Giới thiệu tiêu chuẩn ISO/IEC 17025: Nền tảng đánh giá năng lực phòng thí nghiệm

Trong bối cảnh toàn cầu hóa mạnh mẽ, nhu cầu bảo đảm chất lượng và độ tin cậy của kết quả từ các phòng thí nghiệm và hiệu chuẩn ngày càng cao. Điều này đặt ra yêu cầu bắt buộc đối với các tổ chức kỹ thuật phải tuân thủ những tiêu chuẩn quốc tế nghiêm ngặt. Một trong những chuẩn mực được công nhận rộng rãi nhất trên thế giới hiện nay là tiêu chuẩn ISO/IEC 17025. Với vai trò là tổ chức hàng đầu trong lĩnh vực nghiên cứu và phát triển hệ thống chứng nhận, Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) chia sẻ bài viết dưới đây nhằm giải đáp chi tiết về tiêu chuẩn này, ứng dụng thực tiễn của nó và lý do tại sao doanh nghiệp tại Việt Nam nên quan tâm triển khai ISO/IEC 17025 trong năm 2025.

ISO/IEC 17025 Là Gì? Tầm Quan Trọng Với Phòng Thí Nghiệm

ISO/IEC 17025 là tiêu chuẩn quốc tế quy định các yêu cầu về năng lực của các phòng thử nghiệm và hiệu chuẩn. Đây là chuẩn mực được quốc tế thừa nhận như một tiêu chí đánh giá chính thức đối với năng lực kỹ thuật và độ tin cậy trong việc cung cấp kết quả thử nghiệm.

Theo quy định thông thường, một phòng thí nghiệm chưa áp dụng ISO/IEC 17025 hoặc chưa được công nhận theo tiêu chuẩn này sẽ không được tin cậy trong quá trình cung cấp dịch vụ thử nghiệm – đặc biệt với các tổ chức quản lý, đối tác nước ngoài hoặc khách hàng yêu cầu cao về chất lượng.”

Áp dụng tiêu chuẩn không chỉ là một hình thức nâng cao uy tín chuyên môn, mà còn thể hiện cam kết của doanh nghiệp trong việc đảm bảo kết quả có độ lặp lại và độ tin cậy cao nhất.

Lịch Sử Phát Triển Của Tiêu Chuẩn ISO/IEC 17025

Tiêu chuẩn ISO/IEC 17025 ra đời lần đầu tiên dưới tên gọi ISO/IEC Guide 25 vào năm 1990. Kể từ đó, tiêu chuẩn đã trải qua nhiều lần cập nhật để đáp ứng nhu cầu thực tiễn và nâng cao năng lực kiểm chứng của các phòng thí nghiệm.

Các mốc đáng chú ý:

• Năm 1990: Ra mắt dưới tên Guide 25
• Năm 1999 & 2005: Cải tiến mạnh mẽ, nhấn mạnh vai trò quản lý chất lượng & trách nhiệm lãnh đạo
• Năm 2017: Phiên bản mới nhất – bước tiến toàn diện về cấu trúc, hệ thống quản lý rủi ro và tích hợp chặt chẽ với ISO 9001:2015

Phiên bản ISO/IEC 17025:2017 đang là bản có hiệu lực và được áp dụng rộng rãi trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam.

Cấu Trúc Và Nội Dung Chính Của ISO/IEC 17025:2017

Phiên bản ISO/IEC 17025:2017 xây dựng trên 8 điều khoản chính, giúp phòng thí nghiệm phát triển toàn diện từ hệ thống cấu trúc đến các quy trình vận hành cụ thể:

1. Phạm Vi Áp Dụng

Xác định giới hạn và đối tượng áp dụng tiêu chuẩn, gồm các phòng thí nghiệm, hiệu chuẩn áp dụng thử nghiệm, đo lường và đảm bảo chất lượng theo chuẩn quốc tế.

2. Tài Liệu Viện Dẫn

Liệt kê danh mục tài liệu liên quan và có tính tham khảo để triển khai các điều khoản khác của tiêu chuẩn.

3. Thuật Ngữ Và Định Nghĩa

Làm rõ khái niệm và cách hiểu đồng nhất về các thuật ngữ chuyên ngành, tạo tiền đề thống nhất giữa các bên liên quan.

4. Yêu Cầu Chung

Nhấn mạnh yếu tố khách quan trong quá trình thử nghiệm và đảm bảo bảo mật thông tin, giúp củng cố lòng tin từ khách hàng.

5. Yêu Cầu Về Cơ Cấu Tổ Chức

Yêu cầu về mô hình tổ chức, quyền hạn và trách nhiệm rõ ràng trong nội bộ. Bao gồm cả việc phân công nhiệm vụ và vai trò của lãnh đạo phòng thí nghiệm.

6. Yêu Cầu Về Nguồn Lực

Kiểm soát các yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả thử nghiệm:

• Năng lực của nhân sự
• Cơ sở vật chất, thiết bị đo
• Điều kiện môi trường
• Dịch vụ mua ngoài phục vụ thử nghiệm hoặc hiệu chuẩn

7. Yêu Cầu Về Quá Trình

Là phần cốt lõi của tiêu chuẩn, bao gồm:

• Xem xét hợp đồng, lấy mẫu, xử lý đối tượng
• Kiểm soát dữ liệu & thông tin
• Kiểm soát sai lỗi trong hệ thống
• Báo cáo kết quả và giải quyết khiếu nại

8. Hệ Thống Quản Lý

Kết hợp chặt chẽ với nguyên tắc quản lý chất lượng ISO 9001, tiêu chuẩn đề cao việc kiểm soát tài liệu – hồ sơ, đánh giá nội bộ, xử lý rủi ro và liên tục cải tiến.

Mục Đích Áp Dụng ISO/IEC 17025 Trong Năm 2025

Việc triển khai ISO/IEC 17025 giúp phòng thí nghiệm tại Việt Nam đạt được nhiều lợi ích chiến lược và kỹ thuật:

• Chứng minh năng lực thực hiện thử nghiệm hoặc hiệu chuẩn một cách khách quan, chuẩn xác
• Tăng độ tin cậy trong mắt khách hàng – đặc biệt trong các lĩnh vực đòi hỏi sự phức tạp của kiểm nghiệm như hóa chất, thực phẩm, môi trường, thiết bị y tế
• Tạo tiền đề hội nhập quốc tế bởi tiêu chuẩn hỗ trợ công nhận song phương – giúp giảm bớt đánh giá chồng chéo giữa các quốc gia
• Thúc đẩy sự tuân thủ và tương thích với các yêu cầu pháp luật, đơn vị quản lý nhà nước
• Là công cụ quan trọng để từng bước số hóa, nâng cao hiệu quả vận hành và quản trị nội bộ

Lý Do GCDRI Khuyến Nghị Doanh Nghiệp Đầu Tư Chứng Nhận ISO/IEC 17025

Trong bối cảnh chuyển đổi kỹ thuật số và xu hướng toàn cầu hóa thương mại kỹ thuật, GCDRI nhận thấy ISO/IEC 17025 không chỉ là một công cụ đảm bảo chất lượng nội tại, mà còn là lá chắn thương mại và tiêu chuẩn hóa uy tín cho mọi tổ chức có liên quan đến thử nghiệm, hiệu chuẩn.

Điều này đặc biệt đúng trong các lĩnh vực xuất nhập khẩu, thực phẩm, dược phẩm, điện tử, xây dựng – nơi các đối tác yêu cầu rất cao về chứng nhận và năng lực thử nghiệm.

Tại Việt Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng như các tổ chức công nhận quốc tế đã đưa ra nhiều chương trình hỗ trợ chuyển đổi và áp dụng ISO cho các phòng thí nghiệm từ năm 2018 đến nay. Vì vậy, năm 2025 là thời điểm rất phù hợp để nâng cấp và chuẩn hóa hệ thống.

Kết Luận: ISO/IEC 17025 – Chìa Khóa Nâng Tầm Năng Lực Phòng Thí Nghiệm

Tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2017 không chỉ đơn thuần là một yêu cầu kỹ thuật – mà còn là một chiến lược phát triển dài hạn cho các tổ chức cung cấp dịch vụ thử nghiệm – hiệu chuẩn.

GCDRI khuyến nghị mạnh mẽ việc triển khai tiêu chuẩn này tại các tổ chức nhằm nâng cao năng lực chứng minh chất lượng, hợp nhất quốc tế và mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường toàn cầu.

Quý doanh nghiệp, tổ chức có nhu cầu tìm hiểu thêm hoặc triển khai tư vấn – đào tạo về tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2017, vui lòng liên hệ:

• Hotline: 0904.889.859 (Ms.Hoa)
• Email: chungnhantoancau@gmail.com

Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) cam kết đồng hành cùng quý khách trong hành trình nâng cao chất lượng và hội nhập quốc tế.