So sánh tiêu chuẩn BRC và HACCP: Điểm giống, khác và mối liên hệ

Vệ sinh an toàn thực phẩm ngày càng trở thành một mối quan tâm toàn cầu khi nhiều sự cố, dịch bệnh liên quan tới thực phẩm không đảm bảo chất lượng và vệ sinh xảy ra. Trước thực trạng đó, các tổ chức tiêu chuẩn quốc tế đã xây dựng hàng loạt bộ tiêu chuẩn nhằm kiểm soát chặt chẽ vấn đề này. Nổi bật trong số đó là hai hệ thống quản lý an toàn thực phẩm phổ biến và có ảnh hưởng toàn cầu: tiêu chuẩn BRC (Global Standard for Food Safety) và HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Point).

Với vai trò là đơn vị tiên phong và chuyên sâu trong lĩnh vực đào tạo, tư vấn chứng nhận tiêu chuẩn quốc tế, Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) cung cấp góc nhìn chuyên môn toàn diện xoay quanh hai tiêu chuẩn này, giúp khách hàng và cộng đồng doanh nghiệp hiểu rõ hơn để lựa chọn giải pháp phù hợp cho nhu cầu đảm bảo an toàn thực phẩm.

Tổng quan về tiêu chuẩn BRC và HACCP

BRC – Tiêu chuẩn toàn cầu về an toàn thực phẩm

Tiêu chuẩn BRC được triển khai lần đầu vào năm 1998 bởi Hiệp hội Bán lẻ Anh Quốc (British Retail Consortium – BRC), nhằm đáp ứng các yêu cầu pháp lý về an toàn thực phẩm và đảm bảo bảo vệ người tiêu dùng một cách tối đa. Đến nay, BRC đã trở thành một chương trình chứng nhận toàn cầu được công nhận bởi GFSI (Global Food Safety Initiative) – sáng kiến hợp tác toàn cầu về an toàn thực phẩm.

Phiên bản mới nhất là BRC Food Version 8 đã có hiệu lực từ tháng 02/2019. Tiêu chuẩn này cung cấp một khung làm việc toàn diện hướng dẫn cách doanh nghiệp sản xuất thực phẩm kiểm soát quy trình đảm bảo an toàn, chất lượng cũng như đáp ứng các quy định pháp luật và yêu cầu khách hàng.

HACCP – Công cụ phân tích và kiểm soát mối nguy thực phẩm

HACCP là viết tắt của cụm từ “Hazard Analysis and Critical Control Point” – Phân tích mối nguy và kiểm soát điểm tới hạn. Đây là một hệ thống quản lý tập trung vào việc xác định các mối nguy có thể xảy ra trong toàn bộ chuỗi cung ứng thực phẩm, từ nguyên liệu đến sản phẩm cuối cùng, để từ đó kiểm soát và hạn chế những rủi ro mất vệ sinh an toàn thực phẩm.

HACCP được xây dựng trên nền tảng các tiêu chuẩn của tổ chức Codex Alimentarius – kết quả hợp tác giữa FAO và WHO. Hệ thống này mang tính phòng ngừa cao, giúp doanh nghiệp chủ động ngăn ngừa rủi ro thay vì chỉ kiểm nghiệm sau khi sản xuất hoàn tất.

Khác biệt giữa tiêu chuẩn BRC và HACCP

Dù cùng hướng đến mục tiêu đảm bảo an toàn thực phẩm, BRC và HACCP có những điểm khác biệt cơ bản về nguồn gốc, phạm vi và nguyên tắc áp dụng:

1. Nguồn gốc hình thành

• HACCP bắt nguồn từ những năm 1960, được phát triển bởi NASA và Pillsbury nhằm kiểm soát an toàn thực phẩm trong môi trường vũ trụ.
• BRC được xây dựng bởi ngành bán lẻ của Anh vào năm 1998 như một tiêu chuẩn bắt buộc đối với các nhà cung ứng thực phẩm muốn xuất khẩu vào thị trường Anh.

2. Phạm vi áp dụng

• HACCP tập trung chủ yếu vào các công đoạn có nguy cơ gây hại trong quá trình sản xuất, đặc biệt là các điểm kiểm soát tới hạn (CCP).
• BRC có phạm vi rộng hơn, bao gồm cả quản lý chất lượng tổng thể, nhà xưởng, thiết bị, đào tạo nhân viên,… Do vậy, HACCP là nền tảng cốt lõi và bắt buộc khi triển khai tiêu chuẩn BRC.

3. Nguyên tắc triển khai

Tiêu chuẩn BRC yêu cầu xây dựng một hệ thống quản lý tích hợp bao gồm:

• Cam kết của ban lãnh đạo
• Triển khai đầy đủ hệ thống HACCP
• Hệ thống quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm toàn diện
• Kiểm soát môi trường sản xuất (trang thiết bị, cơ sở vật chất,…)
• Sơ đồ đào tạo nhân sự và kiểm tra sức khỏe định kỳ
• Đánh giá nội bộ và phản hồi từ phía khách hàng

Trong khi đó, HACCP được triển khai dựa trên 7 nguyên tắc cơ bản:

1. Phân tích và xác định mối nguy
2. Xác định các điểm kiểm soát tới hạn (CCP)
3. Thiết lập giới hạn tới hạn cho từng CCP
4. Thiết lập hệ thống giám sát và kiểm tra liên tục
5. Xây dựng quy trình hành động khắc phục nếu CCP vượt giới hạn
6. Xác minh hiệu quả toàn hệ thống
7. Thiết lập hồ sơ và tài liệu lưu trữ phục vụ truy xuất và đánh giá

Điểm tương đồng của BRC và HACCP

1. Đối tượng áp dụng

Cả hai tiêu chuẩn đều phù hợp với các doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng thực phẩm, bao gồm từ nhà sản xuất, chế biến, đóng gói đến phân phối. Dù quy mô lớn hay nhỏ, bất kỳ tổ chức nào hoạt động trong lĩnh vực thực phẩm đều có thể áp dụng cả HACCP và BRC để nâng cao độ tin cậy và khả năng cạnh tranh của sản phẩm.

2. Mục tiêu và lợi ích

Việc áp dụng HACCP hay BRC mang đến nhiều lợi ích thiết thực:

• Đáp ứng yêu cầu pháp lý trong và ngoài nước về an toàn thực phẩm
• Nâng cao uy tín thương hiệu và niềm tin khách hàng
• Gia tăng cơ hội xuất khẩu sang các thị trường quốc tế khó tính
• Giảm thiểu rủi ro pháp lý, chi phí xử lý sự cố
• Nâng cao ý thức vệ sinh, cải thiện chất lượng sản phẩm
• Xây dựng hệ thống quản lý thực phẩm toàn diện và hiệu quả

Mối liên hệ giữa tiêu chuẩn BRC và HACCP

Mặc dù khác nhau về cấu trúc triển khai, nhưng trên thực tế, BRC và HACCP là hai hệ thống bổ sung lẫn nhau. Trong nội dung của BRC – cụ thể ở mục “Kế hoạch an toàn thực phẩm”, tiêu chuẩn này yêu cầu doanh nghiệp phải triển khai một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm dựa trên nguyên tắc Codex HACCP.

Nói cách khác, HACCP là nền tảng bắt buộc để doanh nghiệp đủ điều kiện triển khai và đạt chứng nhận BRC. Mọi tổ chức muốn đánh giá và chứng nhận BRC đều phải chứng minh rằng mình đã xây dựng và vận hành hiệu quả hệ thống HACCP.

Đây cũng là lý do tại sao ngày càng nhiều doanh nghiệp lựa chọn kết hợp cả hai tiêu chuẩn trong hệ thống quản lý thực phẩm, tận dụng thế mạnh kiểm soát mối nguy của HACCP và tính toàn diện quản lý hệ thống của BRC để tạo nên chuỗi giá trị bền vững và đạt chuẩn quốc tế.

Kết luận: Doanh nghiệp nên chọn HACCP hay BRC?

Câu trả lời là: phụ thuộc vào mục tiêu, quy mô và yêu cầu thị trường mà doanh nghiệp hướng đến. Nếu bạn đang xây dựng nền móng quản lý an toàn thực phẩm nội bộ, HACCP là lựa chọn phù hợp. Còn nếu doanh nghiệp đang hướng đến xuất khẩu các thị trường quốc tế, đặc biệt là các nhà bán lẻ lớn tại Châu Âu, thì BRC là tiêu chuẩn gần như bắt buộc.

Tuy nhiên, việc kết hợp triển khai cả HACCP và BRC không chỉ giúp nâng cao hiệu quả quản lý mà còn gia tăng sự tin cậy với đối tác, khách hàng và cơ quan chức năng trong và ngoài nước.

GCDRI khuyến nghị các doanh nghiệp tiếp cận chuyên sâu với hai tiêu chuẩn này để có cái nhìn đúng và toàn diện, từ đó đưa ra quyết định chiến lược đúng đắn và phù hợp với định hướng phát triển.

Bạn đang có nhu cầu được hướng dẫn thiết lập, đào tạo hoặc đánh giá chứng nhận theo tiêu chuẩn HACCP hay BRC?

Hãy liên hệ với chuyên gia tư vấn của GCDRI qua:

• Hotline: 0904.889.859 (Ms.Hoa)
• Email: chungnhantoancau@gmail.com

Chúng tôi sẵn sàng đồng hành cùng bạn trên hành trình nâng cao chất lượng an toàn thực phẩm, vươn ra thị trường toàn cầu!