Thị Trường Thương Mại Điện Tử Việt Nam 2021: Tăng Trưởng Nhanh, Cơ Hội Rộng Mở

Với bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ và nhu cầu mua sắm trực tuyến ngày càng gia tăng, thương mại điện tử Việt Nam đã có một năm 2021 bứt phá mạnh mẽ. Là một tổ chức chuyên sâu về nghiên cứu, đào tạo và cập nhật xu hướng phát triển trong các lĩnh vực có yếu tố quốc tế, Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) chia sẻ bài viết phân tích sâu sắc về tình hình và triển vọng phát triển của thị trường thương mại điện tử trong nước – dựa trên dữ liệu tin cậy và góc nhìn chuyên môn toàn diện.

Thương mại điện tử Việt Nam tăng trưởng ấn tượng trong năm 2021

Theo thống kê từ Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), thị trường thương mại điện tử Việt Nam năm 2020 đã đạt giá trị 11,8 tỷ USD, tăng 18% so với năm trước, tương đương 5,5% tổng doanh thu bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng cả nước. Một trong những yếu tố thúc đẩy mạnh mẽ sự tăng trưởng này là 53% dân số tham gia mua sắm trực tuyến – con số đáng kể cho thấy thói quen tiêu dùng của người dân đang thay đổi nhanh chóng.

Đến năm 2025, theo quy hoạch phát triển thương mại điện tử giai đoạn 2021–2025, Việt Nam sẽ có khoảng 55% dân số mua hàng online và giá trị bình quân mỗi người đạt khoảng 600 USD mỗi năm. Dự báo doanh thu từ thương mại điện tử B2C sẽ đạt mốc 35 tỷ USD, chiếm 10% tổng doanh số bán lẻ hàng hóa và dịch vụ – tăng trưởng trung bình 25%/năm.

So sánh với khu vực Đông Nam Á, Việt Nam được xếp vào top những nước có thị trường thương mại điện tử phát triển nhanh nhất. Giai đoạn 2015–2020, ba nền kinh tế số lớn nhất khu vực ghi nhận mức tăng trưởng trung bình 35–36%, trong đó Việt Nam đứng thứ hai đạt 36%, chỉ sau Indonesia (41%).

Sức bật đến từ đại dịch và sự thay đổi hành vi tiêu dùng số

Một nhân tố không thể không nhắc tới là ảnh hưởng từ đại dịch Covid-19 – chất xúc tác lớn làm tăng mạnh nhu cầu mua sắm qua mạng. Theo khảo sát của Nielsen, số người dùng ví điện tử tại Việt Nam đã tăng đến 28% trong năm 2020, đạt tỷ lệ 53% người tiêu dùng thực hiện thanh toán điện tử khi mua hàng.

Ở khía cạnh xuất khẩu, các doanh nghiệp trong nước cũng chứng tỏ năng lực cạnh tranh trên các nền tảng toàn cầu. Riêng trong năm 2020, số lượng người bán Việt Nam đạt doanh thu trên 1 triệu USD trên sàn Amazon đã tăng gấp ba lần so với năm 2019 – minh chứng cho tiềm năng lớn của thương mại điện tử xuyên biên giới.

Ba xu hướng nổi bật định hình thị trường trong năm 2021

1. Gia tăng tích hợp công nghệ và giải trí trên nền tảng mua sắm

Sự bùng nổ của các nền tảng thương mại điện tử đã khiến chúng không chỉ là nơi mua hàng, mà còn trở thành không gian giải trí và tương tác với người dùng. Các doanh nghiệp như Shopee, Tiki,… liên tục tích hợp các tính năng livestream, mini game hay mạng xã hội để tăng “thời gian online” của người dùng.

Ông Trần Tuấn Anh – Giám đốc điều hành Shopee Việt Nam – cho biết: người tiêu dùng đang ngày càng kỳ vọng trải nghiệm mua sắm không chỉ tiện lợi mà còn mang tính giải trí, đặc biệt trong thời kỳ giãn cách xã hội. Điều này thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư nhiều hơn vào các tính năng tương tác để tăng mức độ gắn kết với khách hàng.

2. Mở rộng thanh toán số và dịch vụ hậu cần

Một điểm chuyển mình rõ nét khác là sự bứt phá của các phương thức thanh toán kỹ thuật số. Riêng lượng đơn hàng qua ví điện tử AirPay trên sàn Shopee trong khu vực Đông Nam Á đã tăng gấp 4 lần trong năm 2020. Đáng chú ý, không chỉ giới trẻ, mà cả người tiêu dùng trên 50 tuổi cũng đang dần làm quen với thanh toán không tiền mặt – xu thế phù hợp với định hướng xây dựng xã hội số tại Việt Nam.

Chiều sâu phát triển của thương mại điện tử còn nằm ở khâu vận hành hậu cần (logistics). Nắm bắt yếu tố này, các “ông lớn” như Tiki đã mạnh tay đầu tư vào công nghệ quản lý và hệ thống giao nhận hàng hóa. Trong năm 2020, Tiki ghi nhận chi phí hậu cần giảm hơn 25% cho mỗi đơn hàng và tỷ lệ trả hàng dưới 1% – nhờ ứng dụng công nghệ tối ưu hóa mạng lưới giao hàng, quản lý kho và dự báo nhu cầu.

3. Chiến lược kinh doanh số toàn diện và linh hoạt

Đại dịch đã khiến nhiều doanh nghiệp – từ thương hiệu cao cấp đến các tiểu thương – phải chuyển dịch nhanh sang kênh online để duy trì kinh doanh. Từ đó hình thành xu hướng ứng dụng các chiến lược số sáng tạo nhằm tiếp cận khách hàng theo cách cá nhân hóa và gần gũi hơn.

Chẳng hạn, Shopee từng hợp tác với thương hiệu Pond’s để tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) trong khâu tư vấn chăm sóc da ngay trên nền tảng bán hàng – minh họa cho xu hướng “shoptainment” (mua sắm kết hợp giải trí và trải nghiệm cá nhân hóa).

Tổng kết và khuyến nghị từ GCDRI

Có thể thấy rõ rằng năm 2021 đánh dấu bước ngoặt quan trọng về cả tốc độ và chiều sâu của thị trường thương mại điện tử Việt Nam. Các chỉ số cho thấy Việt Nam không chỉ nằm trong nhóm quốc gia tăng trưởng nhanh nhất trong khu vực mà còn có tiềm lực tiếp tục bứt phá trong những năm tiếp theo.

Để tận dụng tối đa cơ hội này, GCDRI khuyến nghị các doanh nghiệp và đơn vị cung ứng dịch vụ cần:

• Chủ động chuyển đổi số toàn diện, đặc biệt trong khâu thanh toán và logistics.
• Tích hợp các nền tảng giải trí, AI và tương tác để nâng cao trải nghiệm khách hàng.
• Xây dựng chiến lược bền vững và linh hoạt với sự hỗ trợ của các tiêu chuẩn quốc tế về chất lượng, vận hành và quản lý rủi ro.

Nếu doanh nghiệp bạn đang tìm kiếm giải pháp nâng cao năng lực quản lý hay triển khai các hệ thống theo chuẩn quốc tế (như ISO, HACCP, GMP,…), đội ngũ chuyên gia tại GCDRI luôn sẵn sàng đồng hành.

Liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn giải pháp phù hợp qua Hotline: 0904.889.859 (Ms. Hoa) hoặc email: chungnhantoancau@gmail.com

Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu – Đối tác khởi đầu chuẩn mực, cùng bạn tiến xa trong kỷ nguyên số!