừa hiệu quả các nguy cơ ảnh hưởng đến an toàn thực phẩm thay vì chỉ xử lý khi sự cố xảy ra.

Với tính áp dụng linh hoạt, ISO 22000:2018 phù hợp cho mọi tổ chức trong ngành thực phẩm – bất kể quy mô hay loại hình – từ các cơ sở nuôi trồng, sản xuất nguyên liệu, chế biến thực phẩm đến các hệ thống phân phối, nhà hàng hay công ty cung cấp suất ăn công nghiệp. Tiêu chuẩn này không chỉ hỗ trợ tuân thủ pháp luật và yêu cầu khách hàng, mà còn góp phần nâng cao uy tín và năng lực cạnh tranh quốc tế.

Tiếp cận rủi ro – Trụ cột trong quản lý an toàn thực phẩm

Lấy phương pháp quản trị rủi ro làm nền tảng, ISO 22000:2018 yêu cầu các tổ chức cần xác định, phân tích và đánh giá các rủi ro có thể phát sinh ở mỗi cấp độ vận hành, từ hoạch định chiến lược cho đến hoạt động sản xuất và kiểm soát sản phẩm. Theo chia sẻ của chuyên gia ngành thực phẩm – ông Phạm Quốc Bình (Phòng Đảm bảo chất lượng – QUACERT), tiêu chuẩn này đặc biệt nhấn mạnh rằng rủi ro cần được xem xét không chỉ ở mức kỹ thuật mà còn ảnh hưởng sâu rộng tới mục tiêu và định hướng phát triển lâu dài của tổ chức.

Bên cạnh các rủi ro trong quá trình chế biến, tiêu chuẩn cũng yêu cầu tổ chức nhận diện các rủi ro từ môi trường kinh doanh như thay đổi pháp luật, yêu cầu của các bên liên quan (chính phủ, khách hàng, người tiêu dùng), sự thay đổi hành vi thị trường, vị trí địa lý,… Từ đó, doanh nghiệp có thể xây dựng một hệ thống kiểm soát phù hợp và chủ động với từng thực trạng riêng, đảm bảo an toàn thực phẩm và hiệu quả vận hành tổng thể.

Liên kết chặt chẽ giữa HACCP, GMP và kiểm soát theo quá trình

ISO 22000:2018 được thiết kế trên nền tảng vững chắc từ các nguyên tắc của hệ thống HACCP, kết hợp với Thực hành sản xuất tốt (GMP) và các yêu cầu giám sát xuyên suốt chuỗi thực phẩm. Trong đó, các nội dung then chốt bao gồm:

• Nhận diện các mối nguy ATTP tại tất cả quy trình
• Phân tích rủi ro và xác định các điểm kiểm soát trọng yếu (CCPs)
• Thiết lập và vận hành hiệu quả các Chương trình tiên quyết (PRPs) và Chương trình tiên quyết điều hành (OPRPs)
• Duy trì việc giám sát, đo lường và xác nhận tính hiệu quả của hệ thống

Điểm khác biệt trong ISO 22000:2018 là việc phân biệt rõ vai trò của PRPs, OPRPs và CCPs, giúp tổ chức hiểu rõ hơn trong thực hành quản lý – từ đó xây dựng chương trình kiểm soát phù hợp, tập trung đúng mức độ ưu tiên và rủi ro của từng hạng mục trong chuỗi quá trình sản xuất, chế biến thực phẩm.

Hướng đến chiến lược Quốc gia về ATTP – ISO 22000 là lựa chọn nền tảng

ISO 22000 đã được Chính phủ Việt Nam đưa vào Chiến lược quốc gia về an toàn thực phẩm giai đoạn 2011 – 2020, tầm nhìn 2030, là một trong những tiêu chuẩn ưu tiên áp dụng cho các cơ sở sản xuất, chế biến thực phẩm tập trung. Theo đó, mục tiêu đến năm 2020, ít nhất 80% cơ sở quy mô vừa và lớn áp dụng một trong các hệ thống quản lý chất lượng như GMP, HACCP, ISO 9001 hoặc ISO 22000.

Rõ ràng với các ưu điểm vượt trội về khả năng tích hợp, linh hoạt và kiểm soát toàn diện từ đầu vào đến người tiêu dùng, mô hình quản lý theo ISO 22000 đang được xem là “chìa khóa” tạo dựng niềm tin bền vững giữa nhà sản xuất, cơ quan quản lý và khách hàng cuối cùng.

Thực thi, đánh giá và cải tiến – Đảm bảo hệ thống luôn hiệu quả

Không dừng lại ở việc xây dựng, ISO 22000:2018 còn nhấn mạnh đến trách nhiệm của tổ chức trong việc:

• Thiết lập chính sách ATTP phù hợp với năng lực và mục tiêu
• Truy xuất nguồn gốc nguyên liệu và sản phẩm
• Tiến hành các hoạt động thử nghiệm, kiểm tra và đánh giá nội bộ
• Đảm bảo hoạt động cải tiến liên tục để nâng cao hiệu lực hệ thống

Đây là vòng lặp “lập kế hoạch – thực hiện – kiểm tra – cải tiến” (PDCA) quen thuộc trong các mô hình quản lý ISO hiện đại, giúp tổ chức duy trì tính đồng nhất, ổn định và nâng cao hiệu quả lâu dài của tất cả hoạt động liên quan đến an toàn thực phẩm.

Hỗ trợ doanh nghiệp Việt – Chìa khóa triển khai ISO 22000 hiệu quả

Nhằm tạo điều kiện để các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận tốt hơn với ISO 22000:2018, nhiều chương trình hỗ trợ và hội thảo chuyên đề đã được tổ chức trên toàn quốc. Một ví dụ điển hình là các khoá đào tạo do Trung tâm Chứng nhận Phù hợp QUACERT triển khai thông qua dự án khoa học công nghệ “Thúc đẩy hoạt động năng suất và chất lượng”.

Các buổi hội thảo này liên tục được tổ chức miễn phí dành cho doanh nghiệp trong chuỗi thực phẩm, bao gồm các nhóm ngành từ sản xuất thức ăn chăn nuôi, bao bì thực phẩm, sơ chế, chế biến cho đến phân phối, logistics,… Đây chính là cơ hội vàng để doanh nghiệp:

• Hiểu sâu hơn về tiêu chuẩn ISO 22000:2018
• Được hướng dẫn áp dụng và vận hành thực tế
• Nâng cao năng lực quản lý và đảm bảo chất lượng sản phẩm

Tạm kết: ISO 22000 – Nền tảng vững chắc cho phát triển bền vững

Với tiếp cận dựa trên rủi ro tích hợp đa tầng – từ chiến lược đến tác nghiệp, từ nhận diện mối nguy đến giám sát hiệu quả – ISO 22000:2018 đang ngày càng khẳng định vai trò là tiêu chuẩn cốt lõi giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực an toàn thực phẩm và phát triển bền vững. Việc triển khai ISO 22000 không chỉ là đáp ứng yêu cầu khách hàng hay luật pháp, mà còn là nguồn lực tạo ra giá trị thực và lợi thế cạnh tranh lâu dài cho doanh nghiệp thực phẩm Việt Nam trong thời đại hội nhập.

Để tìm hiểu thêm về ISO 22000 hoặc nhận hỗ trợ tư vấn áp dụng, hãy liên hệ với chúng tôi:

Hotline: 0904.889.859 (Ms. Hoa)
Email: chungnhantoancau@gmail.com

Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) luôn sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp Việt trên con đường nâng cao năng lực hệ thống quản lý và vươn ra thị trường toàn cầu.