Thủ tục công bố thực phẩm: Hướng dẫn chi tiết từ A đến Z

Trong bối cảnh thị trường thực phẩm ngày càng phát triển nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro về an toàn, việc tuân thủ các quy định công bố thực phẩm trở nên vô cùng cần thiết để đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng và nâng cao uy tín doanh nghiệp. Là tổ chức tiên phong trong nghiên cứu và tư vấn về tiêu chuẩn quốc tế tại Việt Nam, Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) mang đến cho bạn cái nhìn toàn diện, cập nhật và dễ hiểu nhất về thủ tục, hồ sơ và quy trình công bố sản phẩm thực phẩm theo đúng quy định pháp luật hiện hành.

Công bố thực phẩm là gì và doanh nghiệp nào bắt buộc thực hiện?

Theo Nghị định 15/2018/NĐ-CP, mọi tổ chức, cá nhân có hoạt động sản xuất, kinh doanh thực phẩm tại Việt Nam – bao gồm cả tổ chức nước ngoài – đều phải thực hiện thủ tục công bố thực phẩm trước khi đưa sản phẩm ra thị trường.

Nói một cách đơn giản, công bố thực phẩm là hành vi đăng ký chất lượng, thành phần và tính an toàn của sản phẩm với cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền. Việc công bố giúp nhà nước kiểm soát về mặt kỹ thuật và bảo đảm an toàn thực phẩm lưu hành trên thị trường.

Dựa theo mức độ rủi ro và đặc thù sản phẩm, pháp luật chia hoạt động này thành hai hình thức:

• Đăng ký công bố sản phẩm (Áp dụng với nhóm sản phẩm có yêu cầu kỹ thuật cao)
• Tự công bố sản phẩm (Áp dụng với nhóm sản phẩm thông thường)

Việc phân loại này có ý nghĩa quan trọng về mặt thủ tục và hồ sơ doanh nghiệp cần chuẩn bị.

Những sản phẩm nào bắt buộc phải đăng ký công bố?

Theo quy định hiện hành, các nhóm thực phẩm sau đây BẮT BUỘC phải thực hiện thủ tục đăng ký công bố an toàn thực phẩm:

1. Thực phẩm bảo vệ sức khỏe

Đây là nhóm thực phẩm dùng để hỗ trợ cải thiện chức năng sinh lý – sinh hóa của cơ thể, bổ sung vitamin, khoáng chất, enzyme, axit amin, probiotic, chiết xuất tự nhiên… Ví dụ: thực phẩm chức năng, viên uống bổ sung, nước uống tăng lực, v.v.

2. Thực phẩm dinh dưỡng y học (Medical Food)

Nhóm này bao gồm các sản phẩm dùng cho người bệnh, người cần chế độ ăn đặc biệt như chế phẩm ăn qua ống, sữa dinh dưỡng chuyên biệt…

3. Thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt

Bao gồm sản phẩm dành cho người ăn kiêng, người cao tuổi, trẻ nhỏ, người có yêu cầu dinh dưỡng đặc biệt. Đây là nhóm sản phẩm phải xây dựng công thức riêng biệt để đáp ứng mục đích cụ thể.

4. Sản phẩm dinh dưỡng cho trẻ đến 36 tháng tuổi

Ví dụ: các loại sữa công thức, bánh ăn dặm, cháo, bột ăn dặm…

5. Phụ gia thực phẩm hỗn hợp có công dụng mới

Và các phụ gia chưa công bố trong danh mục cho phép sử dụng theo quy định của Bộ Y tế.

Trường hợp nào được tự công bố thực phẩm

Doanh nghiệp có thể lựa chọn hình thức tự công bố đối với các sản phẩm thông thường sau:

• Thực phẩm chế biến, đóng gói sẵn
• Phụ gia thực phẩm có trong danh mục được phép
• Dụng cụ, bao bì tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm
• Nguyên liệu chỉ dùng cho xuất khẩu hoặc trong sản xuất nội bộ

Tuy nhiên, dù “tự công bố”, hồ sơ vẫn cần phải được lập đầy đủ và đúng chuẩn.

Tại sao phải công bố thực phẩm?

Thực hiện đăng ký hoặc tự công bố thực phẩm không chỉ là yêu cầu pháp lý bắt buộc mà còn mang lại những lợi ích thiết thực như:

• Là giấy thông hành hợp pháp đưa sản phẩm ra thị trường trong nước và quốc tế
• Gây dựng niềm tin với người tiêu dùng, khẳng định uy tín, xây dựng thương hiệu
• Tạo lợi thế cạnh tranh trước đối thủ chưa công bố hoặc vi phạm pháp luật
• Là bằng chứng rõ ràng để chứng minh sự tuân thủ luật pháp trong quá trình thanh kiểm tra
• Mở rộng kênh phân phối hiện đại, đặc biệt trong hệ thống siêu thị, nhà thuốc, nền tảng thương mại điện tử…

Hồ sơ công bố thực phẩm gồm những gì?

1. Hồ sơ đăng ký công bố sản phẩm (sản phẩm bắt buộc phải đăng ký)

Tùy sản phẩm là hàng sản xuất trong nước hay nhập khẩu, hồ sơ có khác biệt:

Với sản phẩm trong nước:

• Bản công bố sản phẩm theo mẫu Mẫu số 02 – Phụ lục I, NĐ 15/2018/NĐ-CP
• Phiếu kiểm nghiệm sản phẩm (trong vòng 12 tháng)
• Tài liệu khoa học chứng minh công dụng của sản phẩm hoặc thành phần
• Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm (hoặc GMP nếu là TPBVSK)

Với sản phẩm nhập khẩu:

• Giấy chứng nhận lưu hành tự do (CFS) hoặc giấy xác nhận an toàn y tế từ nước sở tại
• Kết quả kiểm nghiệm sản phẩm
• Tài liệu chứng minh công dụng sản phẩm
• Các giấy tờ xác nhận điều kiện sản xuất (GMP nếu có)

2. Hồ sơ tự công bố sản phẩm

• Bản tự công bố theo mẫu Mẫu số 01 – Phụ lục I, NĐ 15/2018/NĐ-CP
• Phiếu kiểm nghiệm còn hiệu lực (12 tháng)
• Giấy phép đăng ký kinh doanh, giấy xác nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm
• Nhãn sản phẩm (nếu có)

Quy trình công bố thực phẩm theo quy định mới nhất

Dưới đây là các bước cần thực hiện để đảm bảo thủ tục công bố thực phẩm hợp lệ và đúng pháp luật:

Trường hợp đăng ký công bố (cho sản phẩm đặc biệt)

1. Doanh nghiệp nộp hồ sơ lên cơ quan có thẩm quyền:
   • Bộ Y tế (đối với TPBVSK, phụ gia mới…)
   • Sở Y tế địa phương (đối với sản phẩm thông thường)
2. Trong thời gian 07 – 21 ngày làm việc:
   • Cơ quan tiếp nhận xét duyệt hồ sơ, cấp giấy xác nhận
   • Trường hợp bị yêu cầu bổ sung, doanh nghiệp có 90 ngày để hoàn chỉnh
   • Nếu quá thời hạn, hồ sơ bị hủy
3. Giấy xác nhận đăng ký công bố có hiệu lực 3 năm kể từ ngày cấp

Trường hợp tự công bố

1. Doanh nghiệp công bố thông tin trên website của mình, hoặc tại trụ sở niêm yết công khai
2. Đồng thời gửi hồ sơ về Sở Y tế nơi đặt cơ sở để lưu trữ
3. Ngay sau khi công bố, doanh nghiệp được phép sản xuất – kinh doanh sản phẩm

Một số lưu ý quan trọng khi công bố thực phẩm

Khi thực hiện hoạt động công bố sản phẩm, doanh nghiệp cần chú ý:

• Mọi tài liệu trong hồ sơ phải bằng tiếng Việt, nếu văn bản nước ngoài cần được hợp pháp hóa lãnh sự và dịch thuật công chứng
• Nếu thay đổi tên, thành phần, xuất xứ sản phẩm thì phải thực hiện công bố lại
• Tinh chỉnh hồ sơ sản phẩm trước khi công bố để hạn chế sai sót trong xét duyệt
• Kiểm nghiệm sản phẩm phải được thực hiện tại phòng thí nghiệm đạt chuẩn ISO 17025
• Thời hạn hiệu lực của phiếu kiểm nghiệm là tối đa 12 tháng

GCDRI đồng hành cùng doanh nghiệp trong hành trình công bố thực phẩm

Là tổ chức hàng đầu trong nghiên cứu và hỗ trợ doanh nghiệp áp dụng tiêu chuẩn quốc tế, GCDRI không chỉ giúp bạn hiểu rõ quy định mà còn:

• Tư vấn lựa chọn hình thức công bố phù hợp
• Hướng dẫn xây dựng hồ sơ đầy đủ, đúng quy định
• Hỗ trợ kiểm nghiệm sản phẩm tại phòng thí nghiệm đủ tiêu chuẩn
• Xử lý công việc với cơ quan nhà nước nhanh chóng, chính xác
• Cam kết bảo mật tuyệt đối thông tin doanh nghiệp

Kết luận: Đảm bảo hợp pháp và vững vàng bước ra thị trường

Việc thực hiện công bố thực phẩm đúng quy định không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí hậu kiểm mà còn là bước đệm quan trọng để từng bước khẳng định vị thế trên thị trường đầy cạnh tranh. Với những hướng dẫn rõ ràng từ GCDRI, bạn hoàn toàn có thể chủ động, tự tin triển khai công bố một cách chuyên nghiệp, bài bản và hiệu quả.

Nếu cần hỗ trợ chi tiết trong việc chuẩn bị hồ sơ hoặc tư vấn quy trình theo từng loại sản phẩm, liên hệ ngay với Viện Nghiên Cứu Phát Triển Chứng Nhận Toàn Cầu (GCDRI) qua:

Hotline: 0904.889.859 (Ms.Hoa)
Email: chungnhantoancau@gmail.com

GCDRI – Tự hào là người đồng hành tin cậy trong mọi bước phát triển chuẩn mực của doanh nghiệp Việt!