Tổng quan về các tiêu chuẩn quốc tế và tiêu chuẩn Việt Nam trong ngành cơ điện nông nghiệp

Với sự phát triển mạnh mẽ của lĩnh vực nông nghiệp hiện đại, nhu cầu về việc áp dụng những tiêu chuẩn kỹ thuật cao cho thiết bị và máy móc ngày càng trở nên thiết yếu. Đặc biệt ở một quốc gia nông nghiệp như Việt Nam, việc cập nhật và áp dụng đúng đắn các tiêu chuẩn quốc tế (ISO/TC 23) cũng như tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) không chỉ góp phần thúc đẩy hiệu quả sản xuất mà còn bảo đảm an toàn và bảo vệ môi trường. Trong khuôn khổ bài viết dưới đây, Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) sẽ chia sẻ cái nhìn toàn diện về hai hệ thống tiêu chuẩn này—từ cấp độ quốc tế đến quy chuẩn hóa tại Việt Nam.

Thông qua bài viết này, GCDRI mong muốn đồng hành cùng doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân liên quan trong quá trình hội nhập và áp dụng các chuẩn mực chất lượng toàn cầu vào thực tiễn sản xuất nông nghiệp.

Hệ thống tiêu chuẩn quốc tế ISO/TC 23 cho cơ điện nông nghiệp

Nhóm tiêu chuẩn quốc tế ISO/TC 23 chịu trách nhiệm xây dựng các tiêu chuẩn liên quan đến thiết bị, máy móc và hệ thống phục vụ nông nghiệp hiện đại. Các tiêu chuẩn này được phân chia theo chức năng, tính năng kỹ thuật và các lĩnh vực áp dụng khác nhau trong chuỗi sản xuất nông nghiệp.

Tiêu chuẩn thử nghiệm công nghệ và tính năng máy móc

Đây là nhóm tiêu chuẩn hỗ trợ đánh giá sự phù hợp của các công nghệ mới trong nông nghiệp:

• Đánh giá quy trình vận hành máy kéo trong điều kiện thí nghiệm thực tế, từ hiệu suất tiêu hao nhiên liệu đến khả năng kéo tải.
• Tiêu chuẩn về buồng lái máy kéo nông nghiệp có mái che, bao gồm đánh giá mức độ an toàn và chất lượng không khí trong môi trường làm việc khép kín.

Tiêu chuẩn an toàn và tính tiện dụng cho thiết bị nông nghiệp

An toàn vẫn luôn là tiêu chí ưu tiên hàng đầu trong sản xuất nông nghiệp cơ giới hóa:

• Đảm bảo không phát sinh chất thải độc hại từ thiết bị gieo hạt đối với môi trường đất, nước.
• Tiêu chuẩn ISO 4254-19 xác định các yêu cầu về an toàn cho máy trộn thức ăn chăn nuôi—từ quy cách thiết kế đến hệ thống bảo vệ người vận hành.
• Các tiêu chuẩn về hệ thống cấp liệu tự động bằng robot với khả năng vận hành chính xác, giảm thiểu sự tham gia của con người.

Tiêu chuẩn thiết bị thu hoạch và bảo vệ cây trồng

Một nhóm tiêu chuẩn đặc biệt quan trọng trong giai đoạn canh tác và thu hoạch sản phẩm nông nghiệp, bao gồm:

• Tiêu chuẩn dành cho máy phun thuốc trên không và hệ thống bay không người lái (UASS) dùng để phun sơn, thuốc bảo vệ thực vật.
• Các yêu cầu kỹ thuật cho máy thu hoạch chuyên dụng như: máy thu hoạch bông, khoai tây, củ cải đường và cà phê.
• Tiêu chuẩn về an toàn đối với máy thu hoạch trái cây như nho, ô liu và cà phê, nhằm đảm bảo hoạt động hiệu quả mà vẫn bảo vệ hoa màu.

Tiêu chuẩn điều khiển và vận hành an toàn

• Hướng dẫn sử dụng an toàn và tối ưu hóa quy trình vận hành máy móc—giúp nâng cao tuổi thọ thiết bị và năng suất canh tác.
• Tiêu chuẩn cho các hệ thống điều khiển từ xa, ứng dụng công nghệ số trong quản lý và vận hành thiết bị.

Tiêu chuẩn thiết bị tưới tiêu và điện tử nông nghiệp

• Máy phun mưa, thiết bị tưới nhỏ giọt có điều áp, giúp tiết kiệm nước và tăng hiệu quả sử dụng phân bón.
• Hệ thống giám sát và điều khiển từ xa hoạt động tưới qua cảm biến thông minh.
• Kế hoạch tích hợp dữ liệu và truyền tải trong nông nghiệp điện tử (Agri-IoT), tạo nền tảng cho chuyển đổi số nông nghiệp.

Tiêu chuẩn máy móc lâm nghiệp

Bên cạnh ngành nông nghiệp, tiêu chuẩn ISO/TC 23 cũng bao gồm tiêu chí kỹ thuật cho:

• Máy móc phục vụ lâm nghiệp cố định và di động.
• Thẩm định khả năng hoạt động trong điều kiện khắc nghiệt của môi trường rừng.

Tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia Việt Nam (TCVN) cho cơ điện nông nghiệp

Tại Việt Nam, Bộ Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn đã ban hành hàng loạt Tiêu Chuẩn Quốc Gia (TCVN) áp dụng riêng cho lĩnh vực cơ điện nông nghiệp, nhằm hướng tới việc chuẩn hóa và quản trị chất lượng trong nước.

Nhóm tiêu chuẩn về máy kéo và máy nông nghiệp

• Tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia dành cho máy kéo bánh hơi dùng trong nông nghiệp, quy định các thông số kỹ thuật về động cơ, khả năng kéo, tính ổn định và hiệu suất tiêu hao nhiên liệu.
• Tiêu chuẩn TCVN về máy nông nghiệp như máy cắt đĩa, máy bơm quay cánh, máy nghiền thức ăn chăn nuôi,… đều có chi tiết yêu cầu về vận hành an toàn, hiệu suất làm việc và thử nghiệm kiểm tra.

Thiết bị tưới tiêu và phun thuốc bảo vệ thực vật

• TCVN dành cho thiết bị tưới tiêu giúp đánh giá năng suất tưới, khả năng tiết kiệm nước và độ bền vật liệu.
• Máy phun thuốc bảo vệ cây trồng được tiêu chuẩn hóa từ loại cỡ nhỏ thủ công đến loại cơ giới tự động, đảm bảo không gây ảnh hưởng tới sức khỏe nông dân và chất lượng nông sản.

Tiêu chuẩn thiết bị thu hoạch, bảo vệ rừng và cơ giới hóa

• Tiêu chuẩn cho máy gặt đập liên hợp, máy xay xát thóc gạo và máy nghiền búa—giúp tăng năng suất và giảm thiểu thất thoát sau thu hoạch.
• Máy lâm nghiệp và thủy lợi như máy xúc, máy làm đường lâm nghiệp, được thiết lập tiêu chuẩn đảm bảo phù hợp với điều kiện địa hình và khí hậu tại Việt Nam.

Tiêu chuẩn bản vẽ kỹ thuật và bảng kê máy móc

• Nhằm thống nhất các trình bày kỹ thuật khi thiết kế, chế tạo hoặc nhập khẩu máy móc.
• Các bản vẽ kỹ thuật theo TCVN hỗ trợ cho công tác đào tạo, bảo trì và lắp ráp thiết bị bảo đảm chính xác từng bước.

Kết luận: Vai trò thiết yếu của tiêu chuẩn trong phát triển nông nghiệp công nghệ cao

Tiêu chuẩn không chỉ là hệ ngôn ngữ kỹ thuật mà còn là xương sống của ngành cơ điện nông nghiệp hiện đại. Từ hệ thống tiêu chuẩn ISO/TC 23 đến các bộ TCVN do Bộ NN&PTNT ban hành, việc áp dụng đúng và đầy đủ các quy chuẩn này:

• Góp phần nâng cao chất lượng thiết bị, bảo đảm an toàn lao động.
• Tăng năng suất làm việc và hiệu quả kinh tế cho doanh nghiệp, hợp tác xã và nông hộ.
• Hỗ trợ Việt Nam trong quá trình chuyển đổi sang nền nông nghiệp thông minh, bền vững và hội nhập quốc tế.

Nếu đơn vị của bạn đang tìm kiếm giải pháp để đạt chứng nhận theo tiêu chuẩn quốc tế, hoặc cần tư vấn đào tạo về các hệ thống quản lý phù hợp trong lĩnh vực cơ điện nông nghiệp, hãy liên hệ với Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) qua Hotline: 0904.889.859 (Ms.Hoa) hoặc email: chungnhantoancau@gmail.com để được hỗ trợ chi tiết.