Nông nghiệp hữu cơ và giá trị của chuẩn Organic quốc tế

Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến sức khỏe và môi trường sống, sản phẩm nông nghiệp hữu cơ (Organic) đang trở thành xu hướng tiêu dùng bền vững và đầy triển vọng tại Việt Nam. Tuy nhiên, đi kèm với xu hướng đó là nhu cầu cấp thiết về tiêu chuẩn hóa và chứng nhận để đảm bảo chất lượng và độ tin cậy. Với vai trò là tổ chức nghiên cứu và tư vấn hàng đầu trong lĩnh vực tiêu chuẩn quốc tế — Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) mang đến bài viết cung cấp cái nhìn sâu sắc về tiêu chuẩn Organic, giúp doanh nghiệp và người sản xuất hiểu đúng, làm đúng và từng bước chinh phục thị trường.

Nông nghiệp hữu cơ là gì?

Hiểu một cách đơn giản, nông nghiệp hữu cơ là hình thức canh tác dựa trên nguyên lý tự nhiên, hạn chế tối đa việc sử dụng các hóa chất tổng hợp hay nhân tạo như phân bón hóa học, thuốc trừ sâu hóa học, chất kích thích tăng trưởng hoặc kháng sinh.

Thay vào đó, các phương pháp trồng trọt và chăn nuôi hữu cơ ưu tiên đến:

• Bảo vệ và tái tạo hệ sinh thái đất, nguồn nước và môi trường chung quanh.
• Duy trì sự đa dạng sinh học và luân canh cây trồng.
• Tăng cường khả năng tự phòng bệnh của cây trồng và vật nuôi.
• Xây dựng chuỗi giá trị sản phẩm lành mạnh, từ nông trại đến tay người tiêu dùng.

Để đảm bảo có thể dán nhãn “Organic” cho sản phẩm, người sản xuất cần tuân thủ nghiêm ngặt quy trình và được đánh giá bởi tổ chức chứng nhận độc lập theo các tiêu chuẩn quốc tế.

Tiêu chuẩn Organic – Bộ tiêu chí cho sản xuất nông nghiệp bền vững

Tiêu chuẩn Organic là tập hợp các yêu cầu từ khâu chuẩn bị đất trồng, gieo giống, canh tác, chăm sóc, đến thu hoạch và bảo quản, sao cho sản phẩm đạt cấp độ an toàn, thân thiện với môi trường và sức khỏe người dùng.

Một số yêu cầu nổi bật của tiêu chuẩn organic:

• Không sử dụng phân hóa học, thuốc trừ sâu tổng hợp, chất bảo quản độc hại
• Không dùng giống biến đổi gen (GMO)
• Không sử dụng hormone tăng trưởng, chất kháng sinh trong chăn nuôi
• Phải luân canh hoặc xen canh để tăng độ màu mỡ và cân bằng sinh thái đất
• Có hồ sơ truy xuất nguồn gốc rõ ràng
• Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và tuân thủ quy định bảo vệ môi trường

Tùy quốc gia hay liên minh kinh tế, tiêu chuẩn Organic có thể được ban hành bởi bộ nông nghiệp, cơ quan chứng nhận quốc gia, hoặc các tổ chức quốc tế độc lập. Dưới đây là các chứng nhận Organic uy tín hiện nay.

Các hệ thống chứng nhận hữu cơ nổi bật trên thế giới

Chứng nhận Organic của Hoa Kỳ (USDA Organic)

• Đơn vị cấp: Bộ Nông nghiệp Mỹ (United States Department of Agriculture)
• Website: www.ams.usda.gov
• Điều kiện: Sản phẩm phải chứa tối thiểu 95% thành phần hữu cơ để được mang nhãn “Organic Certified by USDA”. Với sản phẩm dưới 70% thành phần hữu cơ sẽ không được dán nhãn hình USDA.

USDA là một trong những tiêu chuẩn hữu cơ nghiêm ngặt nhất thế giới hiện nay, có ảnh hưởng rộng rãi trên thị trường toàn cầu.

Chứng nhận hữu cơ EU (European Organic Certification)

• Tên chứng nhận: EU Organic
• Website: www.europa.eu
• Phạm vi: Áp dụng cho 27 quốc gia thành viên EU và hàng hóa nhập khẩu vào EU
• Yêu cầu: Sản phẩm phải đảm bảo ít nhất 95% thành phần nông nghiệp có nguồn gốc hữu cơ

Tiêu chuẩn EU Organic đặc biệt khắt khe trong kiểm nghiệm quy trình làm đất, nước tưới, kiểm soát sâu bệnh, và cả trách nhiệm xã hội.

Chứng nhận hữu cơ của Úc (ACO, OFC)

Úc có 2 hệ thống được công nhận:

1. ACO (Australian Certified Organic)
   • Website: www.austorganic.com
   • Cấp độ: Phân chia thành “100% Organic”, “Certified Organic (≥95%)”, “Made with Organic Ingredients (≥70%)”
2. OFC (Organic Food Chain)
   • Website: www.organicfoodchain.com.au
   • Tiêu chuẩn tương tự ACO, tuân thủ các quy định nghiêm ngặt về sản phẩm nông nghiệp sinh học và đạt chuẩn Bio-Dynamic.

Chứng nhận Organic khác:

• Soil Association (Anh): Chỉ cấp nhãn “Organic” cho sản phẩm ≥95% nguyên liệu hữu cơ.
• Natrue và BDIH (Đức): Thường áp dụng cho mỹ phẩm thiên nhiên. Có nhiều cấp độ như “100% Organic”, “Cosmetic with Organic portion”… nhưng khắt khe về danh sách nguyên liệu đạt chuẩn.

Vai trò của chứng nhận hữu cơ đối với doanh nghiệp và xã hội

Với doanh nghiệp sản xuất:

• Tăng khả năng cạnh tranh so với sản phẩm thông thường
• Mở lối vào chuỗi siêu thị xanh, thị trường xuất khẩu
• Minh bạch quy trình – tăng niềm tin từ người tiêu dùng và nhà phân phối
• Chủ động kiểm soát chất lượng đầu vào, đầu ra
• Được gắn nhãn, truy xuất nguồn gốc, xây dựng thương hiệu bền vững

Với người tiêu dùng và xã hội:

• Được tiếp cận thực phẩm an toàn, giảm thiểu nguy cơ nhiễm độc hóa chất tồn dư
• Bảo vệ hệ sinh thái đất, nước, khí hậu – góp phần phát triển bền vững
• Tạo ra thị trường tiêu dùng có trách nhiệm, thúc đẩy sản xuất sạch
• Thay đổi nhận thức, hành vi tiêu dùng tốt hơn cho sức khỏe

Quy trình chứng nhận sản phẩm hữu cơ

Để được cấp giấy chứng nhận hữu cơ, doanh nghiệp cần trải qua một quy trình kiểm soát nghiêm ngặt gồm:

1. Chuẩn bị và nộp hồ sơ:
   • Bản mô tả hoạt động sản xuất
   • Danh sách vật tư đã/trong quá khứ sử dụng trong 3 năm
   • Kế hoạch canh tác hữu cơ và danh mục sản phẩm dự kiến được chứng nhận
2. Đánh giá ban đầu:
   • Cơ quan chứng nhận thẩm định hồ sơ, kiểm tra chéo hiện trường
3. Kiểm tra hiện trường:
   • Chuyên gia trả lời phỏng vấn, lấy mẫu đất/nước/cây trồng nếu cần
   • Đánh giá mức đáp ứng tiêu chuẩn
4. Cấp chứng nhận:
   • Nếu đạt yêu cầu, doanh nghiệp sẽ được cấp giấy chứng nhận hữu cơ
5. Duy trì & tái chứng nhận:
   • Hàng năm phải kiểm tra lại hoạt động sản xuất
   • Chỉ được tiếp tục sử dụng nhãn hiệu Organic nếu tái chứng nhận thành công

Quá trình này có thể kéo dài từ 3 – 6 tháng tùy quy mô sản xuất và mức độ tuân thủ ban đầu.

GCDRI đồng hành cùng bạn trên hành trình chuẩn hóa và phát triển organic

Các doanh nghiệp Việt có thể gặp khó khăn khi áp dụng tiêu chuẩn Organic quốc tế do thiếu thông tin hoặc chưa hiểu rõ quy định.

Với vai trò là đơn vị tư vấn – đào tạo chuyên sâu trong lĩnh vực tiêu chuẩn và chứng nhận, Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) mang đến giải pháp hỗ trợ toàn diện:

• Đào tạo đội ngũ hiểu đúng về tiêu chuẩn hữu cơ
• Tư vấn quy trình và xây dựng kế hoạch sản xuất Organic
• Hướng dẫn chuẩn bị hồ sơ đăng ký chứng nhận
• Kết nối với các đơn vị chứng nhận được uỷ quyền quốc tế
• Đồng hành trong suốt quá trình thử nghiệm, kiểm tra và tái chứng nhận

Với mạng lưới chuyên gia giàu kinh nghiệm và am hiểu thực tế, GCDRI cam kết hỗ trợ doanh nghiệp từng bước đạt chứng nhận Organic – không chỉ để bán hàng, mà còn để phát triển bền vững.

Tổng kết

Chứng nhận hữu cơ đang ngày một trở thành công cụ quan trọng trong hành trình nâng cao giá trị nông sản Việt, mở rộng xuất khẩu và tạo dựng uy tín. Tuy nhiên, việc đạt được chứng nhận này đòi hỏi sự nghiêm túc trong đầu tư và kiến thức chuyên môn cao.

Nếu bạn đang tìm kiếm lộ trình chuẩn hóa sản phẩm, nông trại, nhà máy theo tiêu chuẩn Organic quốc tế – GCDRI sẽ là người bạn đồng hành đáng tin cậy.

Liên hệ ngay để được chuyên gia tư vấn:

• Hotline: 0904.889.859 (Ms. Hoa)
• Email: chungnhantoancau@gmail.com