ISO 22000:2018 – Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm và những điều doanh nghiệp cần biết để áp dụng hiệu quả

An toàn thực phẩm ngày càng trở thành tiêu chí sống còn trong hoạt động sản xuất và kinh doanh của các doanh nghiệp thuộc chuỗi cung ứng thực phẩm. Trong đó, ISO 22000:2018 là tiêu chuẩn quốc tế then chốt được công nhận rộng rãi, cung cấp nền tảng vững chắc để xây dựng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm hiệu quả. Với vai trò là tổ chức tư vấn và đào tạo hàng đầu về tiêu chuẩn quốc tế, Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) sẽ giúp bạn hiểu rõ về tiêu chuẩn ISO 22000:2018 và các yếu tố quan trọng để áp dụng thành công.

ISO 22000 là gì? – Bản chất của một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm

Tiêu chuẩn ISO 22000 là một trong những chuẩn mực quốc tế do Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) ban hành, nhằm định hình hệ thống quản lý an toàn thực phẩm thống nhất và có khả năng kiểm soát rủi ro trong toàn bộ chuỗi cung ứng. ISO 22000 kết hợp giữa các nguyên tắc phân tích mối nguy và kiểm soát điểm tới hạn (HACCP) với các chương trình tiên quyết và hệ thống quản lý chất lượng.

Phiên bản mới nhất hiện nay là ISO 22000:2018, thay thế hoàn toàn cho ISO 22000:2005, áp dụng cấu trúc bậc cao (HLS), tương thích với các tiêu chuẩn quản lý khác như ISO 9001 hoặc ISO 14001 – tạo điều kiện thuận lợi cho việc tích hợp hệ thống.

Lợi ích của việc áp dụng ISO 22000:2018 trong doanh nghiệp

Áp dụng ISO 22000:2018 không chỉ giúp doanh nghiệp quản lý rủi ro an toàn thực phẩm một cách toàn diện mà còn tạo lợi thế cạnh tranh rõ ràng trên thị trường:

• Đảm bảo sản phẩm/dịch vụ an toàn, đạt chất lượng ổn định
• Nâng cao uy tín thương hiệu và niềm tin từ khách hàng, nhà phân phối
• Tạo tiền đề cho xuất khẩu và tiếp cận các thị trường quốc tế
• Giúp doanh nghiệp kiểm soát hiệu quả các mối nguy, giảm thiểu nguy cơ xảy ra khủng hoảng thực phẩm
• Giảm chi phí hoạt động, giảm tỉ lệ hàng lỗi, hàng bị thu hồi
• Hỗ trợ việc tích hợp cùng các hệ thống quản lý khác như ISO 9001, HACCP
• Tăng cường hiệu suất sản xuất nhờ các quy trình được chuẩn hóa và tối ưu

Những đối tượng nào nên áp dụng ISO 22000?

ISO 22000:2018 phù hợp với mọi tổ chức/cá nhân đang hoạt động trong chuỗi thực phẩm, từ canh tác, đánh bắt, sản xuất, chế biến đến phân phối và phục vụ thực phẩm, bao gồm:

• Trang trại nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản, chăn nuôi
• Cơ sở giết mổ, chế biến thịt, thủy sản
• Doanh nghiệp sản xuất đồ ăn sẵn, thực phẩm đông lạnh, đồ uống, thực phẩm đóng hộp
• Các đơn vị chế biến phụ gia, nguyên liệu, bao bì, thiết bị chế biến
• Nhà hàng, bếp ăn công nghiệp, bệnh viện, khách sạn
• Đơn vị vận chuyển, kho lưu trữ, hệ thống bán lẻ thực phẩm
• Các đơn vị cung cấp dịch vụ vệ sinh, khử trùng liên quan đến quá trình chế biến thực phẩm

Tóm lại, nếu doanh nghiệp có liên quan đến bất kỳ giai đoạn nào trong chuỗi cung ứng thực phẩm thì đều có thể và nên áp dụng ISO 22000 để nâng cao tính tuân thủ và an toàn.

Cấu trúc tiêu chuẩn ISO 22000:2018

Tiêu chuẩn ISO 22000:2018 gồm 10 điều khoản chính phát triển theo cấu trúc bậc cao (High Level Structure – HLS):

Cấu trúc này cho phép doanh nghiệp dễ dàng tích hợp với các tiêu chuẩn ISO khác, đồng thời thiết kế hệ thống quản lý logic, nhất quán và mang lại hiệu suất thực sự.

Bốn yếu tố cốt lõi đảm bảo thành công khi áp dụng ISO 22000

Để triển khai ISO 22000:2018 thành công, cần đặc biệt quan tâm đến 4 yếu tố nền tảng sau:

1. Trao đổi thông tin hiệu quả

Trao đổi thông tin nội bộ và bên ngoài cần diễn ra thường xuyên, rõ ràng, minh bạch và có cơ chế lưu trữ bằng văn bản. Đây là yếu tố quan trọng giúp kiểm soát toàn diện từ nguyên liệu đầu vào đến sản phẩm cuối cùng đến tay người tiêu dùng.

2. Quản lý hệ thống linh hoạt

Hệ thống quản lý phải được thiết kế phù hợp với cấu trúc và quy mô doanh nghiệp. Sự tham gia của lãnh đạo, định hướng chiến lược rõ ràng và nguồn lực phù hợp là yếu tố quyết định đến tính hiệu quả của hệ thống.

3. Thực hiện chương trình tiên quyết (PRPs)

Tùy vào phạm vi hoạt động, doanh nghiệp lựa chọn các chương trình tiên quyết phù hợp như:

• GMP: Thực hành sản xuất tốt
• GHP: Thực hành vệ sinh tốt
• GVP: Thực hành thú y tốt
• GDP: Thực hành phân phối tốt
• GAP: Thực hành nông nghiệp tốt

4. Áp dụng nguyên tắc quản lý mối nguy theo HACCP

7 nguyên tắc HACCP cần được thực hiện đầy đủ:

1. Phân tích mối nguy
2. Xác định CCP (Điểm kiểm soát tới hạn)
3. Thiết lập giới hạn tới hạn cho từng CCP
4. Theo dõi giám sát CCP
5. Hành động khắc phục khi sai lệch
6. Xác minh hệ thống HACCP
7. Lưu trữ hồ sơ làm cơ sở truy xuất và đánh giá.

Các yêu cầu cơ bản của tiêu chuẩn ISO 22000:2018

Một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm theo ISO 22000 cần đảm bảo các yêu cầu chủ chốt sau:

• Có chính sách và mục tiêu an toàn thực phẩm rõ ràng
• Xây dựng và vận hành hệ thống quản lý từ lập kế hoạch, giám sát đến cải tiến
• Thành lập đội ngũ an toàn thực phẩm có đủ năng lực
• Tuân thủ các thông lệ sản xuất tốt và nguyên tắc HACCP
• Thiết lập hệ thống truy xuất nguồn gốc
• Thực hiện kiểm toán nội bộ định kỳ và đánh giá từ lãnh đạo
• Có kế hoạch ứng phó khẩn cấp và thực hiện quản lý rủi ro

Điều kiện để được chứng nhận ISO 22000

Để doanh nghiệp được cấp chứng nhận theo tiêu chuẩn ISO 22000:2018, cần đảm bảo các điều kiện sau:

1. Xây dựng và thực thi hệ thống quản lý an toàn thực phẩm phù hợp theo tiêu chuẩn
2. Được đánh giá và chứng nhận bởi tổ chức đánh giá độc lập được công nhận
3. Duy trì hoạt động hệ thống hiệu quả sau khi được cấp chứng chỉ

Quy trình chứng nhận hệ thống quản lý an toàn thực phẩm ISO 22000

Quá trình cấp chứng nhận ISO 22000 thường trải qua 6 bước cơ bản sau:

1. Đăng ký chứng nhận tại tổ chức chứng nhận
2. Xem xét hồ sơ và chuẩn bị đánh giá
3. Đánh giá giai đoạn 1 – xem xét tài liệu và đánh giá sơ bộ
4. Đánh giá giai đoạn 2 – đánh giá thực tế tại doanh nghiệp
5. Thẩm định kết quả và phê duyệt
6. Cấp giấy chứng nhận ISO 22000 có giá trị 3 năm
7. Đánh giá giám sát định kỳ hàng năm
8. Đánh giá tái chứng nhận sau chu kỳ

Doanh nghiệp cần lưu ý gì khi triển khai ISO 22000?

• Cần một kế hoạch triển khai bài bản, ưu tiên đào tạo nhận thức cho đội ngũ nhân sự
• Đảm bảo tài liệu hóa đầy đủ hệ thống quy trình, biểu mẫu và hồ sơ
• Lựa chọn đối tác tư vấn uy tín để đồng hành trong giai đoạn triển khai và đánh giá chứng nhận

Tại GCDRI, chúng tôi cung cấp dịch vụ đào tạo, tư vấn và hỗ trợ chứng nhận theo chuẩn ISO 22000:2018 dành riêng cho các doanh nghiệp trong ngành thực phẩm tại Việt Nam, phù hợp với quy định pháp luật và xu hướng quốc tế.

Kết luận

Việc áp dụng và đạt chứng nhận ISO 22000:2018 là bước đi chiến lược, không chỉ giúp doanh nghiệp đảm bảo an toàn thực phẩm toàn diện mà còn mở ra cánh cửa vươn tầm thương hiệu ra quốc tế. Việc đầu tư vào hệ thống quản lý an toàn thực phẩm hôm nay chính là tiền đề vững chắc cho sự phát triển bền vững ngày mai.

Mọi thắc mắc liên quan đến tiêu chuẩn ISO 22000:2018 hoặc nhu cầu tư vấn – đào tạo hệ thống quản lý an toàn thực phẩm, vui lòng liên hệ chuyên gia tại GCDRI:

Hotline: 0904.889.859 (Ms. Hoa)
Email: chungnhantoancau@gmail.com

Chúng tôi sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp bạn xây dựng hệ thống đạt chuẩn quốc tế – chuyên nghiệp, hiệu quả và bền vững.